De Van Gogh fietsroute door Wallonië

Weet je waar ze pas echt trots zijn op het erfgoed van Van Gogh? Bij onze zuiderburen! Wie een bezoek brengt aan het Waalse stadje Mons kan er niet omheen: Vincent van Gogh heeft hier twee jaar gewoond. Beter nog, het waren de twee belangrijkste jaren van zijn leven. Hier besloot hij om zich voorgoed te wijden aan de kunst. Mijn vriend Patrick en ik fietsen van Tournai naar Mons en maken een flinke omweg om een deel van de Van Gogh fietsroute mee te pikken. De Vincent van Gogh route brengt je langs alle plekken die iets te maken hebben met zijn tijd in Wallonië.

Wat? De Van Gogh fietsroute door Wallonië
Waar? In de omgeving van Mons
Wanneer? Het hele jaar door
Prijs? De app van Visit Mons is gratis en geeft extra informatie over de 12 locaties langs de Van Gogh route. Sommige locaties vragen een entreeprijs variërend van € 4,- tot € 12,-.

Wie de gehele Van Gogh route wil fietsen moet daar een volle dag voor uitrekken. Van begin tot eind telt de route twaalf bezienswaardigheden over een lengte van 49 kilometer. Wij hebben er al ruim 50 kilometer op zitten als we bij Saint-Ghislain afslaan naar het pad van de schilder.

Van Tournai naar Saint-Ghislain

We zijn veel te laat uit Tournai vertrokken. Er was nog zoveel te doen: de Belfort beklimmen, een bezoek aan de kathedraal. Voor we het wisten was het 13.00 uur. Met de trein kunnen we in anderhalf uur in Mons zijn. Maar we gaan toch fietsen. We zijn tenslotte ook op fietsvakantie.

Betonnen platen

We laten het stadje achter ons via de Schelde. Na een half uur splitst de rivier in tweeën. De Schelde drijft af richting Frankrijk. Wij slaan af en fietsen langs het kanaal Nimy-Blaton-Péronnes richting Mons. Het fietspad is een aaneenschakeling van betonnen platen. Kedeng, kedeng. Kilometers lang voelen we de spleet tussen de platen trillen onder onze wielen. Rechts bos, links het water. Hier en daar een visser langs de kant. Door de bomen kunnen we Frankrijk zien liggen.

“Supermaché?” Vraagt Patrick aan een dame langs de weg. Het is tijd voor de lunch. Een paar straten van het pad af vinden we een grote supermarkt. We eten onze broodjes aan het water in het gras. Passerende fietsers roepen “bon appetit”. Het is nu nog vijftien kilometer fietsen naar Saint-Ghislain. Dan begint de Vincent van Gogh route.

Het mijncomplex van Grand-Hornu

Rond 16.00 uur zijn we voorbij Saint-Ghislain. Het mijncomplex van Grand-Hornu is de eerste plek van de Van Gogh route die wij passeren. Het merkwaardige, industriële bouwwerk ligt midden in het kleine dorpje Boussu. Op de weg ernaartoe zien we de typische arbeidershuisjes, zij aan zij opgesteld langs de weg naar de Grand-Hornu. Het kost me weinig moeite om me voor te stellen hoe hier honderd jaar geleden het wasgoed aan de gevels hing en kinderen spelend door de straten holden. Vader was weg, honderden meters onder de grond, moeder deed het huishouden.

Museum voor Hedendaagse kunst

Het mijncomplex is al sinds de jaren zestig niet meer als zodanig in gebruik. Nu huist er het Museum voor Hedendaagse Kunst. We wandelen door de grote, witte zalen met vreemde objecten en abstracte schilderijen. Het kost me moeite om te zien wat de artiest bedoeld heeft met zijn werk. Zo moeten de mensen zich ook gevoeld hebben toen ze de schilderijen van Van Gogh voor het eerst zagen.

Van Gogh zelf is hier niet geweest in zijn tijd in Mons. Pas in 1955 werd de link met de schilder gelegd. Een Amerikaanse filmploeg maakte hier opnames voor de film over het leven van Van Gogh. De hele omgeving werd omgetoverd tot filmset. Veel van de figurantenrollen werden gespeeld door bewoners uit Boussu.

De mijn van Marcasse

De tweede locatie waar we langskomen is de voormalige steenkolenmijn van Marcasse. We zien de ruïne van de industriële gebouwen in de verte al liggen. Aangekomen bij de hoge stenen muur om het complex staan we voor een gesloten hek. Net als we willen doorfietsen komt er een man naar het hek gelopen. “Bonjour! Can I help you?” We leggen uit dat we voor de steenkolenmijn zijn gekomen en dat we het jammer vinden dat het terrein al gesloten is. Zonder aarzelen opent hij het hek. We mogen onze fietsen mee naar binnen nemen. We parkeren ze naast een monument. Tientallen namen staan in glimmende, grijze platen gegraveerd Het zijn de slachtoffers van de mijnramp van 1953. Daarna is de mijn voorgoed gesloten.

Witte schimmel

De actieve man stelt zich voor zonder zijn naam te noemen. We volgen hem het terrein op. Er staat een groot schilderspalet met gekleurde bloemen in de vakjes langs het pad. De eerste verwijzing naar Van Gogh. Naast het palet staat een enorm wit paard. Een echt paard. De witte schimmel is het laatste wat ik verwacht op een plek als deze, maar toch blijkt het dier hier perfect te passen. In het hoge gras liggen autowrakken die gebruikt worden als schuur. Een aangelijnde hond kijkt nieuwsgierig naar zijn gasten. Op elke traptrede staat een plant. Pipi Langkous zou zich hier thuisvoelen.

Foto’s en krantenknipsels

We worden meegenomen naar een kamer vol foto’s en krantenknipsels die iets vertellen over de mijn. Het is een klein, rommelig museum, ingericht door onze gastheer. Hij beheert het terrein en mag er daarom wonen, samen met zijn hond en paard. In de chaos van knipsels lees ik dat Van Gogh de mijn bezocht heeft. Zevenhonderd meter onder de grond. Die ervaring maakte zoveel indruk om hem dat hij er uitgebreid over schreef in de bekende brieven aan zijn broer Theo. “Het is een sombere plek en bij ’t eerste gezigt heeft alles in den omtrek iets akeligs en doodsch.” Ik keer mijn rug naar het kleurrijke hoekje en kijk naar de afgebrokkelde fabrieksgebouwen. Ik kan nog goed zien wat Vincent Van Gogh toen zag.

Aftellen naar Mons

De route kronkelt verder richting Mons. We rijden langs het knalrode huis waar de schilder woonde toen hij nog predikant wilde worden. De tijd tikt door. We draaien over de rotonde waar het bronsen hoofd van Van Gogh pronkt op een hoge sokkel, omringd door gele bloemen die doen denken aan zijn beroemde zonnebloemen. We zitten al zeven uur op de fiets. En we passeren de oude danszaal waar de Hollandse kunstenaar regelmatig preekte. Het wordt tijd om naar Mons te gaan.

De laatste loodjes

Onderweg slaan we nog één keer af. Dit keer naar de belangrijkste bezienswaardigheid van de route: het huis waar de beroemde schilder het langst heeft gewoond. Nu is het een museum, waar de bezoeker zich onderdompelt in het dagelijks leven van de schilder. Wij hebben pech, het museum is al dicht. Ik zie het als een goede reden om nog eens terug te komen naar Mons.

De laatste loodjes zijn het zwaarst. In een slakkengang komen wij Mons ingerold. Het gezellige plein met terrasjes en dansende waterstralen heten ons welkom. We zijn er!

We ploffen vermoeid neer op het terras van La Petit Provence. Patrick stilt zijn honger met een flinke steak en friet. Ik vul mijn koolhydraten aan met een groot bord pasta. Dat doen de Tour-rijders tenslotte ook.

Na de Van Gogh fietsroute slapen we in Mons in Hotel Dream. Dit mooie designhotel is gebouwd in een oude kerk! Een kamer kost ongeveer €120,-.

Wil je weten wat wij in Tournai gedaan hebben? Check hier mijn eerste blog over onze fietsvakantie in België en Duitsland.

Ik ben door CityZapper uitgenodigd om deze rondreis door België en Duitsland te maken. Wil je weten wat er nog meer te doen is in deze omgeving, dan kun je kijkje nemen op de website van CityZapper. Kijk op Visit Mons voor meer informatie over Mons.