De halve wereld in historisch Esfahan

De Perzen noemen Esfahan ‘Nesf-e Jahan’; de halve wereld. Volgens het eeuwenoude gezegde heeft de stad zoveel te bieden als de halve wereld. Met een waterpijp aan de rand van het bruisende Meidan Emam plein kan ik me dat goed voorstellen.

De eeuwenoude stad Esfahan is misschien wel de mooiste stad van Iran. Ooit was het de hoofdstad van Perzië en een populaire handelsstad langs de zijderoute. Hier kwam men voor de meest verfijnde tapijten en kostbaar zilverwerk. Nu zijn het de ontspannen sfeer en de spectaculaire architectuur die elk jaar duizenden toeristen trekken.

Het grootste plein

In de tijd dat Esfahan nog de hoofdstad was van Perzië werd het grootste plein van het land aangelegd: het Nasq-e Jahan plein. Het plein was ooit bedoeld als sportveld voor de populaire sport polo, maar werd al snel het handelshart van Esfahan. Na de Iraanse revolutie in 1978 werd de naam veranderd in Meidan Emam plein.

Het is kalm op het zonovergoten plein. Op het heetst van de dag komt het leven in de woestijnstad even tot rust. Het is te warm om buiten te zijn. Een handvol toeristen wandelt langs de randen van het plein, op zoek naar een strookje schaduw. In het midden staat een lange rij paarden vermoeid in de zon. Staljongens bevestigen traag de zwarte koetsen achter de lome dieren. Wij zoeken ons heil in de koele bazaar.

De oude bazaar

De bazaar van Esfahan is één van de oudste en grootste overdekte markten in het Midden-Oosten. Het labyrint van gewelfde tunnels met sierlijke koepels wordt verlicht door gaten in het dak die een straal van licht binnenlaten. Ik denk het plastic ‘made-in-China’ spul weg en stel me voor hoe honderden jaren geleden koopmannen hun kruiden en specerijen wogen op zilveren weegschalen.

Het is niet moeilijk om verdwaald te raken in de kilometers lange gangen. Wat geeft het. Ik kijk mijn ogen uit naar al het moois dat de marktlui zorgvuldig hebben uitgestald rond hun kleine winkeltjes. Zo struinen we al snel de hele middag tussen fonkelende sieraden, zwarte mantels en versierde schalen en borden.

Imperfect

Aan de kop van het plein ligt de Masjed-e Shah moskee; de Koningsmoskee. Het elegante gebouw met blauwe mozaïeken en vrolijk versierde minaretten is wat mij betreft de mooiste moskee van Iran. De moskee werd 400 jaar geleden gebouwd in opdracht van sjah Abbas I de Grote en werd de belangrijkste vrijdagmoskee van Esfahan. We wandelen door de indrukwekkende poort richting de grote, blauwe koepel. De moskee staat scheef achter de poort, in de richting van Mekka.

We nemen rustig de tijd om de schoonheid van het gebedshuis in ons op te nemen. De gedetailleerde mozaïeken stellen bloemen en gekalligrafeerde spreuken voor. De vormen in de bogen doen denken aan de volmaaktheid van een bijenraat. Een gids weet ons te vertellen dat er opzettelijke fouten zijn gemaakt in het ogenschijnlijk symmetrische gebouw. De imperfecties symboliseren de nederigheid van de kunstenaar in de ogen van zijn god Allah.

33 bogen

Zoals een Iraniër het zo leuk omschreef: Esfahan is de stad van de bruggen. Dwars door de stad stroomt de Zayandeh rivier. Er liggen wel 11 bruggen over het water. De bekendste is de Si-o-She Pol, wat zoiets als ‘de burg met 33 bogen’ betekent. Ik heb gehoord dat de 300 jaar oude brug ’s nachts prachtig verlicht wordt. Een spektakel dat we niet mogen missen. Vanaf het oude centrum is het zeker een half uur lopen. Dat heb ik er wel voor over.

Ik verstijf compleet bij de eerste aanblik van de beroemde brug. We kijken uit over een droge vlakte van gebarsten stukken aarde. Waar is het water? Een voorbijganger legt uit dat het water van de rivier uit de bergen komt. Door de stijgende temperaturen en de aanhoudende droogte van de afgelopen jaren is er amper nog water om de rivier te vullen. Een confronterende aanblik.

Favoriete plek

Zodra de zon onder is komen de Iraniërs naar buiten. In de koele avondlucht komt het leven weer op gang. De beste plek om de dag af te sluiten is op het Meidan Emam plein. Met paard en wagen worden toeristen met snelle tred rond het plein gereden. Giechelende kinderen spetteren in het water. Zover als het oog reikt zie ik gezinnen, vrienden en stelletjes picknicken op kleedjes in het gras. We wandelen nog geen vijf minuten over het plein voor we worden uitgenodigd om een waterpijp te delen. In kleermakerszit genieten we van de zoete rook. We vergelijken verhalen over het leven in Iran en dat in Nederland. Dit is misschien wel mijn favoriete plek in Iran.

Ook naar Iran

Wil je na het lezen van dit artikel ook naar Iran? Dat kan ik me voorstellen. Het is prachtig en ontzettend gastvrij land. Je krijgt er geen spijt van. Bij het plannen van je reis heb je vast een hoop vragen. Is het wel veilig? Hoe zit het met het visum? Collega Kirsten van Travelaar zet de meest gestelde vragen over reizen naar Iran op een rijtje en geeft overal antwoord op. Handig!