Elke dag vertrekken hier honderden gezinnen met de bus naar de grens met Macedonië. Het is booming business voor de tourmaatschappijen. Ik dacht eerst dat de colonnes bussen door de overheid worden ingezet. Na twee weken middenin de vluchtelingencrisis weet ik wel beter.

Op z’n Grieks

Een kaartje kost € 25,-. De meeste vluchtelingen kopen hun kaartje al op Lesbos of Kos en stappen na aankomst in Athene meteen op de bus om verder te reizen. Wie nog geen kaartje heeft koopt dat in de haven bij handelaren of aan het Victoriaplein. Soms voor wel vijf keer de prijs. Ik heb ook een kaartje gekocht in een louche kantoor met twee Indiërs achter een bureau. Ze geven me geen informatie. Ik heb gelezen over stakingen en wegblokkades en bussen die na uren rijden teruggestuurd worden naar Athene. Maar de mannen verzekeren me dat er niks aan de hand is en dat ik me om 20.00 uur vanavond moet melden voor vertrek en dat ik uiterlijk om 05.00 uur ’s ochtends bij Macedonië zal aankomen.

Ik reis samen met Astrid. Dat is fijn, dan ben ik niet alleen als er iets fout dreigt te gaan. We melden ons netjes op tijd in het kantoor. De reis begint lekker op z’n Grieks. Dat betekent wachten, wachten en nog eens wachten. Om het kwartier krijgen we te horen dat we over vijf minuten vertrekken. Anderhalf uur later stappen we eindelijk in.

So far, so good

Astrid en ik zijn de enige niet-vluchtelingen. Verbaasde gezichten kijken ons aan. We nemen plaats op de stoelen die de buschauffeur voor ons aanwijst. Het lijkt wel een schoolreisje. De bus is comfortabeler dan het vliegtuig waarmee ik ben gekomen. Het is lekker warm. Je hoort nauwelijks dat er kinderen meereizen. So far, so good.

Na drie uur rijden maken we de eerste stop langs een wegrestaurant. Buiten knoop ik een praatje aan met een Syriër die vertelt dat hij naar Zweden wil. Hij heeft gehoord dat je de grens alleen nog maar overkomt als je zegt dat je naar Duitsland of Oostenrijk wilt. Ik weet dat dat. Of hij dan nog wel verder mag naar Zweden weet ik niet. Minuten lang word ik bestookt met tientallen vragen. Een vrouw heeft haar man in Nederland wonen. Daar wil ze graag naartoe. Maar als ze ‘Nederland’ invult bij de grens wordt ze teruggestuurd naar Athene. Wat moet ze doen? En hoe zit het als je familie hebt in Duitsland die je in huis kan nemen; moet je dan eerst drie jaar in het opvangcentrum wonen? Ik gebruik de laatste minuten van mijn internetbundel om zoveel mogelijk antwoorden online te vinden. Maar we weten allemaal dat de situatie elke dag verandert.
 

Dan begint de onzekerheid

Na de pauze rijden we een uurtje door voor we weer stilstaan. Dit keer geen pauze. De buschauffeur stapt uit en laat beide deuren openstaan. Buiten vriest het en binnen no-time is de bus ijskoud binnen. Mensen worden wakker en onrustig. Na een uur komt de chauffeur terug, sluit de deuren en zet de verwarming aan. Maar de motor start hij niet. De buschauffeur spreekt geen Engels en kan ons niet vertellen wanneer we weer verdergaan.

Het wordt langzaam licht. We staan nu al zes uur stil halverwege Athene en de grens. Voorlopig gaan we niet rijden. Ik probeer erachter te komen waarom we niet verder mogen. Ik lees dat het kamp Idomeni bij de grens overvol is. De grens is twee dagen dicht geweest en nu mogen vluchtelingen alleen nog per 600 verdergaan. Dan wordt de grens weer een paar uur gesloten. Intussen blijven duizenden nieuwe vluchtelingen komen. Die slapen nu buiten, want er is te weinig ruimte. Het is daar -15 graden. Ik zie foto’s van zwart bevroren vingers en tenen op Facebook. Er is te weinig eten en er zijn niet genoeg artsen. Journalisten zijn niet meer welkom.

7,5 uur wachten

Buiten zie ik dat er inmiddels vijftien bussen zijn gestrand. Er is een klein restaurant, maar dat laat alleen mensen binnen die genoeg geld hebben om echt iets te kopen. De rest zit buiten op de koude tegels. Na 7,5 uur wachten besluiten Astrid en ik dat het geen zin heeft om hier te blijven en dat we de trein terug willen pakken. Net als we een taxi gebeld hebben beginnen de chauffeurs ineens heftig te toeteren. Vijf van de bussen mogen doorrijden en die van ons is daar één van. Zonder na te denken springen we in de bus en vervolgen we hoopvol deze moeizame reis. In de bus voel ik dat iedereen opgetogen is. Gaat het dan eindelijk gebeuren.

Nog geen half uur later worden we weer van de weg gehaald door de politie. We worden naar een parkeerplaats geleid. Daar staan al zo’n vijftien bussen. De politieman spreekt redelijk Engels en legt uit dat de Griekse boeren staken en de weg naar de grens hebben geblokkeerd. Ook dat nog!Het zou best eens kunnen dat de vluchtelingen hier vannacht langs de snelweg moeten overnachten.

Wat kunnen we doen?

De sfeer is grimmig. De mannen zijn boos en roepen dat hun vrouwen en kinderen honger hebben en ziek zijn. Ze schreeuwen tegen de agenten, die op hun beurt weer terug schreeuwen. En Astrid en ik staan ertussen. De vluchtelingen denken ten onrechte dat wij iets voor ze kunnen doen. Iets regelen, iemand bellen. Er staan hier twintig bussen met elk vijftig passagiers. Wat kunnen we doen?

Hier zie je wat een verschrikkelijke keuze de mannen moeten maken:
 

 
Met pijn in ons hart laten we de groep van ongeveer duizend vluchtelingen achter. Ik kan alleen maar hopen dat ze snel mogen doorrijden, maar heb er weinig vertrouwen in. Vier uur later rijden we met de trein terug naar Athene en passeren we de parkeerplaatsen. Het verbaast me niks dat alle bussen er nog steeds staan.

Hier word ik blij van: onderweg worden Astrid en ik volop verwend door onze medepassagiers. Van de lieve dame achter ons krijgen we een zoet gebakje. Een jongen achterin geeft ons een blikje sinas en met heel veel moeite weten we brood, koekjes en ander lekkers af te wijzen.
 

 
Van 14 januari tot en met 26 januari ben ik in Athene om voor Stichting Bootvluchteling te werken. Ik wil proberen om tussendoor zoveel mogelijk foto’s, video’s en verhalen te delen, maar kan niet garanderen dat ik regelmatig updates plaats of meteen reageer op vragen of berichten. Ik hoop dat je mijn keuze om ter plekke te helpen waardeert en mijn bijzondere avontuur de aankomende weken gaat volgen. Voor updates kun je mij volgen op Facebook en Twitter.

Onder de indruk van dit verhaal? Dan wil je dit ook lezen:

1. Kinderen op Victoriaplein willen vlinder, prinses of tijger zijnf=
2. Geen zon, zee en strand, maar vluchtelingen helpen
3. Top 7 meest duurzame reizen
4. Een slecht begin of de perfecte start?
5. Giechelen… en tranen in mijn ogen