Ap Dijksterhuis, hoogleraar psychologie en auteur van het boek ‘Wie (niet) reist is gek’ zei het al: je wordt gelukkig van geld uitgeven aan tijd, ervaringen en het geluk van anderen. Dat reizen gelukkig maakt, dat wist ik allang. Maar dat je ook blij wordt van het uitgeven van geld aan het geluk van een ander, heb ik ervaren na ons verblijf in een homestay in Cambodja.
Slapen in een eenvoudige homestay
In dit verhaal neem ik je mee naar het platteland van Siem Reap. We slapen een paar nachten in een eenvoudige homestay, waar we ons vanaf het eerste moment thuisvoelen. Maden en zijn vrouw Sophon zorgen ervoor dat het ons aan niets ontbreekt. De 17-jarige, zorgzame en reuze nieuwsgierige Anna komt graag een praatje met ons maken. De 13-jarige Anan, zo stil en verlegen, is de beste hulp die haar ouders zich kunnen wensen. En dan de hyperactieve Phadean. Hij is pas 6 jaar en lijkt de homestay nu al in zijn eentje te willen runnen.
Meer lezen: over de homestay van Maden en zijn gezin
Ze spreekt niet zo goed Engels
“Sneeuwt het nu in Nederland? Ik heb gehoord dat iedereen in jouw land met de fiets naar school gaat. Hoeveel broertjes en zusjes heb je?” De 17-jarige Anna is even bij ons komen zitten. Ze spreekt vloeiend Engels en vraagt ons de hemd van het lijf over ons leven in Nederland. Haar 13-jarige zusje Anan schommelt naast de tafel in een hangmat. Met haar voet tegen ons bankje zet ze zich af en wiegt langzaam heen en weer. Ze zegt niks en luistert aandachtig naar ons gesprek. Haar ogen rollen van haar zus naar ons en terug, terwijl ze al die tijd lief blijft lachen. Ik wend me tot Anan en vraag haar in welke klas ze zit. Ze schrikt op en kijkt haar grote zus met opgetrokken wenkbrauwen aan en begint te giechelen. “Ze spreekt niet zo goed Engels,” legt Anna uit.
Engelse les op een internationale school
Het verschil in taalvaardigheid tussen de 2 zussen is groot. Dat zal wel door de leeftijd komen, denk ik nog. Anna verklapt al snel de werkelijke oorzaak. Zij volgt Engelse lessen aan een internationaal taalinstituut. Haar vader heeft daar lang voor gespaard. Wil je een goede baan in het toeristische Siem Reap, dan is vloeiend Engels spreken een vereiste. Anna slaat haar ogen neer: “het is te duur om ons allebei naar school te sturen.” Ik ben zelf ook een oudste zus en voel meteen een schuldgevoel opborrelen bij de gedachte dat ik wel mag studeren en mijn broertjes niet.
Werk is werk
Die middag maak ik een korte wandeling door de rijstvelden in de omgeving. Ik denk nog eens na over de moeilijke keuze die Maden moest maken en de mogelijke gevolgen daarvan. Ik zie voor me hoe Anna in een strak gestreken damespak op hoge hakken een mooi hotel managet, terwijl zusje Anan op haar knieën de kamers schrobt. Werk is werk, is de gedachte in het arme Cambodja. Maar waar ik vandaan kom vinden we dat iedereen gelijke kansen verdient en dat de mogelijkheid op een betere toekomst niet mag afhangen van je plaats in het gezin. Dat is niet eerlijk.
Oneerlijk
Als het donker wordt wandel ik terug naar de homestay. Patrick zit al in het schemerlicht onder het afdakje aan tafel. Sophon zet 2 volle borden met rijst en allerlei lokale hapjes op tafel. “Enjoy your meal,” zegt ze. Maden, die achter haar staat, voegt er zichtbaar trots aan toe “Alles komt uit onze eigen tuin.” Patrick en ik genieten in stilte van de verse ingrediënten. Halverwege de maaltijd leg ik mijn bestek neer en kijk op naar mijn tafelgenoot. “Wat vind jij daar nou van, dat Anna wel kan studeren, maar Anan niet?” “Oneerlijk,” geeft hij toe. “Ik wou dat we er iets aan konden doen.”
Tot ooit
Na 3 dagen bij de familie is het tijd om afscheid te nemen. Het harde bed ga ik niet missen, maar Maden, Sophon en hun 3 kinderen des te meer. Het was een kort verblijf, maar toch voelt het hier zo vertrouwd dat het lijkt alsof we elkaar al veel langer kennen. De meiden dragen onze tassen naar de tuktuk van hun vader. Hij brengt ons terug naar de stad, waar we ons avontuur in Cambodja vervolgen. Één voor één geven de kinderen ons een stevige knuffel. “Bye, bye! We hopen jullie ooit weer te zien,” zegt Anna. Haar zusje knikt bevestigend. Ik hoop het ook.
Groot contrast
De aankomende nachten slapen we in het mooiste hotel van onze hele reis. De kamers zijn veel te duur voor ons backpackersbudget. We hebben geluk. We mogen hier gratis slapen omdat we de manager komen interviewen over het ecohotel, zijn project om plastic waterflesjes overbodig te maken en de geweldige dingen die hij doet voor de lokale bevolking.
Het contrast is groot. Van een bamboehutje en een keihard bed naar een hemels matras en 2 zwembaden. Natuurlijk genieten we intens van alle luxe. Maar het voelt ook wrang dat we slapen in een kamer die per nacht duurder is dan de Engelse opleiding die Maden zijn dochter niet kan geven. Terwijl ik met een slok gekoelde chardonnay de verse olijven wegspoel besef ik hoeveel geluk ik heb dat ik in Nederland geboren ben. In een land waar naar school gaan verplicht is en de universiteit door de overheid gesponsord wordt. Waar Engelse les vanzelfsprekend is en iedereen een vak kan leren.
Het verschil tussen armoede en een carrière
“We kúnnen iets doen,” zeg ik tegen Patrick. Hij weet meteen waar ik het over heb en knikt. “Ik heb er ook over nagedacht. Laten we Anans Engelse les betalen,” zegt hij. “Dat bedrag is een paar uurtjes werk voor ons, maar een verschil tussen een leven in armoede of een kans op een carrière voor Anan.” Ik voel een golf van verlichting door mijn lijf stromen en word helemaal blij van de gedachte aan Anan, die met haar rugtas om haar nieuwe school binnenloopt. De glimlach die ik daarvan krijg raak ik de rest van de avond niet meer kwijt.
Reizen maakt gelukkig
Reizen met een positieve impact. Dat proberen we al vanaf de dag dat mijn ouders ons uitzwaaiden langs de snelweg in Bunnik. Ik wil dat de wereld een beetje mooier wordt van ons avontuur. Dat de mensen die we ontmoeten profiteren van onze komst. Jij kan dat ook. Daarvoor hoef je niet de opleiding van een Cambodjaans meisje te betalen. Dat kan gewoon door ánders te reizen. Door in kleinschalige familiehotels of homestay’s te slapen en diensten en activiteiten bij lokale bedrijven te boeken. Zo komen jouw euro’s direct bij de bewoners terecht en die hebben het hard nodig. Met dit verhaal wil ik je laten zien dat niet alleen de locals daar gelukkiger van worden, maar jij ook.
Meer lezen: Reizen met een positieve impact? Zo maak je echt een verschil.
Reizen met een positieve impact
Ik werk veel samen met reisorganisatie Better Places, omdat ik geloof in hun visie dat reizen de wereld mooier kan maken, als het op een verantwoorde manier gebeurt. Zij organiseren inspiratievolle reizen, waarbij je van dichtbij kennismaakt met de lokale bewoners en een land écht leert kennen. Tegelijkertijd draag je bij aan het verbeteren van de leefomstandigheden van de mensen die je ontmoet en het beschermen van de natuur. Dat is reizen met een positieve impact.
Genoten van dit artikel? Dan vind je dit ook leuk!
1. Met I-Like Local kom je écht in contact met de lokale bewoners op reis
2. Waarom ik een wandeling maak door de grootste sloppenwijk van India
3. 7x dierenleed op reis en wat je kunt doen om het te voorkomen
4. 10 dingen die je kunt doen om de CO2 uitstoot van je vakantie te verkleinen
5. Wij kopen geen plastic flessen water op reis en jij kan dat ook!
- 6 January 2022
- 4 Comments