Follow Me

Close
By

De zon brandt in mijn nek. Ik adem diep in en span de boog. In de verte zie ik het wit-rode cilindervormige doel bungelen tussen twee kettingen. Naast me blijft mijn leraar herhalen dat ik me moet focussen. Even word ik afgeleid door het blèrende geluid van een scooter die aan de andere kant van de muur voorbij sjeest. Dan keert de rust terug. Een druppel zweet rolt vanonder mijn hoofddoek over mijn wang. De pijlpunt is in lijn met het doel. Ik adem in. Ik laat los. De pijl verlaat mijn boog. Een zoevend geluid van de vliegende speer wordt gevolgd door een harde tik tegen de achterwand. Mis. “Blijven oefenenen”, zegt mijn Javaanse leermeester lachend. “We hebben de hele ochtend.” Ben je op vakantie in Indonesië? Deze workshop moet je doen in Yogyakarta!
 
doen in Yogyakarta

Doen in Yogyakarta: een eeuwenoude traditie

We zijn vroeg opgestaan en melden ons vandaag voor een bijzondere activiteit die we hebben geboekt bij de Backstreet Academy. “Zijn jullie klaar voor een lesje boogschieten?”, zegt gids Ade, die ons eerder vergezelde bij onze cursus tempeh maken. “Jazeker!”, zeg ik enthousiast, terwijl ik me voorstel aan twee mannen in traditionele kleding. “De workshop van vandaag is niet zomaar een boogschietcursus”, zegt Ade. “Deze vorm van traditioneel boogschieten mag officieel alleen binnen de muren van het koninklijk paleis worden beoefend en kent heel specifieke gebruiken.”

Hij legt uit dat de eeuwenoude traditie van het Jemparingan (dat letterlijk ‘pijl’ betekent) nog maar door een kleine groep mannen wordt beoefend. “De twee leraren van vandaag houden de traditie in leven. En dat nemen ze heel serieus, dus we gaan beginnen met het aantrekken van de juiste kleding.”
 
doen in Yogyakarta

Traditionele kleding

Één van de twee mannen stapt naar voren en laat ons zien hoe we onze batik sarong om moeten wikkelen. We slaan de doeken met vrolijke patronen om ons middel. Vervolgens knoopt hij behendig een doek om zijn hoofd. Nu is het onze beurt. Zoals wel vaker is Daisy aanzienlijk sneller en beter met het vouwen en knopen. Na enkele minuten klungelen krijg ik hulp. Daar ben ik blij mee, want wat mij betreft is het tijd om pijlen te schieten!

Een bijzondere techniek

Als ik enthousiast mijn boog aanpak en gelijk aan wil leggen voor het eerste schot, steekt onze leraar zijn hand op. “Jemparingan gaat niet alleen om het schieten van pijlen. Het gaat om concentratie en meditatie. Pas als je volledig opgaat in de activiteit lukt het om je doel te raken.” Met een knipoog voegt hij er aan toe: “En daarbij schiet je vanuit een zittende houding. Patrick, jij staat nog.”

De mannen leggen rieten kleedjes op de grond en vragen ons plaats te nemen. We zakken neer in de kleermakerszit en krijgen een boog aangereikt. De pijlen worden voor ons neergelegd. Met veel geduld leggen de mannen de techniek uit. “Je legt de pijl in het touw en spant hem langs de boog”, zegt hij terwijl hij het voordoet. “Onthoud, het belangrijkste is het vinden van balans; mentaal en fysiek. Pak het touw en span het strak naar achteren. Leg je hand langs je wang en concentreer je op de cilinder aan het einde van de schietbaan. Let op je ademhaling. En laat los!” Zijn pijl scheert door de lucht en raakt de rinkelende cilinder.
 
doen in Yogyakarta

Zwaar en niet gemakkelijk

Deze traditionele vorm van boogschieten blijkt alles behalve simpel. Om zittend op de grond de grote boog te hanteren, hem in balans te houden als hij gespannen staat en hem niet omhoog laten kantelen als je loslaat, behelst meer dan alleen goed richtingsgevoel. Je moet er honderd procent in opgaan. Al snel hebben we door hoe belangrijk onze ademhaling en ons concentratievermogen is.

Na een uurtje oefenen eindigt mijn jemparingan steeds dichterbij het doel. Tegelijkertijd slaat de vermoeidheid toe. De zon staat inmiddels hoog aan de hemel en de temperatuur loopt op. Mijn bovenarm begint al trillend tegen te stribbelen en mijn schouder begint pijntjes te vertonen. Maar ik geef niet op!

3, 2, 1

Aanspannen, concentreren, loslaten. Aanspannen, concentreren, loslaten. De harde tik van de pijl tegen de achterwand blijft het laatste geluid dat de pijl maakt! “Ik geef het op”, zeg ik tegen Daisy. “Het gaat niet lukken. Dit zijn mijn laatste 3 pijlen.” Ik leg aan en haal diep adem. Langzaam komt de kalmte. De pijn in mijn vingers voel ik niet meer. Alle omgevingsgeluiden verdwijnen. Ik ben alleen met mijn boog en ik heb maar één doel: raak schieten. Langzaam tel ik af; 3, 2, 1.

Ik volg de pijl die razendsnel over de korte schietbaan zweeft. Ik wacht op de harde tik van de achterwand, die ik inmiddels al tientallen keren heb gehoord, maar die blijft uit. In plaats daarvan hoor ik en blije kreet van mijn leraar, gecombineerd met het gerinkel van de kettingen die het doel op z’n pek houden. Raak!
 
doen in Yogyakarta

Ook een boogschietcursus doen in Yogyakarta?

Wij boeken veel van onze activiteiten in Azië bij de Backstreet Academy. Hier staan de lokale bevolking, de cultuur en eeuwenoude tradities centraal. Wil jij net als wij leren boogschieten volgens Javaanse traditie? Boek dan hier de workshop en voordat je het weet zit jij met gespannen boog in de Javaanse zon.

Eerder deden wij met de Backstreet Academy een workshop Tibetaans momo’s maken in Pokhara. We gingen met Bisma op Foodtour in Kathmandu. En we ontdekten hoeveel stappen er nodig zijn om rijst te produceren. Het aanbod van de Backstreet Academy is verspreid over 10 landen in Azië: Nepal, Laos, Malaysia, India, Indonesië, Myanmar, Cambodja, Thailand, Vietnam en de Filippijnen. Genoeg te kiezen dus!

Wil je meer leuke organisaties ontdekken zoals de Backstreet Academy en zien wat je nog meer kan doen in Yogyakarta? Klik dan eens door naar Daisy’s Favorieten!

De All Day Every Nieuwsbrief

Wil jij net als wij deze boogschietcursus doen in Yogyakarta? We schrijven vaker dit soort verhalen. Meld je aan voor onze All Day Every Nieuwsbrief en je mist nooit meer een artikel. Je krijgt 1 keer in de maand een selectie handige, altijd leuke, soms grappige verhalen en tips in je inbox. We spammen je niet, we vermaken je alleen 😉 Meld je nu aan en krijg een selectie van handige digitale recepten uit Lekker koken met restjes cadeau! Klik hier om je aan te melden. Wil je elke week een mailtje krijgen met de nieuwste verhalen? Klik dan hier voor de All Day Every Update.

Genoten van dit artikel? Lees deze blogs!

1. Indonesië: 10 originele dingen om te doen in het hippe Yogyakarta
2. De ultieme gids voor vegetarisch en veganistisch eten in Indonesië
3. Franse pizza’s in een duurzaam resort op het Indonesische Sumba
4. Hoe een ecohotel in Indonesië het leven van de jonge Michael totaal verandert
5. Homestays: 10 redenen waarom je beslist een keer bij de locals moet slapen

By

Sta je op het punt om op reis te gaan naar Indonesië? En vraag je je af of het mogelijk is om als vegetariër of veganist lekker te eten tijdens je vakantie? Geen zorgen! Of je nu naar Bali, Lombok, Sumatra, Java, Flores of Sumba gaat; wij helpen je op weg met slimme tips, dingen waar je op moet letten en de lekkerste gerechten die je echt eens moet proberen. Zo weet je zeker dat ook jij elke dag kunt genieten van al dat heerlijke oosterse eten.

Ultieme gids voor vegetarisch en veganistisch eten in Indonesië

Na 5 maanden eilandhoppen in Indonesië hebben we zoveel ervaring opgedaan, dat het tijd is om de ultieme gids voor vegetarisch en veganistisch eten in Indonesië te delen. In dit blog vind je alles wat je moet weten voor een smakelijke rondreis door de tropische archipel.
 
veganistisch eten in Indonesië

Bekend terrein

Voor Hollanders is de Indonesische keuken bekend terrein. Zelfs zo bekend dat de afhaalchinees in Nederland vooral Indonesische gerechten verkoopt: bami goreng, nasi goreng, babi pangang, kroepoek. Het zal je niet verbazen dat je deze gerechten ook in Indonesië op elke straathoek tegenkomt. Meestal weet je wat je kunt verwachten en welke ingrediënten er hoogstwaarschijnlijk zijn gebruikt. Zo is het een stuk makkelijker om de kok te vragen om het gerecht aan te passen naar jouw wensen.

Tempeh zoals de kenners het maken

Na rijst is tempeh het meest gebruikte ingrediënt in de Indonesische keuken. Dat is niet zo gek, aangezien de sojakoek hier haar oorsprong vindt. In 1875 wordt tempeh voor het eerst genoemd in een Javaans-Nederlands woordenboek. Maar lang daarvoor al staat het product op het menu van de bewoners. Het is het gerecht van de armen. Wie geen vlees kan betalen eet gebakken tempeh. Arm of niet; het is de ideale vleesvervanger. Vraag gerust aan de kok of hij de kip in de nasi goreng kan vervangen door gebakken tempeh.

Niet zo’n fan van gebakken tempeh? Dat was ik ook niet. Tot ik op Java tijdens een workshop tempeh maken leer hoe de locals de sojakoek bereiden. In de maanden die volgen gaat er zelden een dag voorbij dat we geen tempeh eten. Jammie!
 
tempeh

Hier moet je op letten

Behalve op Bali is het fenomeen vegetariër en veganist vrij onbekend in Indonesië. Houd er dus rekening mee dat er gemakkelijk misverstanden kunnen ontstaan als je aangeeft dat je geen dierlijke producten eet. Wij merken dat het personeel in restaurants vaak niet goed weet of een gerecht geschikt is voor veganisten of niet. Het is daarom slim om te weten waar je extra op moet letten.

  • Terasi (of trassi): garnalenpasta die vooral op Java veel gebruikt wordt als zoute smaakmaker.
  • Ikan teri: kleine, gedroogde ansjovis die onder andere gebruikt worden om verse sambal te maken.
  • Kroepoek: sommige kroepoek wordt gemaakt van garnalen. Vraag gerust naar rijst-, cassave- of aardappelkroepoek.
  • Fruitsappen: in sommige restaurants en kraampjes worden verse fruitsappen aangemaakt met melk.

 
vegetarisch eten indonesie

Oefen een paar woorden Bahasa

Op de toeristische plaatsen is het geen enkel probleem wanneer je in het Engels uitlegt wat je liever niet eet. Maar ga je van de gebaande paden af, dan is het slim om van te voren een paar woorden Bahasa te oefenen. Dat is niet alleen handig, maar wordt zeker gewaardeerd door de bewoners. De kans is groot dat de kok extra zijn best doet om je een lekkere veganistische maaltijd voor te schotelen. Enneh, Bahasa is gelukkig niet erg moeilijk. Komt -ie:

  • Ik eet geen – Saya tidak makan
  • Vis – Ikan
  • Garnaal – Udang
  • Vlees – Daging
  • Varken – Babi
  • Kip – Ayam
  • Ei – Telur
  • Boter – Mentega
  • Kaas – Keju


Maak het jezelf helemaal gemakkelijk door de Vegan Passport te downloaden. In deze app staat in elke taal uitgelegd wat je allemaal niet eet en waar dat eventueel door vervangen kan worden.
 
veganistisch eten in Indonesië

Deze gerechten moet je echt proberen

Er is een aantal gerechten in de Indonesische keuken die van zichzelf al vegetarisch zijn, of – soms met een kleine aanpassing – zelfs helemaal veganistisch. Deze gerechten moet je echt proberen als je op reis bent in Indonesië:

Gado gado:

Een bord vol gestoomde groenten met een smaakvolle (soms pittige) pindasaus. Zonder ei is gado gado ook geschikt voor veganisten.

Nasi- en mie goreng:

‘Goreng’ betekent niets meer dan gebakken. Nasi goreng is dus gebakken rijst. Hoewel de meeste restaurant nasi- en mie goreng met kip en ei klaarmaken, is het nooit een probleem om die te vervangen door tempeh goreng of tahu (tofu) goreng.

Pisang goreng:

Hmmmm… gebakken banaan. Het toetje dat de hele dag kan!

Urap urap:

Dit gerecht zag ik alleen op Lombok op de kaart staan. Jammer, want het is reuze lekker! Het is een groentegerecht zoals gado gado, maar dan met verse kokos in plaats van pindasaus.

Tahu lumpia:

Deze snack vinden we alleen op Bali in kleine kraampjes aan het strand. De verkoper knipt gefrituurde tofu en groenteloempia’s in kleine stukjes en serveert het met een flinke schep zoete pindasaus en chilipepers.

Tempeh geprek:

Gefrituurde tempeh, fijn geprakt met gebakken sjalotten, knoflook en chilipepers. Een echte aanrader als je van pittig eten houdt!
 
veganistisch eten in Indonesië

Zo vind je de beste restaurants

Je kent ‘m vast al, maar ik gooi ‘m voor de zekerheid toch in. De HappyCow app! De enige echte life saver voor vegetariërs en veganisten op reis. Met deze app zie je in 1 oogopslag waar je 100% vegetarische en veganistische restaurants kunt vinden. Zijn die er niet? Dan kun je in de app ook op zoek naar ‘gewone’ restaurants die voldoende vleesloze opties bieden. In Indonesië werkt de app vooral goed in de steden en de meer toeristische plekken. Op Bali hoef je niet te verhongeren. Kijk maar eens naar dit blog, waarin ik mijn favoriete veganistische restaurants in Canggu op Bali met je deel.

De All Day Every Nieuwsbrief

Wil je dit soort verhalen niet meer missen? Meld je dan aan voor onze All Day Every Nieuwsbrief. Je krijgt 1 keer in de maand een selectie handige, altijd leuke, soms grappige verhalen en tips in je inbox. We spammen je niet, we vermaken je alleen! Meld je aan en krijg een selectie van handige digitale recepten uit Lekker koken met restjes cadeau! Klik hier om je aan te melden. Wil je elke week een mailtje krijgen met de nieuwste verhalen? Klik dan hier voor de All Day Every Update.

Genoten van dit artikel? Dan vind je dit ook leuk!

1. Vegetariër of veganist? Met deze 14 tips kun je ook op reis lekker blijven eten
2. Vegetariër of veganist? Dit zijn de beste landen voor je volgende reis + tips
3. Smakken en slurpen: dit zijn de gekste eetgewoontes in Azië
4. 7x vegetarische gerechten die je moet proberen in Peru
5. Een ode aan een gerecht om je vingers bij af te likken: de Indiase dosa

By

Behalve de naam heeft Kuta op Lombok weinig gemeen met haar naamgenoot op Bali. In plaats van dronken Australiërs, halfnaakte serveersters en straten vol souvenirwinkels en nachtclubs, vind je in Kuta op Lombok een ontspannen sfeertje, surfdudes, hippe eettentjes en prachtige landschappen. Dit is zo’n plek waar je gegarandeerd langer blijft dan je van te voren van plan was. Dat is helemaal niet erg, want er is genoeg te doen. Lees snel verder en ontdek 10x zien en doen in het paradijselijke Kuta.

1. Leer surfen bij Selong Belanak

Beginner of pro; Kuta is the place to be voor surfers. Wie nog nooit op de planken heeft gestaan leert balanceren op de bescheiden golven in de baai van Selong Belanak. De doorgewinterde surfer kan zijn hart ophalen in Mawi Beach, ten westen van Kuta.

Wij zijn niet bepaald geoefende surfers en besluiten daarom een halve dag les te nemen bij de jongens van Bloody Reef. Voor 300.000 rupiah (ongeveer 19 euro) per persoon krijgen we 2,5 uur privéles. Aanrader!
 
kuta op lombok

2. Chillen aan de mooiste stranden van Kuta

Na een halve dag kopje onder gaan, is er niets fijner dan neerploffen op een bedje aan één van de prachtige stranden bij Kuta. Natuurlijk kun je relaxen aan het strand van Selong Belanak. Maar de volgende stranden passen misschien veel beter bij je.

Tanjung Aan

Tanjung Aan is het bekendste strand van Kuta. Het ligt op zo’n 10 minuten rijden van het centrum. Hier vind je kraakhelder blauw zeewater en wit zand. Wat wil een mens nog meer? Langs het strand staan rieten hutjes waar je een comfortabel bedje kunt huren. In de restaurantjes kun je simpele gerechten en verse kokosnoten bestellen.
 
kuta op lombok

Mawun Beach

Het Mawun Beach is minstens zo mooi als Tanjung Aan, maar een stuk rustiger. Aan het stukje strand bij de geïmproviseerde parkeerplaats staan een paar simpele hutten waar je nasi goreng en drankjes kunt krijgen. De rest van het strand is praktisch leeg. Toen wij er waren stonden er alleen een paar vissers tot hun enkels in het water.
 
kuta op lombok

Pantai Lancing

Pantai Lancing wordt ook wel secret beach genoemd. En dat is niet zonder reden. Als wij op blote voeten het parelwitte strand betreden is er werkelijk niemand te bekennen. Aan dit strand vind je geen hutten en ligbedden. Dat is dan ook de enige reden waarom er zo weinig mensen komen. Want Pantai Lancing is werkelijk prachtig! En heel geschikt om te zwemmen en te snorkelen.

3. Beklim Bukit Merese Hill

In de buurt van Tanjung Aan Beach vind je de Bukit Merese Hill. Vanaf de top van de heuvel heb je een prachtig uitzicht over de baai van Tanjung Aan. Bukit Merese Hill is een kleine uitstekend stukje land. Daardoor is het de enige plek in de buurt van Kuta waar je de zon in de zee ziet ondergaan. Maar ook overdag is het uitzicht de beklimming meer dan waard.
 
zien en doen in Kuta

4. Zonsondergang vanaf Ashtari Lounge

Geen zin om te klimmen voor een mooi uitzicht? Bestel dan gewoon een ijskoud biertje of een lekkere cocktail bij Ashtari Lounge. Het café ligt op een heuvel en kijkt uit over de hele stad en de zee in de verte. Als de zon ondergaat verandert het landschap elke 10 minuten van kleur. Als er toch bent kun je net zo goed blijven eten. Al valt er voor veganisten niet veel te kiezen.
 
zien en doen in Kuta

5. De vreemde Batu Payung rots

De Batu Payung wordt door locals en toeristen ook wel de Umbrella Rock genoemd. Persoonlijk vind ik dat de rots absoluut niet op een paraplu lijkt, maar meer op de zijkant van een gezicht. Waar het gesteente ook op lijkt, het is in elk geval een bijzondere formatie. Met eb kun je over de glibberige rotsen naar Batu Payung lopen. Met vloed brengt een visser je tegen een kleine vergoeding naar de rots.
 
kuta op lombok

6. Bezoek de lokale markt

Verkopers overschreeuwen elkaar met de beste prijs, straathonden doen zich te goed aan visgraten en slachtafval, toeterende brommers worstelen zich een weg tussen de menigte. De lokale groente- en fruitmarkt in Kuta is een beleving op zich. Elke woensdag- en zondagochtend verzamelen boeren en koopmannen zich in de smalle straatjes tussen de kust en de hoofdstraat van het stadje. Als je de kunst van het afdingen onder de knie hebt, dan scoor je hier vers fruit voor een prikkie.
 
kuta op lombok

7. Bezoek een Sasak dorp

Nog geen 10 kilometer buiten Kuta ligt een traditioneel Sasak dorp, waar je als toerist vrij bent om een kijkje te nemen. De Sasak zijn de oorspronkelijke bewoners van Lombok. Ooit waren de bewoners geheel zelfvoorzienend, maar vandaag de dag is het moderne leven er ook bij de Sasak in geslopen. Het Sasak dorp vlakbij Kuta heet Sade Village. Bij de ingang word je opgewacht door een bewoner die je voor een royale fooi een rondleiding geeft in zijn dorp. Het is interessant om te zien hoe de bewoners leven en wonen. Al is Sade Village met alle souvenirwinkeltjes wel erg toeristisch.
 
kuta op lombok

8. Hapje eten in een hippe tent

De hippe eettentjes hebben hun weg naar Kuta inmiddels gevonden. Van robuuste vegaburgers met handgesneden frieten tot een simpele nasi goreng op een kruk onder een rieten dak. In het centrum van de kleine kuststad is er voor elk wat wils. Mijn favoriete restaurant is Kenza Café, waar je gemakkelijk de hele middag kunt zitten en heerlijke veganistische gerechten kunt bestellen. Voor de lekkerste lokale gerechten ga je naar Lalapan Santai. In de kleine warung eet je traditioneel Lomboks eten voor een klein prijsje.
 
zien en doen in Kuta

9. Rondrijden door het landschap

Achter elke heuvel ligt een nieuwe landschap. Af en toe moet je uitwijken voor een kudde buffels. In de dorpjes die je passeert word je uitgezwaaid door enthousiaste kinderen. Een hele middag rondrijden door het landschap rondom Kuta is een activiteit op zich.
 
kuta op lombok

Brommer huren

Het liefst rijd je natuurlijk zelf rond op een gehuurde brommer. Bedenk je wel dat brommers in Indonesië meestal zijn uitgerust met een 100cc of 125cc motor. Volgens de Nederlandse wet vallen die onder de categorie ‘motor’ en heb je daarvoor een motorrijbewijs nodig. Zonder het juiste rijbewijs loop je het risico dat je verzekering niets uitkeert als je brokken maakt. Gelukkig kun je zonder problemen een privéchauffeur huren die je in een auto of op de brommer de hele dag rondrijdt.

10. Bangkang Cave

De Bangkang Cave is een kleine grot net buiten Kuta. De grot is vooral bijzonder vanwege de prachtige lichtinval die midden op de dag door de kieren naar binnen valt. De zonnestralen zijn extra goed zichtbaar doordat de bewoners gedroogde kokosschillen verbranden in de grot. De rook zorgt voor een bijna magische sfeer.

Meer lezen: wil na Lombok doorreizen naar Flores? Met deze 4-daagse boottocht reis je van Gili naar Komodo bij Flores.

Ons favoriete hotel

Ben je nog op zoek naar een leuke en betaalbare accommodatie in Kuta Lombok? Wij sliepen in Village Vibes Lombok. De kleine bungalows zijn geïnspireerd door de bouwstijl van de Sasak en liggen aan een knusse, tropische tuin. Het is goed toeven aan het zwembad met ligbedden en zitzakken. Het ontbijt is inbegrepen uit vrij uitgebreid. Al moet je als veganist wel lullen als Brugman om iets meer dan gebakken rijst te krijgen. Village Vibes ligt op een paar minuutjes rijden van het centrum. Voor de solo-reizigers verhuren ze ook eenpersoonskamers.
 
zien en doen in Kuta

Genoten van dit artikel? Dan vind je dit ook leuk!

1. Indonesië: 10 originele dingen om te doen in het hippe Yogyakarta
2. 14 tips voor een onvergetelijk bezoek aan Nusa Lembongan, Ceningan en Penida
3. Tips en informatie: alles wat je moet weten over reizen op Sumba in Indonesië
4. Luang Prabang: wat te doen in de mooiste stad van Laos?
5. In Cambodja eten bij de bewoners thuis? Dat doen wij via Resirest

By

Schouders naar achteren, rechte rug; de 18-jarige Michael straalt één en al zelfvertrouwen uit. Hij schuift mijn stoel naar achteren en gebaart dat ik kan zitten. Hij wenkt zijn collega, terwijl hij tegenover mij plaatsneemt. “Kan ik je iets te drinken aanbieden?” In Nederland zouden we Michael een echte horecatijger noemen. Gewapend met een grote glimlach weet hij precies hoe je gasten een mooie dag bezorgt. Zijn toekomst in het toerisme ziet er veelbelovend uit. Dat was een jaar geleden wel anders.

Een echte uitblinker

Michael groeit op in Waingapu, de kleine hoofdstad van het Indonesische eiland Sumba. Zijn vader is timmerman en werkt hard om zijn 6 kinderen te eten te geven. Het is al snel duidelijk dat Michael een echte uitblinker is. Hij leert snel en haalt goede cijfers. Hij droomt er stiekem van om architect te worden. “Ik wist toen al dat mijn dromen onzin waren en dat ik ze beter kon vergeten. Een studie? Dat kunnen mijn ouders nooit betalen.”

Meer lezen: alles wat je moet weten over reizen op Sumba in Indonesië
 
ecohotel in Indonesië het leven van de jonge Michael totaal verandert

Cakejes bakken om te overleven

Als Michael op de middelbare school zit, raakt zijn vader werkloos. “Hij is te oud om nog ergens aan de slag te kunnen. Ik maakte me grote zorgen over mijn schoolgeld. Dat kon hij niet meer betalen. Mijn broer werkte op Bali en stuurde ons geld.” Voor het eerst in de 3 dagen dat we hier zijn zie ik Michaels glimlach een moment verdwijnen. “Hij raakte betrokken bij een gevecht en is opgepakt door de politie. Hij zit vast terwijl hij moet wachten op de rechtszaak. Hij kan ons geen geld meer sturen.” Om de eindjes aan elkaar te knopen helpt Michael zijn moeder cakejes bakken die ze verkoopt op straat. “Dat levert net genoeg op om te overleven. Een studie kon ik wel vergeten.”

De tip die zijn leven voorgoed verandert

Michaels leven verandert voorgoed als hij door een vriend getipt wordt over de Sumba Hospitality Foundation. Het eco-resort is tegelijkertijd een hotelschool, waar kansarme jongeren gratis kunnen studeren. De ambitieuze tiener twijfelt geen moment en schrijft zich meteen in voor de selectierondes. “Mijn broer vond het een slecht idee. Hij begreep het niet. Hij vond dat ik werk moest zoeken, zodat ik mijn ouders kan onderhouden.” Gelukkig denken zijn ouders daar anders over en moedigen ze Michaels keuze juist aan. “Ze geloven in me en zijn trots op me.” De glimlach is terug.

You can do it!

Michael slaagt met vlag en wimpel voor alle tests en mag beginnen aan de horeca-opleiding die 1,5 jaar duurt. 7 maanden later lijkt het alsof hij zijn leven lang niets anders deed. Al was het niet altijd zo makkelijk voor hem. “In het begin twijfelde ik erg aan mezelf. Elke ochtend stond ik voor de spiegel en zei tegen mezelf; you can do it!” Ik kijk nog eens goed naar de zelfverzekerde jongen tegenover me en kan bijna niet geloven dat hij een half jaar geleden zo onzeker was. “Ik krijg veel steun van mijn vrienden hier.” Michael knipoogt naar zijn studievriendin Angel, die naast ons zit. “Ze zijn mijn tweede familie.”

Meer lezen: Benieuwd naar het verhaal van studievriendin Angel? Dat lees je hier, op de website van Better Places.

 
ecohotel in Indonesië het leven van de jonge Michael totaal verandert

10-jarenplan

Halverwege de opleiding durft Michael weer te dromen over zijn toekomst. Als ik vraag wat hij later wil worden, gaat hij nog eens goed rechtop zitten voor hij in één adem zijn 10-jarenplan aan me voorlegt. “Ik ga eerst een paar jaar op Bali werken in een chique hotel, zodat ik veel ervaring opdoe. Dan kom ik terug naar Sumba om mijn eigen eco-resort te beginnen. Met de winst bouw ik mijn eigen ziekenhuis, waar arme mensen gratis zorg kunnen krijgen.” Ik kijk nog eens goed naar de ondernemende jongeman en steek dan mijn hand uit. Hij pakt ‘m. “Over 10 jaar kom ik terug naar Sumba en dan wil ik in jouw resort slapen. Deal?” Michael knikt: “deal!”, zegt hij zonder een greintje aarzeling in zijn stem
 
ecohotel in Indonesië het leven van de jonge Michael totaal verandert

Genoten van dit artikel? Dan vind je dit ook leuk!

1. Ontdek de schoonheid van Sumba met een gids van Morinda Villa & Resto
2. 10 redenen om nu een verblijf in Bali Eco Stay te boeken
3. Reizen met een positieve impact: zo maak je écht een verschil
4. Reizen maakt gelukkig, maar dan moet je wel weten hoe!
5. Homestays: 10 redenen waarom je beslist een keer bij de locals moet slapen

By

Het eerste zonlicht klimt langzaam over het Indonesische Sumba als Daisy en ik de deur van onze bungalow achter ons dichttrekken. We kijken uit over de rivier die voor Morinda Villa & Resto langs kronkelt. Over een uurtje dobberen we daar de bocht om. We gaan met Daniel, de vaste gids van Morinda, dit bijzondere eiland ontdekken. We beginnen in een kano, daarna fietsen we door kleine dorpen in de omgeving en we gaan naar een indrukwekkende waterval. Ontdek, net als wij, de schoonheid van reizen op Sumba met een lokale gids.

Kabbelende stilte in de ochtend

Wiebelend stappen we de traditionele kano in. Een autorit van een kwartier heeft ons stroomopwaarts gebracht. De goedlachse schipper geeft met zijn peddel een duw tegen de oever. Soepel glijden we door de kalme rivier. “Crocodiles?”, vraag ik wijzend naar het water. “Maybe”, antwoord hij met een mysterieuze glimlach.

De bewoners slapen nog. Er is even geen gebrom van scooters of auto’s. Het zachtjes tegen de oever klotsende water van de kalme rivier is het enige geluid in de vroege morgen. Een helderblauwe ijsvogel duikt vanaf een tak het water in, op jacht naar zijn ontbijt. Het oranje licht van de ochtendzon weerspiegelt in de rivier die zich voor ons uitstrekt. Het is sprookjesachtig mooi. Als we na een klein uur aanmeren onderaan de heuvels waarop de bungalows van Morinda zijn gebouwd, staat Daniel ons al op te wachten. “Klaar voor de fietstocht?”
 
Fietsen in Indonesië

Een typisch Hollandse activiteit

Even later zitten we op de fiets. De eerste 100 meter zijn bergafwaarts en Daisy en ik gaan in volle vaart omlaag. Gids Daniel is overduidelijk minder zeker van zijn fietsvaardigheid. Lachend wachten we hem op en geven een paar handige Hollandse tips om het makkelijker te maken. ‘Schakelen naar een lagere versnelling als je bergopwaarts gaat’ is daarvan de belangrijkste.

We fietsen door verschillende dorpen, waar Sumbanese mannen, vrouwen en kinderen vrolijk naar ons zwaaien. “Hallo!”, roepen de kinderen die enthousiast met ons mee rennen. Uitgestrekte rijstvelden, ingeklemd tussen glooiend, groene heuvels strekken zich links en rechts van ons uit. Af en toe stopt Daniel om ons te wijzen op speciale bloemen of bijzondere bomen. Een korte pauze bij een houten huis waar vrouwen aan het weven zijn geeft een inkijkje in de lokale cultuur.

De Tangedu waterval

Nat van het zweet stappen we de auto in, die ons aan het einde van de tocht opwacht. Bij een kleine Warung kopen we een stevige lunch. “Het is ongeveer twee uur rijden naar de Tangedu waterval”, zegt Daniel. “Deze maaltijd kunnen we wel gebruiken.” Ik kijk hem lachend aan. Hij moet overduidelijk nog bijkomen van het fietsavontuur.

Vanuit Waingapu rijden we langs de noordelijke kustlijn richting het westen van Sumba. De stad verdwijnt in onze achteruitkijkspiegel en er tekent zich weer een nieuw landschap voor ons af. Paarden galopperen vrij rond over het onaangetaste grasland. Het voelt het alsof we een gebied in rijden waar nog nooit iemand is geweest.
 
Paarden op Indonesisch eiladn

Reizen op Sumba: schilderachtig mooi

Als we ons midden in het heuvellandschap begeven vraagt Daniel de chauffeur om te stoppen. Hij stapt uit en we volgen zijn voorbeeld. Achter ons zien we de vallei waar we doorheen zijn gereden. De zee strekt zich uit in de verte. “Op heldere dagen kan je Flores zien”, zegt Daniel. Als we ons omdraaien voelt het alsof we een schilderij in zijn gestapt. Er lijkt geen einde aan de heuvels te komen. Als we verder rijden hobbelen we door opgedroogde riviertjes en passeren we kleine dorpen. We zijn de enigen hier.

Klimmen voor een kokosnoot

De laatste kilometers naar de waterval leggen we wandelend af. “Is dit het allemaal waard?”, vraag ik me hardop af als we een uur later de zoveelste glibberige afdaling inzetten. Ik ben niet zo stabiel en vindt dat klimmen en klauteren op natte stenen maar niets. Toch is het antwoord een volmondig ‘ja’. Het waterspektakel dat we al van ver aan horen komen is waanzinnig mooi. Twee kolkende rivieren die tussen hoge bergwanden stromen komen samen en vormen een spectaculaire waterval. Over grote rotsen klimmen we omhoog. En zoals wel vaker in Indonesië: zelfs als je het helemaal niet meer verwacht, staat er toch iemand kokosnoten te verkopen.

Als Daisy een paar kiekjes heeft geschoten van de kokosnotenverkoper èn de waterval, klinkt er gerommel in de verte. “Onweer”, zegt Daniel. “We moeten snel gaan.” Na een half uur stevig doorwandelen, stappen we uitgeput de auto in. Dan begint het te stortregenen. Net op tijd.
 
Ontdek de schoonheid van Sumba met Morinda Villa & Resto

Een zonsopkomst uit een film

De volgende ochtend is het nog donker als Daniel ons staat op te wachten. “Zijn jullie klaar voor de mooiste zonsopkomst van je leven”, zegt hij lachend. We stappen vol verwachting, maar met enige twijfel in de auto. “De mooiste van ons leven?”, vraag ik Daisy. “Na 18 maanden reizen is dat moeilijk te geloven.”

We reizen op Sumba in een klein uurtje naar de Hiliwuku hills. Net als gisteren is de rit net zo indrukwekkend als de eindbestemming. Opnieuw worden we omringd door wonderschone, groene heuvels, zo ver als het oog reikt. “Dit komt rechtstreeks uit Lord of the Rings”, denk ik bij mezelf. We stoppen middenin het filmische landschap. Een deken van zonlicht glijdt vanuit de zee onze kant op. Ademloos kijken we naar het schouwspel van licht en schaduw. “Daniel heeft gelijk”, zeg ik zacht tegen Daisy, die in trance bevestigend knikt.
 
Ontdek de schoonheid van Sumba met Morinda Villa & Resto

Wel of geen duik

Als de zon helemaal op is vervolgen we onze weg richting de Waimarang waterval, ingeklemd tussen de Sumbanese heuvels. Een smal bospad leidt ons omlaag naar een klein stroompje. “Dit is een waterval waar mensen graag zwemmen. Soms glijden ze er zelfs vanaf.” De waterval waar we uitkomen als we het stroompje volgen laat het water 4 meter naar beneden vallen, voor het eindigt in een kleine, diepe vijver. “Duik jij erin?”, vraagt Daisy. Ik kijk naar de waterval. Mij te hoog. Misschien een volgende keer. “Het water staat minder hoog dan normaal”, zegt onze gids. “De waterval kan nu ook niet gebruikt worden als glijbaan. Anders was ik jullie voor gegeaan.”
 
Ontdek de schoonheid van Sumba met Morinda Villa & Resto

Amu Dahi Restaurant

We gaan lunchen in het dorp Melolo, aan de oostkust van Sumba. De lokale ondernemers zijn nog niet terug van de kerkdienst. Alle restaurants zijn gesloten. Gelukkig weet Daniel dat er net een nieuw ecohotel met een restaurant is geopend: Amu Dahi Restaurant. En dat blijkt een schot in de roos. De Franse Marine en Youri zijn 2 maanden geleden gestart met hun duurzame project. Als klap op de vuurpijl hebben ze ook nog een heuse pizzaoven. Dat . Heerlijk!

Lees ook: Franse pizza’s in een duurzaam resort op het Indonesische Sumba

Rende Royal Village

Met onze buikjes gevuld is het tijd voor een traditioneel dorp, een onderdeel van het eiland dat je niet mag missen als je gaat reizen op Sumba. Praiyawang Village is één van de koninklijke dorpen in het Rende koninkrijk. De royals van dit gebied in Oost-Sumba wonen hier nog steeds en worden hier ook begraven. Je kan niet om de graftombes heen. Grote stenen rusten op hoge betonnen pilaren midden in het dorp. “Sommige van deze graven zijn wel 1000 jaar oud”, legt Daniel uit. “Alle grafstenen en tombes die je ziet behoren toe aan de koningen en hun slaven.”

“Slaven?”, vraagt Daisy geschrokken. “Ja. Tegenwoordig is slavernij verboden, dus officieel bestaan slaven niet meer. Maar er zijn nog steeds koningen die zich niet aan de wet houden. De belangrijkste slaaf moet ook sterven als zijn meester sterft. Ook in het hiernamaals moet de koning verzorgd worden. Vroeger werden de slaven vermoord als de koning stierf. Nu niet meer. Al komt het nog wel voor dat de slaven plots ernstig ziek worden na het overlijden van de koning.” Geschrokken kijken we naar de stenen platen die voor de grote tombes liggen. Naamloos en simpel, voor altijd vergeten. Maar wel begraven op de meest belangrijke plek in het dorp.
 
Ontdek de schoonheid van Sumba met Morinda Villa & Resto

Het Walakiri strand

Nadat we hebben geleerd over de (soms brute) geschiedenis van Sumba, rijden we terug richting Waingapu. Maar niet voordat we een stop maken bij het populaire Pantai Walakiri (Walakiri strand). Het is weekend, dus het is gezellig druk. Jong en oud speelt in de zee en op het strand. Of er wordt uitgebreid de tijd genomen voor een selfie voor de beroemde mangrovebossen die je veel ziet langs de kust van het eiland. Een fijne plek om twee bijzondere dagen af te sluiten. We komen weer op adem. En met behulp van het kleine beetje wind dat langs de kust waait, koelen we ook langzaam af van de warme zon.
 
Ontdek de schoonheid van Sumba met Morinda Villa & Resto

Ga ook reizen op Sumba met een gids van Morinda Villa and Resto

Wil jij ook graag met Daniel op pad en het beeldschone Sumba ontdekken? Boek een bungalow bij Morinda Villa & Resto. Op ongeveer 10 minuten rijden van de hoofdstad Waingapu verblijf je in totale rust. Hier gaat het om jou, de omgeving en een klein beetje om Daniel. Veel plezier!

Lees ook: Wordt Sumba ook jouw volgende bestemming? Hier vind je een uitgebreide reisroute voor 2 weken op het prachtige eiland.

De All Day Every Nieuwsbrief

Wil je vaker verhalen zoals dit verhaal over reizen op Sumba lezen? Meld je dan aan voor onze All Day Every Nieuwsbrief. Je krijgt 1 keer in de maande een selectie handige, altijd leuke, soms grappige verhalen en tips in je inbox. We spammen je niet, we vermaken je alleen! Meld je aan en krijg een selectie van handige digitale recepten uit Lekker koken met restjes cadeau! Klik hier om je aan te melden. Wil je elke week een mailtje krijgen met de nieuwste verhalen? Klik dan hier voor de All Day Every Update.

Genoten van dit artikel over reizen op Sumba? Lees verder!

1. Tips en informatie: alles wat je moet weten over reizen op Sumba in Indonesië
2. Hondenvlees en Indonesische whisky tijdens het Reba festival in Flores
3. Zelf kraanwater filteren op reis? Wij testen en vergelijken 4 opties
4. Een harde klap… Nee! We hebben een hond aangereden
5. Indonesië: 10 originele dingen om te doen in het hippe Yogyakarta

By

Het Indonesische Sumba is een prachtig, paradijselijk eiland ten zuiden van het bekendere Flores. Hoog tijd om te vertellen wat er op Sumba allemaal te doen is! Dat er in de komende jaren meer toeristen naar Sumba gaan, staat vast. En misschien ben jij daar wel één van. Dan is het handig om een klein beetje te weten waar je naartoe kan. Met deze rondreis van 2 weken zie je alle hoogtepunten en bezoek je de meest bijzondere plekken, waar veel reizigers nog nooit van gehoord hebben. Reizen op Sumba is een geweldig avontuur!

Meer lezen: hier vind je alles wat je moet weten over reizen op Sumba

Dag 1: Aankomst in Tambolaka + Verblijf bij Oro Beach Houses

Na een lange reis begint het avontuur op Sumba bij het prachtige Oro Beach. De Indonesische Francisca woont samen met haar kinderen vlak naast 6 kleurrijke, ruime bungalows. Vanaf de veranda hoor je de golven het strand op rollen. Als de hostess de keuken in gaat, gebeuren er wonderen. Haar curry’s met tempeh en tofu zijn een feestje voor je smaakpapillen. Na zo’n lange reis is je verblijf bij Oro beach als thuiskomen.

Dag 2: Ontdek Weekuri Lake en Kampung Ratenggaro

Vandaag ga je heerlijk zwemmen in kraakhelder zeewater! Huur een scooter of een privéchauffeur bij Oro Beach en rijd richting de mooiste lagune die je ooit hebt gezien. Weekuri Lake is een klein meer dat in het uiterste westen van Sumba te vinden is. Een gloednieuwe weg die zich vanaf Oro Beach uitstrekt richting Weekuri brengt je in ongeveer 2 uurtjes naar dit zwemparadijs.

Sumba rondreis lagune

Na een verfrissende duik en een verse kokosnoot is het tijd voor je eerste ervaring met het eeuwenoude Sumbanese leven. Je rijdt dwars door de beroemde provincie Kodi, waar je Ratenggaro Village bezoekt. Daar wandel je tussen de traditionele huizen. Kinderen lopen enthousiast met je mee en je wordt hartelijk ontvangen door de bewoners van het dorp. Laat je naam en een kleine bijdrage (20.000 rupiah per persoon) achter in het registratieboek. Dat wordt erg gewaardeerd.

Dag 3: Inspiratie bij de Sumba Hospitality Foundation

Na het afscheid bij Oro Beach rijd je in ongeveer 20 minuten naar de Sumba Hospitality Foundation. Een groep van 60 lokale jongeren wordt hier klaargestoomd voor een leven als manager bij een 5-sterren resort. Ze krijgen Engelse les, leren over permacultuur en runnen de accommodatie die bij de foundation hoort. Er zijn 4 verschillende disciplines: schoonmaak, front-office, keuken en bar en bediening. Twaalf maanden later gaan ze stage lopen op Bali of bij het luxe Nihi Resort op Sumba.

Sumba 2 weken rondreis

Als de avond valt is de Italiaanse chef met zijn team van enthousiaste leerlingen klaar om je een 3 of 4 gangen maaltijd te serveren. Aan het einde van de dag sluit je in je comfortabele design bungalow je ogen. Voldaan en geïnspireerd val je in slaap. Vannacht droom je over alle avonturen op Sumba die nog gaan komen.

Meer lezen: Reisblogger Jenny gaat regelmatig naar het archipel en zet haar mooiste reisroutes voor Indonesië op een rij.

Dag 4: Waikabubak + bezoek aan Tarung Village

Vandaag reis je door naar Waikabubak. Voor mensen die graag wat avonturlijker reizen op Sumba staat er rond 10 uur een lokale bus klaar in Tambolaka. Reis je liever met een privéchauffeur, dan kunnen de leerlingen van de foundation die voor je regelen. Na 1,5 tot 2 uur over een goede asfaltweg kom je aan in Waikabubak. Je kan natuurlijk kiezen voor één van de hotels die het plaatsje rijk is. Een leuke tip is echter om te gaan slapen bij Mama Tacha. Zij woont in Tarung Village, het traditionele dorp dat je sowieso wilt bezoeken. Je slaapt bij haar thuis, dus verwacht niet veel meer dan een matras met klamboe. Zo ervaar je de Sumbanese gastvrijheid pas echt. Dit vergeet je nooit meer.

Sumba 2 weken rondreis

Dag 5: Doorreis naar Pantai Kerewai

Pantai Kerewai is een walhalla voor surfers. Als je daar zelf niet zo van houdt, dan sla je de (surf)plank echter niet mis. Het uitzicht over de inrollende golven van de Indische Oceaan is onovertroffen. Kies voor de simpele homestay van Petu als je optimaal van het uitzicht wilt genieten. Boek een kamer bij Sumba Surf Camp als je iets meer comfort wilt. Wandel over het strand, koop een Bintang biertje bij het lokale winkeltje en geniet van de rust die hier heerst.

Dag 6: Dagtrip rondom Kerewai strand

Rondom Kerewai is meer dan genoeg te doen. Samen met host Petu bezoek je het leukste en rustigste dorp tot dan toe. Aan het registratieboek is duidelijk te zien dat hier maar enkele toeristen per maand komen. De waterval die je daarna bezoekt is een klein geheim dat je alleen leert kennen als een local je helpt. Klimmend over rotsen daal je omlaag om een verfrissende duik in het natuurlijke poeltje te nemen. Wij zijn voorzichtig, maar Petu duikt zonder angst het water in. “Ik kwam hier als kind al”, roept hij lachend.

Sumba 2 weken rondreis

Vervolgens brengt Petu je naar het prachtige Marosi Beach en het iets verderop gelegen Watu Bella Beach. Als het laag water is, kan je een kleine grot in, waar je vanuit het donker een uitzonderlijk zicht hebt op de oceaan.

Dag 7: Een lange rit naar Morinda

Je hoeft niet teleurgesteld te zijn als je de heldere zee van Kerewai in de achteruitkijkspiegel ziet verdwijnen. Er wacht je een even zo mooi, totaal ander uitzicht. Je gaat de weg weer op en reist door naar Morinda Villa & Resto. De bungalows van Morinda zijn gebouwd op een aflopende heuvel en kijken uit over een kronkelende rivier. De 5 tot 6 uur durende rit is misschien lang, maar eenmaal aangekomen bij Morinda ben je dat snel weer vergeten.

Sumba 2 weken rondreis

Dag 8: Op stap met gids Daniel

Je bent nu in Oost-Sumba en de helft van de reis zit er alweer op. Een ander landschap en een andere mentaliteit verwelkomen je. Je staat vroeg op, want een kanotocht over de rivier is een must-do. Ijsvogels fladderen van laaghangende takken naar het water en terug. Het rode ochtendgloren verdwijnt langzaam achter de heldergroene bergen. Het enige dat lijkt te bestaan is het kabbelende geluid van de peddel die door het water glijdt.

Na het ontbijt stap je op de fiets. Eén van de vaste gidsen van Morinda spreekt niet alleen uitstekend Engels, hij weet ook veel over zijn eiland. Hoewel de heuvelachtige omgeving ruimte geeft voor een stevige beklimming blijft jouw tocht redelijk vlak. Rijstvelden, uitzicht op zee en de enthousiast zwaaiende bevolking geven je energie om de vol geplande dag te volbrengen. Bovendien verreikt Daniel je tocht met eindeloos veel verhalen.

Sumba - fietstour HR

Na je fietstocht rijd je samen met Daniel naar de Tanggedu waterval. De auto kan er niet komen, dus een stevige wandeling van een uur vraagt je laatste energie. De magische watervallen (er komen er twee samen) doen je alle spierpijn meteen vergeten. Fluitend wandel je terug richting de auto. Wat een dag!

Dag 9: Nog een keer op stap met Daniel!

Na de volle dag sightseeing kan zelfs Daniel niet van je verwachten dat je op dat tempo doorgaat. Toch is vroeg opstaan aan te raden. Bij het uitzichtpunt in de Hiliwuku heuvels komt de sprookjesachtige schoonheid van Sumba pas écht tot z’n recht. De opkomende zon tovert een gouden gloed over het uitgestrekte landschap, vroege vogels vliegen op vanachter de glooiende heuvels. Hier schiet je een uniek plaatje dat menig thuisblijver jaloers zal maken.

Na de heuvels bezoek je één van de koninklijke dorpen van Oost-Sumba: Praiyawang Village. Hier vertelt Daniel over de gigantische graven die al eeuwenlang midden in het dorp staan. Lokale vrouwen verkopen hun traditioneel geweven ikat. Dat zijn stoffen die volgens oude tradities gekleurd en gewoven worden. Daarna staat de Kahembi Katona waterval op het programma. Weer een waterval? Jazeker! Eentje die niet tegenvalt. Vergeet ook hier je zwembroek niet, want de locals gebruiken deze attractie graag als glijbaan. En waarom zou jij dat niet doen?

Dag 10: Tijd voor Franse pizza’s!

Van Morinda rijd je op dag 10 richting Melolo. Dit kleine stadje had tot voor kort weinig te bieden voor toeristen. Sinds het Franse stel Marine en Youri hier zijn neergestreken is dat een ander verhaal. Hun Amu Dahi Restaurant & Resort is meer dan een slaapplaats. Ze noemen het zelf een experiment, opgezet om ervoor te zorgen dat Sumba van het begin af aan profiteert van duurzaam toerisme. Geniet van heerlijke pizza’s, neem een duik in het natuurlijke zwembad en luister naar het verhaal dat Youri en Marine te vertellen hebben.

Amu Dahi Resort Sumba Zwembad

Meer lezen: Franse pizza’s in een duurzaam resort op het Indonesische Sumba

Dag 11: Een trekking met Marine

Marine gaat graag mee als je kiest voor een trekking door de heuvels. Opnieuw verbaast Sumba, met haar uitzichten die van een schilderachtige schoonheid zijn. Zeker in of vlak na het regenseizoen is alles groen gekleurd en is het genieten geblazen. Aan het einde van de wandeling ontmoet je Anna, die volgens Marine de beste ikat van Sumba maakt. Het deed Anna een beetje blozen, het deed mij er eentje kopen.

Meer lezen: Lees hier het hele verhaal van Marine en Youri!

Dag 12: Blondi en Laurent op zonne energie

Zo, je actieve vakantie zit erop. Het is tijd om de laatste dagen tot rust te komen. Dat doe je wederom bij een Frans echtpaar. Blondi en Laurent verkasten een paar jaar geleden van Bali naar Sumba. Bij Ecoresort Sumba Dream doen ze hun uiterste best om lief met de natuur om te gaan. Zonnepanelen zorgen ervoor dat het hele terrein voorzien wordt van groene stroom. Vanuit de tuin loop je zo het parelwitte strand op. Wie wil kan met Laurent een onvergetelijke snorkeltocht maken.

Sumba rondreis

Dag 13: Chillen, chillen en nog eens chillen

Genieten op het strand, nog meer snorkelen met Laurent, chillen in een hangmat met een boek en af en toe een beetje bijslapen. Zo’n actieve vakantie is hartstikke leuk, maar je wilt er wel een beetje uitgerust uitzien bij de koffiemachine op kantoor. Slaap zacht!

Dag 14: Het reizen op Sumba zit erop!

Laurent brengt je naar Waingapu, waar je vanaf het kleine vliegveld vertrekt. Reizen op Sumba zit erop. Dit was een vakantie om nooit meer te vergeten!

Genoten van dit artikel? Dan vind je dit ook leuk!

1. Hondenvlees en Indonesische whisky tijdens het Reba festival in Flores
2. Een harde klap… Nee! We hebben een hond aangereden
3. Zelf kraanwater filteren op reis? Wij testen en vergelijken 4 opties
4. Indonesië: 10 originele dingen om te doen in het hippe Yogyakarta
5. 14 tips voor een onvergetelijk bezoek aan Nusa Lembongan, Ceningan en Penida

By

Niet veel mensen hebben gehoord van Sumba. Het Indonesische eiland, recht onder Flores, is een waar paradijs. Denk aan parelwitte stranden, helemaal voor jou alleen; eindeloze vergezichten; spectaculaire watervallen en azuurblauwe lagunes. Wil je weten wat de beste reistijd is? Hoe je er komt en of je wel overal kunt pinnen? In dit artikel vertellen we je alles wat je moet weten zodat je optimaal kan genieten van reizen op Sumba Indonesië.

Sumba Indonesië: Beste reistijd

De beste reistijd voor Sumba is aan het einde of vlak na het regenseizoen, dat van november tot en met april duurt. Het verschil tussen het droge seizoen en het regenseizoen is groot. Net als in veel andere Aziatische landen betekent het regenseizoen niet dat het de hele dag regent. De buien vallen aan het einde van de middag en duren meestal een uurtje. Hoewel je in het droge seizoen verzekerd bent van een zonnige vakantie, heeft het een groot nadeel. De prachtige omgeving wordt gortdroog en de heuvels kleuren geel. In het regenseizoen geniet je van groene landschappen en bloemen in bloei.

In de maanden februari en maart vindt het jaarlijkse Pasola Festival plaats. Dit festival wordt door de locals en veel bezoekers gezien als het hoogtepunt van een bezoek aan Sumba.
 
Sumba Indonesië

Hoeveel geld heb je nodig?

Indonesië is geen duur land, dus ook reizen op Sumba zal geen grote gaten slaan in je vakantiebudget. Het is echter geen bestemming voor de budgetbackpacker. Hostels en goedkope homestays zijn er amper. Verwacht minstens 15 tot 25 euro te betalen voor een simpele kamer. Lokale bussen rijden beperkt en de schema’s zijn aan verandering onderhevig. Kies je toch voor busreizen, goedkopere accommodaties en enkel lokale restaurants? Dan moet het lukken om voor ongeveer 35 a 40 euro per persoon per dag rond te komen.

Wil je iets meer comfort? Ga dan uit van 40 tot 60 euro per persoon per dag. Dan ben je flexibeler wat betreft vervoer (soms een privéchauffeur), kun je voor iets duurdere accomodaties kiezen (bijvoorbeeld Amu Dahi Restaurant & Resort) en kun je af en toe eten bij de betere restaurants. Reis je met z’n tweeën, dan ben je iets voordeliger uit.

Uiteraard kun je het zo gek maken als je wilt. Reizen met een privéchauffeur loopt al snel in de papieren. Kosten voor hotels kunnen oplopen tot 90 euro per kamer. In het Nihi Resort in West-Sumba kun je een privévilla huren voor 1.800 euro per nacht.

Hoe kom je op Sumba Indonesië

Omdat maar weinig toeristen Sumba bezoeken zijn de mogelijkheden om er te komen beperkt. Je kan er naartoe vliegen of je neemt de veerboot die aanmeert in de haven van Waingapu.

1. Vliegen

Sumba heeft 2 vliegvelden. Vanuit Tambolaka en Waingapu landen en vertrekken dagelijks vliegtuigen van en naar Denpasar (Bali) en Kupang (West-Timor). Vanuit Nederland vlieg je het beste via Bali. Omdat West-Sumba populairder is dan het oosten, is de kans groot dat je in Tambolaka landt.

2. Boot

Voor de avontuurlijke reiziger is het leuker om met de boot naar Sumba te reizen. Er zijn twee mogelijkheden om Sumba per boot te bereiken.

Pelni: 2x per maand

Twee keer per maand meert de Pelni veerdienst aan in Waingapu. Dit schip vaart een lange route langs verschillende eilanden. Het doet Bali, Lombok, Sumbawa, Flores, West-Timor en Sumba aan en is redelijk betrouwbaar. Het Pelni schip naar Sumba vetrekt in Ende (Flores).

Bekijk hier de kaart waarop de routes van de Pelni-schepen wordt aangegeven, of bezoek de website van Pelni zelf voor actuele vertrektijden.



ASDP: 2x per week

De veerdienst van ASDP vaart twee keer per week tussen Aimere (Flores) en Waingapu. Omdat deze veerdienst gebruik maakt van een aanzienlijk kleiner schip komt het voor dat hij bij slecht weer niet gaat. Normaal gesproken vaart de ASDP veerboot op dinsdag en vrijdag tussen Waingapu en Aimere. Voor de actuele tijden kan je terecht op de website van ASDP. Vertrouw echter niet blind op deze informatie, maar laat je goed informeren door de locals.

 
De boot van Flores

Reizen op Sumba

Het wegennetwerk op Sumba is niet erg uitgebreid, maar de belangrijkste wegen zijn in goede conditie. De weg van Waingapu naar Waikabubak is goed. Aan de noordoost zijde van het eiland is recentelijk een gloednieuwe weg aangelegd. Je kan op verschillende manieren reizen op Sumba.

Op Sumba Indonesië een scooter huren

Op de toeristische eilanden in Indonesië huur je een scooter voor € 3,- tot € 5,- per dag. Op Sumba zijn nog geen scooter verhuurbedrijven geopend en is de concurrentie klein. Verschillende accomodaties hebben scooters te huur. Reken op minstens 150.000 roepia per dag. Dat is omgerekend zo’n 9 euro. Sommige locals verhuren hun scooters aan toeristen. De prijs is hetzelfde of hoger. De scooters worden volgens de Nederlandse standaard gezien als motors. Dat betekent dat je een motorrijbewijs nodig hebt om op deze scooters te mogen rijden. Heb je dat niet, dan ben je niet verzekerd als er iets gebeurt.

Reizen op Sumba met de bus

De lokale bus is verreweg de goedkoopste optie. Een ticket van Waingapu naar Melolo kost 20.000 rupiah (€ 1,20). Van Tambolaka naar Waikabubak betaalden wij 50.000 (€ 3,10). Verwacht geen comfort in de oude, felgekleurde bussen die rondrijden op Sumba. De banken zijn vaak kapot en er is te weinig beenruimte voor onze lange Hollandse stelten. Lokale passagiers vinden het leuk als buitenlanders met ze mee reizen. De bus is de ideale plek om een praatje te maken met de bewoners.

Reizen op Sumba met een privéchauffeur

Een privéchauffeur op Sumba is de makkelijkste manier om je over het eiland te bewegen. Je kunt via een reisagent een chauffeur voor je hele vakantie boeken. Als je flexibeler wil zijn kan je ook via de accomodaties waar je verblijft privétaxi’s regelen. De rit tussen Waingapu en Tambolaka is 172 km. Wij betaalden 30 euro voor een privéchauffeur.

Op maat gemaakte rondreis

De laatste en makkelijkste optie is om je reis te laten organiseren door een specialist. Een aantal onderdelen van onze rondreis op Sumba hebben wij in samenwerking met duurzame reisorganisatie Better Places gedaan. Wij vinden het superleuk dat zij sinds kort ook op maat gemaakte rondreizen op Sumba aanbieden. Met Better Places reizen is heel simpel: jij geeft al je wensen door aan de lokale reisexpert en die gaat aan de slag om voor jou een geweldige reis samen te stellen. Zo hoef je nergens meer naar om te kijken.

 
Gekleurde bus in het buitenland

Pinnen op Sumba Indonesië

In de grotere plaatsen, zoals Waingapu, Waikabubak en Tambolaka vind je pinautomaten van BNI, Mandiri en BRI. De BNI en Mandiri-automaten accepteren visa- en meastrokaarten. In het aanzienlijk kleinere Melolo is alleen een BRI pinautomaat te vinden. Die accepteert geen meastro-kaarten. Buiten de steden en grotere dorpen zijn geen pinautomaten te vinden. De meeste hotels accepteren geen credit cards. Zorg ervoor dat je voldoende contant geld bij je hebt als je buiten de steden reist.

Vaccinaties en Malaria

De GGD adviseert om je te laten vaccineren tegen DTP en hepatitis A. Ook worden preventieve malariatabletten aanbevolen. Zorg dat je altijd muggenspray bij je hebt en eventueel een klamboe. Muggenspray is te koop in de grotere plaatsen. Laat je vooraf goed informeren. Voor meer informatie kan je terecht op de website van de GGD.

Drinkwater op Sumba

Het is niet verstandig om water uit de kraan te drinken op Sumba. Veel hotels bieden bijvulstations waar je jouw hervulbare waterfles kunt vullen. Wij reizen al 19 maanden door Azië zonder plastic flesjes water te kopen. Daarvoor gebruiken wij onder andere de Lifestraw Go, de Water-to-Go, de Grayl Ultralight en de Steripen. Wil je meer weten? Lees hier hoe wij reizen zonder plastic flesjes.
 
Alles wat je moet weten over reizen Sumba

Religie en kleding

Op Sumba vind je een mengelmoes van het oorspronkelijke marapu geloof en het protestantisme. Marapu is een animistische religie, waarbij de volgelingen hun voorouders vereren. Het protestantisme is later door de Nederlandse missionarissen verspreid. De kerken en kapelletjes zitten op zondag bomvol. Kijk niet vreemd op als een lokale bewoner je vraagt of je één of andere Nederlandse missionaris kent. Houdt er rekening mee dat veel restaurants en winkels op zondag(ochtend) gesloten zijn.

Veiligheid: verkeer en krokodillen

Sumba is een veilig eiland. Geweld tegen toeristen komt amper voor en de eilandbewoners helpen je graag op weg naar je volgende bestemming. Als je de weg op gaat is het wel uitkijken geblazen. Auto’s rijden erg hard en scooters duiken soms vanuit het niets op. Rijd je zelf? Kijk uit voor honden, kippen en varkens die plotseling oversteken.

Lees meer: Een harde klap… Nee! We hebben een hond aangereden.

Als je gaat reizen op Sumba, dan his het goed om te weten dat er zoutwaterkrokodillen voorkomen op het eiland. Deze prehistorische jagers komen met name voor rond riviermondingen en in de mangrovebossen bij sommige stranden. Hoewel er geen gevallen bekend zijn waarbij toeristen gebeten zijn, is er vorig jaar nog een Sumbanees jongetje opgegeten door een wilde krokodil. Vraag daarom altijd eerst aan de locals of het veilig is om te zwemmen, voordat je enthousiast vanaf het strand de zee in rent.
 
Krokodil tijdens Amu Dahi Tour

Vegetarisch en vegan eten op Sumba Indonesië

Vegetarisch eten in Indonesië is niet moeilijk en hetzelfde geldt voor Sumba. Nasi goreng kan altijd zonder vlees klaargemaakt worden. Op veel plekken kan je tempeh of tofu bestellen als vervanging voor vlees of als bijgerecht. Ook noedels en gado-gado staan overal op het menu. Let wel goed op als je sambal bij je eten krijgt! De sambal wordt regelmatig met garnalenpasta of ansjovis gemaakt.

Ben je net als wij vegan? Geef dan duidelijk aan dat je geen ei en boter eet. Maak het jezelf makkelijk door de Vegan Passport app te downloaden voordat je naar Sumba reist.

Handig om te weten tijdens het reizen op Sumba Indonesië:

  • Als je een traditioneel dorp bezoekt is in het grootste huis vaak een registratieboek aanwezig. Het wordt zeer gewaardeerd als je het boek invult en een kleine bijdrage (20.000 tot 50.000 roepia) achterlaat.
  • In west-Sumba lopen veel mannen met grote messen aan hun riem. Schrik daar niet van. Dit is een eeuwenoude traditie en vaak hebben de mannen deze messen vooral voor de sier aan hun broek hangen.
  • De oost-Sumbanezen zien hun eilandgenoten uit het westen (mede door de grote messen) als gewelddadig. Een vrouw die bij ons in de bus zat, vertelde ons dat we goed uit moesten kijken voor de gevaarlijke westerlingen. We hebben ons laten vertellen dat er een diepgewortelde irreële angst heerst, die stamt uit de tijd dat Sumba nog opgedeeld was in verschillende koninkrijken. In het westen zeggen ze hetzelfde over de bewoners uit Sumba-Oost.

De All Day Every Nieuwsbrief

Word je ook helemaal enthousiast van Sumba Indonesië? We schrijven vaker dit soort verhalen en delen onze beste tips. Meld je aan voor onze All Day Every Nieuwsbrief en je mist nooit meer een artikel. Je krijgt 1 keer in de maand een selectie handige, altijd leuke, soms grappige verhalen en tips in je inbox. We spammen je niet, we vermaken je alleen 😉 Meld je nu aan en krijg een selectie van handige digitale recepten uit Lekker koken met restjes cadeau! Klik hier om je aan te melden. Wil je elke week een mailtje krijgen met de nieuwste verhalen? Klik dan hier voor de All Day Every Update.

Genoten van dit artikel over Sumba Indonesië? Lees dan snel verder!

1. Franse pizza’s in een duurzaam resort op het Indonesische Sumba
2. Hoe maak je tempeh? Wij volgen de leukste workshop van Indonesië + video
3. Dit zijn de leukste vegetarische en veganistische restaurants in Canggu
4. Hondenvlees en Indonesische whisky tijdens het Reba festival in Flores
5. Reizen zonder plastic met de Water-to-Go filterfles!

By

Zoek niet verder! Hier vind je een compleet overzicht van de leukste vegetarische restaurants in Canggu. In het populaire kustplaatsje op Bali eten wij de meest verrassende vleesvervangers, smeuïge taartjes zonder zuivel en ontdekken we wat er allemaal mogelijk is zonder dierlijke producten. Ik vertel je wat mijn favoriete veganistische gerechten zijn en wat eten in deze fijne hotspots kost.

In april 2018 besluiten Patrick en ik dat we voortaan 100% veganistisch willen eten. En dat is niet altijd even makkelijk als je zelden zelf kookt. Op toeristische plekken zijn veggie en vegan bekende begrippen, maar daar buiten is het lastig om uit te leggen. En laten wij nou net van die types zijn die het liefst de meest onontdekte plekken (lees: Bangladesh, Sumba, Oost-Timor) bezoeken. Op Bali hoef je geen wollen sokken in sandalen te dragen om jezelf veganist te noemen. Hier is eten zonder vlees doodgewoon.

Plant Cartel – 100% vegan

Dit is een kartel waar we wel op zitten te wachten! In deze hippe toko vind je alle fastfood favorieten waarvan je dacht dat je die nooit meer zou eten: cheeseburgers, hotdogs, en chickenwings, het kan allemaal. Gezond? Niet echt. Lekker? Hell yaeh! Plant Cartel heeft de uitstraling van een Amerikaanse diner. Het is geen plek om gezellig met vrienden te tafelen. Maar daar is fastfood dan ook niet voor bedoeld.
 
Vegetarisch veganistisch restaurants Bali

Favoriete gerecht: popcorn chick’n. Dat zijn kleine, gefrituurde kipstukjes, gemaakt van jackfruit. Niet van echt te onderscheiden.
Prijs: € 2,40 voor een portie popcorn chick’n. De dubbele cheeseburger kost € 3,60.
Minder leuk: de porties zijn vrij klein.

Samadi Kitchen Lab

Samadi Kitchen Lab voldoet aan alle Bali-clichés. Het is niet alleen een vegetarisch en biologisch restaurant. Het is tegelijkertijd ook een yogacentrum, spa en gezondheidscentrum. Is dat erg? Helemaal niet! Heerlijk toch, om na een inspannende yogasessie meteen aan te kunnen schuiven voor een gezond ontbijtje. Een beter begin van de dag kan ik niet bedenken.
Elke zondag is er een gezellige markt met biologische groenten, fruit, natuurlijke zeepjes en duurzame souvenirs. Hier kochten wij koraalvriendelijke zonnebrandcrème.

Favoriete gerecht: het Indiase ontbijt. Hoewel de dosa in niets lijkt op de beroemde crêpes die we in India aten, is de kruidige pannenkoek verrassend lekker.
Prijs: het Indiaas ontbijt kost € 3,30. Voor een verse, gekoelde kokosnoot betaal je € 1,20.
Minder leuk: yogapakje is de onofficiële dresscode.

I Am Vegan Babe – 100% vegan

Dit is zonder twijfel het allerbeste veganistische restaurant van Bali. Nee wacht. Van de wereld. Serieus, ik ben in 48 landen nog geen beter vleesloos restaurant tegengekomen. Als we ons niet hadden voorgenomen om zo min mogelijk te vliegen, dan boekte ik nu een retourtje Bali.

In I Am Vegan Babe vind je alles wat onze vleesetende medemens ook eet. Wat dacht je van een clubsandwich met een gebakken eitje en kalkoenfilet? Of een smeuïge chocoladetaart met slagroom? Ik snap echt niet hoe ze de smaken en structuren zo goed nabootsen. Dus geniet ik er maar gewoon van. I Am Vegan Babe is alleen geopend voor het ontbijt en de lunch.
 
Vegetarisch veganistisch restaurants Bali

Favoriete gerecht: ik kan niet kiezen tussen de club sandwich met veganistische kip, kalkoen, ei en mayonaise en de Bali poke bowl met gefrituurde nepgarnalen.
Prijs: de Bali poke bowl en de club sandwich kosten € 5,70. Een kopje koffie kost € 1,50. Gelukkig krijg je grote porties en kun je na een lunch met een gebakje het avondeten wel overslaan.
Minder leuk: het eten is vrij duur voor Indonesische begrippen.

Give Café – 100% vegan

Na I Am Vegan Babe is Give Café mijn favoriete restaurant in Canggu. Het is een sociale onderneming en de winst wordt elke maand verdeeld over 3 goede doelen die mensen, dieren en het milieu steunen. Alsof dat nog niet genoeg is, het eten is er ook nog eens fantastisch! Op het menu vind je broodjes, burgers, pannenkoeken en allerlei lokale lekkernijen. Laat je niet misleiden door de naam: ook de kipsaté is helemaal vegan. Buiten de kaart om kun je een bordje vullen met gerechten van het Indonesische buffet.
 
Vegetarisch veganistisch restaurants Bali

Favoriete gerecht: de nasi campur is fantastisch. Voor de lunch is de breaky bruchetta, een broodje met avocado, tomaat en balsamico, mijn favoriet.
Prijs: de breaky bruschetta kost € 3,90. Voor de nasi campur bepaal je zelf hoeveel gerechten je opschept. Voor 6 gerechten betaal je € 3,50. Een cappuccino met sojamelk kost € 2,-.
Minder leuk: er zijn niet zoveel zitplaatsen.

The Shady Shack

Als I Am Vegan Babe gesloten is, verhuis je één deur verderop en schuif je aan in The Shady Shack. Met een uitzicht over een bescheiden rijstveld zit je gezellig in je eigen nisje. Je kunt kiezen uit salades, burgers, wraps, soepen en verse smoothies. De meeste gerechten zijn veganistisch.
 
Vegetarisch veganistisch restaurants Bali

Favoriete gerecht: de pulled jackfruit burger is een echte traktatie.
Prijs: de Shady lasagna kost € 5,70. Voor een speciaalbiertje betaal je € 2,40.
Minder leuk: als het druk is (en dat is het meestal) laat het eten lang op zich wachten.

Roti Daal Canggu

Tot onze grote verbazing zijn er amper Indiase restaurants te vinden in Canggu. Toch vreemd als je je bedenkt dat Bali een Hindoeïstisch eiland is. Gelukkig is het enige echte Indiase restaurant in Canggu helemaal vegetarisch. In Roti Daal Canggu maakt de kok elke dag een selectie van heerlijke Indiase curry’s en snacks. Je kunt zelf een thali samenstellen met 4, 5 of – voor de grote eter – 6 verschillende gerechtjes met rijst.
 
Vegetarisch veganistisch restaurants Bali

Favoriete gerecht: de chef bepaalt wat er op het menu staat.
Prijs: een thali met 4 curry’s, rijst en chutney kost € 7,20.
Minder leuk: de gerechten zijn aangepast aan de westerse smaakpapillen: ze serveren hier geen pittige curry’s. Je kunt om sambal vragen, maar ook die is mild.

Oma Jamu – 100% vegan

Oma’s kunnen lekker koken. Dat weten we allemaal. En dat geldt ook voor Oma Jamu. In het kleine restaurant kun je kiezen van het menu, of je gaat voor het uitgebreide buffet. De gerechten zijn niet alleen goedkoop en ontzettend smaakvol, maar ook nog eens gezond. Geen zorgen dus als je een keertje iets teveel opschept. Oma Jamu is tegelijkertijd een miniwinkeltje met biologische groenten en fruit en natuurlijke verzorgingsproducten.
 
Vegetarisch veganistisch restaurants Bali

Favoriete gerecht: eten van het buffet. Zoveel keuze en alles is even lekker.
Prijs: € 2,40 wanneer je 5 gerechten van het buffet kiest.
Minder leuk: een uur voor sluitingstijd kun je niet meer van de kaart bestellen.

Warung Pande – 100% vegan

Een warung is een klein restaurantje in Indonesië, waar ze lokale gerechten, zoals nasi goreng en gebakken banaan verkopen. Dit verborgen pareltje is de enige veganistische warung in Canggu. In Warung Pande eet je als een local: goedkoop, simpel en lekker. Je kunt kiezen tussen een paar gerechten of een zogenaamde nasi campur. Dat is als het ware een eenpersoons Indische rijsttafel. Warung Pande is het goedkoopste restaurant uit dit rijtje.
 
Vegetarisch veganistisch restaurants Bali

Favoriete gerecht: nasi campur is een bord vol kleine gerechtjes, zoals gemarineerde tempeh, verschillende groenten en een flinke schep pindasaus. Jummie!
Prijs: een goed gevuld bord vol kleine gerechten kost € 1,80.
Minder leuk: de warung sluit als het eten op is. Als je te laat bent sta je voor een dichte deur.

Café Organic

Het lichte interieur met stijlvol verweerde meubels doet denken aan het goede leven aan de Griekse kust. Het grote verschil is dat er geen gyros en gegrilde vis op de kaart staan. In het vegetarische Café Organic eet je gerechten van over de hele wereld. Van Engelse fish & chips en oosterse tabouleh tot Franse taartjes en Mexicaanse burrito’s. Probeer vooral ook één van de vele smoothies.
 
Vegetarisch veganistisch restaurants Bali Cafe Organic Canggu Bali

Favoriete gerecht: de fish & chips is origineel en verrassend lekker. Al smaakt de fish niet echt naar vis.
Prijs: voor de fish & chips betaal je € 3,90. Een verse fruitsapje kost € 2,40.
Minder leuk: als het druk is kan het lang duren voor je geholpen wordt.

La Baracca

La Baracca is het enige niet vegetarische restaurant uit het lijstje, maar eentje die niet mag ontbreken. Hier serveren ze namelijk echt Italiaanse pizza’s met – je gelooft het niet – veganistische kaas! Say what? En is er ook nog eens genoeg keuze. Pasta’s, pizza’s en zelfs een veganistische pizza calzone.

Favoriete gerecht: pizza vegetariana met veganistische kaas.
Prijs: € 5,10 voor de veganistische pizza. Een wijntje kost € 3,50. Een biertje € 2,-.
Minder leuk: de vleessectie op het menu 😉

Vond je dit leuk? Dan wil je dit ook lezen!

1. Vegetariër of veganist? Met deze 14 tips kun je ook op reis lekker blijven eten
2. 14 tips voor een onvergetelijk bezoek aan Nusa Lembongan, Ceningan en Penida
3. 10 redenen om nu een verblijf in Bali Eco Stay te boeken
4. Vegetariër of veganist? Dit zijn de beste landen voor je volgende reis + tips
5. Must-do in Bali: met Wayan fietsen door de omgeving van Ubud

By

Tijdens onze wereldreis zijn wij altijd op zoek naar inspirerende ondernemers en duurzame hotels. Maar soms komt zo’n hotel per toeval op ons pad terecht. Zoals het Amu Dahi Restaurant & Resort op het Indonesische eiland Sumba. Een hotel dat gerund wordt door een enthousiast Frans koppel dat er alles aan doet om CO2-neutraal te ondernemen en de locals te betrekken bij al hun duurzame initiatieven. Als smakelijke bonus kun je er ook nog eens echt Italiaanse pizza’s eten. Dat laatste is voor mij de doorslag om meteen 3 nachten te boeken.

Goddelijke interventie

Het is zondagmiddag als Daisy en ik tijdens een tour in Oost-Sumba tegen een bijzonder probleem aanlopen: de lokale bevolking is nog niet terug van de kerk en alle restaurants zijn gesloten. Onze gids, die net als veel van zijn eilandgenoten protestants is, moet een beetje grinniken als hij onze hongerige gezichten ziet. “Ik ken nog wel een plek waar we kunnen lunchen”, zegt hij geruststellend. “Amu Dahi Restaurant. Dat is net nieuw en hier om de hoek.”
 
Youri en Marine bij Amu Dahi Resort
 
In het dorpje Melolo rijden we het terrein van Amu Dahi op. Een grote blanke man met een volle baard loopt net de keuken uit. Hij is overduidelijk niet op Sumba geboren. Wellicht is dat ook een deel van de reden dat hij de kerk vandaag heeft overgeslagen. Als we uitstappen weten we nog niet dat we op een plek zijn beland die heel erg bij onze manier van reizen past. Dat we hier op deze manier belanden kan bijna geen toeval zijn. Is dit de hand van God?

Pizza de Paris

Als de man die zich voorstelt als Youri ons een menukaart aanreikt hoor ik meteen waar hij vandaan komt. “We ‘ave pizza”, zegt hij met een trotse glimlach, wijzend op een grote steenoven iets verderop. Hoewel mijn pizza’s doorgaans niet door Franse mannen op Indonesische eilanden worden klaargemaakt, is mijn interesse meteen gewekt. Ik ga voor de pizza! “Without fromage”, zeg ik op mijn beste Frans.
 
luxe villa Amu Dahi Resort op het Indonesische Sumba

Milieutechnisch ingenieur

Als onze ronde schijf met veel tomaten op tafel staat stelt Youri ons voor aan zijn vrolijke wederhelft Marine. Zij zijn de oprichters van Amu Dahi, een project dat meer is dan een restaurant en resort. “Het is eigenlijk een experiment”, zegt Marine lachend. “Dit stuk land lenen we van onze lokale vriend Sonny. We hebben ergens anders op Sumba een paar hectare land gekocht. In de toekomst gaan we daar een groter resort bouwen. Met de twee bungalows hier testen we eerst of alles wat we in gedachte hebben werkt. Daarna willen we het opschalen naar ongeveer 10 vakantiehuisjes.”

Youri is milieutechnisch ingenieur en legt uit hoe hij zijn kennis in de praktijk brengt.“We zijn bezig met het aanleggen van onze permacultuur moestuin. De douches, toiletten en keuken gebruiken allemaal gefilterd regenwater. We hebben een zwembad dat 100% natuurlijk is en zonder chemicaliën wordt gereinigd.” Ik zie Daisy nieuwsgierig het terrein rondkijken, terwijl ze haar laatste pizzapunt oppeuzelt. “Jij wil hier zeker wel meer van weten?”, vraag ik lachend.

Twee dagen later

“Melolo!”, roept de chauffeur van het volgepropte busje, als we twee dagen later onderweg zijn naar Marine en Youri. Zoals we inmiddels van Indonesische bussen gewend zijn, komt het gekleurde gevaarte hortend en stotend tot stilstand. Ik heb de laatste tas nog niet van boord gehaald of de bestuurder geeft alweer gas, ons in een witte stofwolk achterlatend. Gelukkig weten we waar we moeten zijn. Twee minuten later lopen we het hek van ons tijdelijke nieuwe thuis door.
 
Gekleurde bus op Sumba Indonesië met Patrick
 
Bonjour monsieur!”, roep ik naar Youri. “Bonjour!”, roept hij terug. Ook vanuit de keuken klinkt een vrolijke groet en als ook Daisy op z’n Frans gedag heeft gezegd is de toon gezet. Dit wordt gezellig! “Willen jullie weer een pizza?”, vraagt Youri. Na 5 maanden nasi goreng kan ik niet anders dan deze vraag met een volmondige ‘oui‘ beantwoorden. Daar maak ik geen punt van.

Comfort en natuurlijk zwemmen

Na de lunch volgt de rondleiding over het terrein. Het energieke Franse stel laat vol trots de kamer zien die ze voor ons hebben klaargemaakt. De sfeervol ingerichte bungalow is volledig van bamboe gemaakt. Zelfs het bed staat op bamboe poten. Alleen de toiletpot en de douchekop vallen uit de toon. “We hebben geprobeerd zo dicht mogelijk bij de traditionele Sumbanese bouwstijl te blijven”, zegt Youri. “Het dak is van gedroogd gras, zoals je dat overal op Sumba ziet. Maar we willen ook een zekere mate van comfort bieden. Daarom hebben we alleen de westerse toiletpotten en een wastafel uit Bali laten verschepen.”
 
Slaapkamer bij Amu Dahi Resort op het Indonesische Sumba
 
Bij het zwembad legt Youri uit hoe het natuurlijke zwembadfilter werkt. “Vanuit het zwembad stroomt het water door naar een kleine vijver, waar waterplanten de eerste zuivering doen. Vervolgens wordt het opgepompt naar een hoger niveau, waar een speciale rietsoort is geplant. Het water zakt het zand in, dat met behulp van het riet zorgt voor de laatste zuivering. Daarna stroomt het kraakheldere water weer terug het zwembad in. Het is een circulair systeem dat altijd in beweging blijft.”

Lokale kracht en vakmanschap

Naast het restaurant staan twee lokale mannen rustig een sigaretje te roken. “Ze hebben even pauze van het poolen”, zegt Marine lachend. Onder een klein afdakje staat inderdaad een pooltafel, klaar om bespeeld te worden. “Kan je op dit eiland pooltafels kopen?”, vraag ik stomverbaasd. “Die hebben we niet gekocht!”, is het antwoord. “Die hebben we laten maken. Alles wat je om je heen ziet is gebouwd door lokale timmermannen. De ideeën komen van ons, de locals voeren het uit.”
 
Amu Dahi Resort Sumba Zwembad

Hybride zaadjes

Het betrekken en helpen van de lokale bevolking is een belangrijke drijfveer voor het Amu Dahi-project. “Duurzaamheid is voor ons veel meer dan rekening houden met de natuur. We willen ook werkgelegenheid creëren en de lokale bevolking betrekken bij onze activiteiten. We trainen en huren lokale gidsen, chauffeurs en personeel in. En wat we zelf (nog) niet verbouwen kopen we op de lokale markt.” Marine en Youri gaan nog een stap verder.

 
Badkamer bij resort op het Indonesische Sumba
 

“We hebben in Frankrijk hybride zaden gekocht van producten die we hier niet of moeilijk kunnen inkopen. Want hoewel de zon hier bijna altijd schijnt, worden de tomaten toch uit Bali gehaald. Dat kan anders.”, legt Youri uit. “We delen de zaadjes gratis uit aan boeren, die ze vervolgens zaaien en verbouwen. Het idee is dat zij in de toekomst onze vaste leveranciers worden.”

Sumba ontdekken

Uiteraard begrijpen Youri en Marine goed dat mensen in de eerste plaats vakantie willen vieren. Ze bieden tours en activiteiten in de omgeving aan. In deze prille begindagen van hun onderneming gaan ze graag nog mee op stap. Daarom zitten we als stipte Hollanders om 8 uur ’s ochtends braaf klaar om te beginnen aan een wandelavontuur. Als onze gids na 45 minuten eindelijk verschijnt, is er voor hem geen vuiltje aan de lucht. “Dit is ook Sumba! De locals zijn altijd te laat”, legt onze gastvrouw verontschuldigend uit. “Zeker in Oost-Sumba moeten mensen nog wennen aan de verwachtingen van westerse toeristen.” Lachend wuiven we haar excuses weg. We zijn inmiddels wel wat gewend.
 
Trekking Amu Dahi resort Sumba

Eindeloze vergezichten en traditioneel weven

Het wachten is het meer dan waard. Na een ritje achterop een scooter beginnen we te voet aan een tocht die ons de groene heuvels van Oost-Sumba in leiden. De vergezichten zijn weergaloos. Het lijkt alsof de aarde golvend over het eiland deint, maar speciaal voor ons even stil is blijven liggen. Eenzame bomen en uitzichten op hoge rotswanden worden opgevolgd door kleine bossen waar de kleigrond wacht die door lokale vrouwen wordt gebruikt om potten en schalen van te bakken. Sumba voelt als een stilleven waar wij als toevallige voorbijgangers even doorheen mogen wandelen.

We eindigen in een klein dorp, waar Anna ons haar traditionele ikat-kunst laat zien. “Dit is de beste wever van het eiland”, zegt Marine, waarna Anna begint te stralen. Ze laat ons in vogelvlucht zien hoe zij de stoffen met natuurlijke middelen kleurt. Indigo wordt gemaakt van blaadjes, geel van boomschors en rood van noten. “Ze is opgeleid bij de Threads of Life, een organisatie op Bali die jonge vrouwen traint, zodat de eeuwenoude verf- en weeftechniek niet verloren gaat.” Ik koop een prachtige tafelloper voor mijn moeder.
 
Weven tijdens tour op Sumba Ikat Amu Dahi

Krokodil! Krokodil!

Als we op de terugweg over een verroeste brug hobbelen begint Daisy enthousiast te wijzen en te roepen. “Krokodil! Krokodil!” Hoewel we hebben gehoord dat er veel zoutwater krokodillen in de riviermondingen van Sumba rondzwemmen, hebben we er nog niet één gespot. “Die wilde jij toch graag zien?”, vraagt Marine aan mij. We kijken van een afstandje naar het 3-meter lange prehistorische monster. “Wat een groot beest!”, denk ik vol bewondering bij mezelf. “Small one”, zegt één van de gidsen, gevolgd door een knipoog.
 
Krokodil op Sumba Amu Dahi Tour

Duurzame doorzetters

De ondernemers gaan ver in hun ambities om de natuur te beschermen en iets terug te geven aan de bevolking. Ondertussen is Youri ook nog actief in gesprek op Sumba en andere eilanden om zijn idealen en ideeën te delen met collega’s. Onze bewondering voor hun durf om naar Sumba te verhuizen is groot. We zijn wellicht nog meer onder de indruk van hun duurzame aspiraties. En dat het niet altijd makkelijk is, blijkt bij thuiskomst.
 
Zonsondergang Amu Dahi Sumba Indonesie
 
“De pomp slaat de hele tijd af als we de wc doortrekken”, zegt Marine. “Sorry voor het ongemak. Dit soort dingen gebeuren soms nog.” Ik kijk haar verbaasd aan. “Je hoeft geen sorry te zeggen hoor”, antwoord ik. “Alle begin is moeilijk. En met wat jullie ons hebben laten zien, geloof ik niet dat een gebrekkige waterpomp me anders laat denken over jullie prachtige project.” Na mijn compliment laat ik mezelf tevreden zakken op één van de bamboestoelen. Want terwijl ik deze duurzame doorzetters graag een hart onder riem steek, zit ik stiekem allang weer aan de volgende pizza te denken. Bonne appetit!

 
Tour Sumba met Amu Dahi Traditioneel Weven

Wil je slapen bij dit duurzame resort op het Indonesische Sumba?

Wil jij een nachtje slapen bij dit duurzame resort op het Indonesische Sumba? Bezoek de website van Amu Dahi Restaurant & Resort en neem contact op met vriendelijke Franse stel. Veel plezier!

Genoten van dit artikel? Dan vind je dit ook leuk!

1. Rainbow Lodge Cambodja: een nachtsafari, natuurbescherming én oog voor de gemeenschap
2. Nepal: Wandelen met neushoorns, fietsen met locals en dromen met Dhurba
3. Rajasthan: gastvrijheid, rust en een ijzersterk verhaal in Chandelao
4. Dit zijn de mooiste duurzame hotels in Azië die wij bezochten
5. Inspirerend hotel: op schattenjacht in Inle Lake bij A Little Eco Lodge

By

Het Reba festival is de belangrijkste feestdag van de Ngadha-stammen in Flores, één van de kleine Soenda-eilanden in Indonesië. Op die dag worden de voorouders vereerd, de oogst gevierd en het nieuwe jaar ingeluid. Reden genoeg voor heel veel eten, nog meer drank en urenlang dansen. Wij zijn op het juiste moment op de juiste plek en worden uitgenodigd om dit bijzondere evenement in het traditionele dorp Bowejo mee te maken. Een buffet met hondenvlees, Indonesische whisky, een grappige gastheer en uitbundig dansen zijn de ingrediënten voor een onvergetelijke dag.

Rijdende disco

Johannes, de eigenaar van ons guesthouse, houdt een bemo voor ons aan. Dat is een uitbundig versierd minibusje met veel te grote speakers waar keiharde popmuziek uit schatert. De rijdende disco’s zijn het openbaar vervoer op Flores. Hoe harder de muziek, hoe meer klanten, is het idee. Voor nog geen 30 eurocent zet de dj/bestuurder ons 10 minuten later af voor de ingang van het traditionele dorp Bowejo.

Wij zijn de enige toeristen

Patrick en ik wandelen een beetje ongemakkelijk naar het dorpsplein toe. We hebben geen idee wat de bedoeling is van het festival. Het lijkt erop dat we de enige toeristen zijn. We worden van alle kanten bekeken en toegelachen. Ik voel of mijn sarong nog goed zit. Ik ben blij dat we die aan hebben. Iedereen, mannen en vrouwen, draagt er eentje. De dorpelingen laten hun waardering blijken door knikkend naar onze lange rokken te wijzen.
 
reba festival flores

Eeuwenoude Ngadha-stammen

Bowejo is één van de vele traditionele dorpen rondom Bajawa. Hier wonen al eeuwenlang de Ngadha-stammen in bamboe huizen met metershoge rieten daken. Oude gebruiken en tradities zijn nog altijd springlevend. Van offerrituelen om de voorouders te eren tot het aanbidden van God. Dat laatste is een erfenis van de Portugese bezetter. Zondag is gereserveerd voor de katholieke kerk. De rest van de week staat in het teken van hard werken op het land en tal van ceremonies en offers.

Reba festival in Flores

Vandaag is het Reba festival in Flores. De belangrijkste feestdag van de Ngadha bevolking. Het is een combinatie van 4 feesten: de viering van het nieuwe jaar; het jaarlijkse oogstfeest; de verering van de voorouders en een dag om de vele stammen met elkaar te verenigen. De missionarissen hebben hun werk goed gedaan: tijdens het Reba festival is er tijd voor een katholieke kerkdienst.

Roti en psalmen

We worden uitgenodigd om plaats te nemen op een plastic stoeltje tussen de rest van het publiek. De priester in wit gewaad met een groot, gouden kruis op zijn borst begint net aan zijn preek. Ik luister aandachtig naar een taal die ik niet spreek. Ik herken de woorden Christus en roti, wat brood betekent. Maar verder dan dat kom ik niet. De lezing wordt af en toe onderbroken voor een psalm. De dorpsbewoners in hun rood en zwarte stammenkleding met zwaarden en versierde bamboestokken zingen mee.
 
reba festival flores

reba festival flores

Gedoopt door een Hollandse priester

Als de priester zijn podium verlaat, lopen de bewoners in een lange rij naar het altaar. Ze dragen dozen met eieren, levende kippen, manden met rijst en allerlei soorten groenten en fruit en geven die aan de mannen in wit in ruil voor een zegening. Na het katholieke gedeelte van het Reba festival is het tijd voor de lunch. Het duurt niet lang voor we worden uitgenodigd om in één van de huizen te komen eten.

Bij het voorstellen hoor ik namen als Johan, Augustinus, Katharina en Maria. Wanneer de chief hoort dat we uit Nederland komen vertelt hij trotst dat hij gedoopt is door een Hollandse priester met dezelfde achternaam als ik. Zou het verre familie zijn?

Het kan ook hondenvlees zijn

“Sit down, sit down.” Twee mannen staan meteen op om plaats te maken voor ons. Ik raak amper het zitvlak van de stoel als ik alweer moet opstaan om naar het buffet te komen. Op de tafel staat een gigantische pan gekookte rijst. Daarnaast 2 schalen met vlees. Volgens de chief van het huis is het kippenvlees, maar het kan ook hond zijn. De andere schaal is varkensvlees gekookt in kokos en bloed. Dit zijn van die momenten waarop ik blij ben dat ik veganist ben. Na het horen van die woorden komt de vrouw des huizes aangesneld met een schaal gekookte bladeren. De pure sambal en gekookte cassave kunnen we ook eten.
 
reba festival flores

reba festival flores

De buitenlanders eten geen vlees

Gelukkig zijn we gewaarschuwd om niet te veel te eten. We staan amper een paar minuten buiten wanneer een man, die zich voorstelt als Hendrik, ons uitnodigt om te komen eten. Afslaan is onbeleefd en dus volgen we Hendrik naar het erepodium. Daar worden we gevraagd plaats te nemen tussen dorpsoudsten, lokale politici en priesters. We krijgen meteen een glaasje arak in onze handen geduwd. “Indonesische whisky,” legt Hendrik in twee woorden Engels uit. Meer hoeven we niet te weten.

Als de enige man die Engels spreekt hoort dat we geen vlees eten pakt hij meteen de microfoon en spreekt het publiek toe. “De bule (buitenlanders) eten geen vlees!” De menigte moet hartelijk lachen om zijn goeie grap. Wij nemen nog een hap van de witte rijst.

Lees meer: Vegetariër of veganist? Met deze 14 tips kun je ook op reis lekker blijven eten

Uitbundig dansen

Na de lunch begint het echte feest. De stoeltjes worden opgestapeld en de menigte verzamelt zich in een grote kring op het plein. In het midden staan de dorpsoudsten die met een monotoom gezang het ritme aangeven. De mensen in de kring stappen gezamenlijk naar binnen en naar buiten. Zo nu en dan springt er iemand tussenuit en begint – aangemoedigd door de rest – uitbundig te dansen en te zingen. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat we alleen maar toekijken. Patrick voegt zich bij de mannen, ik haak in bij de vrouwen. De dames links en rechts van mij bescheuren zich van het lachen als ik per ongeluk met de verkeerde voet de dans inzet. Gelukkig lopen er mannen rond die shotjes rijstwijn in een halve kokosnoot uitdelen. Daar word ik vanzelf wel losser van.
 

Tijd om te gaan

In de verte zien we een dikke grijze wolk onze kant op komen. Het is regenseizoen en we weten precies wat dat betekent: tijd om te gaan. Volgens Hendrik duurt de dans nog zeker 6 uur. “Dezelfde dans?”, vraag ik verbaasd. “Jazeker. En morgen weer.” Dat verklaart waarom de arak gedronken wordt als limonade.

Terima kasih! Dankjewel! We schudden handen, kloppen schouders en high fiven de kinderen op weg naar de uitgang van het dorp. Ik hoor het ritmisch hummen in de verte wegsterven en ben blij dat de popmuziek uit de speakers van de bemo’s voor 1 dag wordt overstemd door eeuwenoude liederen.
 
reba festival flores

reba festival flores

reba festival flores

reba festival flores

reba festival flores

Genoten van dit artikel? Dan vind je dit ook leuk!

1. Indonesië: 10 originele dingen om te doen in het hippe Yogyakarta
2. 14 tips voor een onvergetelijk bezoek aan Nusa Lembongan, Ceningan en Penida
3. Gelukkig nieuwjaar! Wij vieren het Thingyan waterfestival in Myanmar
4. Waarom je tijdens het Holi Festival naar India moet
5. Iran: ze slachten een kip voor mij (en ik ben vegetariër)