Waarom ik een wandeling maak door de grootste sloppenwijk van India

Wel eens gehoord van een ‘slum tour’? Dat is een tour door een sloppenwijk. Oftewel; betalen om te gaan kijken hoe arme mensen leven. Ik word ongemakkelijk bij de gedachte. Vandaag vertel ik je waarom ik toch een tour door de grootste sloppenwijk in India heb geboekt: Dharavi.

Slumdog Millionaire

Heb je wel eens naar ‘Slumdog Millionaire’ gekeken? Dan heb je vast wel eens van gehoord van Dharavi Slum. Beter bekend als één van de grootste sloppenwijken van India. In de arme wijk midden in Mumbai wonen en werken zeker een miljoen mensen. Maar de grootte en de hoeveelheid bewoners zijn niet wat deze plek zo interessant maken. Het is het sterke gevoel van saamhorigheid, de grote diversiteit en de veerkracht van de bewoners die Dharavi maken tot één van de meest levendige plekken van India. Samen met Tanveer van Be The Local Tours & Travels ontdekken wij de andere kant van het verhaal over de sloppen van Mumbai.

Toeteren zonder reden

We ontmoeten Tanveer in een koffietentje aan de rand van de grootste sloppenwijk in India. De 24-jarige scheikundestudent is geboren en getogen in Dharavi. Om zijn studie te bekostigen werkt hij in zijn vrije tijd als gids voor Be The Local. “Zo kan ik mijn familie financieel blijven steunen en toch studeren. Soms verdien ik wat extra. Dat steek ik in mijn eigen zak, voor leuke dingen.” Tanveer is opgetogen en heeft er duidelijk zin in. “Het leuke van dit werk is dat ik elke keer weer nieuwe mensen ontmoet. Ik vertel niet alleen over het leven hier, maar ik leer ook hoe het in andere landen is. Ik heb gehoord dat toeteren zonder reden in jouw land verboden is?”

Sloppenwijk in India: altijd in beweging

Onze tour begint op de hoofdweg die dwars door Dharavi loopt. Straatverkopers verkondigen hun beste deal. Taxi’s en tuktuks toeteren om een plekje op de smalle weg. Kinderen in strak gestreken schoolpakken zwaaien opgetogen naar hun buitenlandse gasten: “Hello! Where are you from?” In de verte hoor ik hameren en boren en huilende honden. De mengelmoes van geuren van vers brood, brandend plastic en stilstaand water zijn al net zo verwarrend als het onophoudelijke lawaai dat uit de stegen komt. Dharavi is altijd in beweging. Gelukkig hebben wij Tanveer om ons de weg te wijzen in de chaos van alledag.

Alles wordt gerecycled

In een ruimte zo groot als een garagebox zitten drie mannen naast een gigantische berg plastic rommel. Één voor één sorteren ze de berg zooi op kleur en kwaliteit. Even verderop wordt het plastic versnipperd en klaargemaakt voor hergebruik.

De grootste industrie van Dharavi is die van recyclen. Afval uit het hele land wordt hier verzameld, gescheiden en – waar het kan – opnieuw gebruikt. Plastic, karton, computeronderdelen, accu’s, snoeren, metaal, aluminium, kleding, tassen. Zelfs de machines die voor de recycling gebruikt worden zijn in Dharavi gemaakt van oude treinonderdelen.

Drie blokken verder wordt metaal verwerkt. Bezwete mannen met ontbloot bovenlijf verbranden verfblikken om ze te ontdoen van verfresten. De dikke rook prikt in mijn ogen. Een andere man geeft de schoongemaakte blikken een nieuw likje verf zodat ze weer verkocht kunnen worden. Ik maak me zorgen om de werkomstandigheden. Niemand draagt enige bescherming tegen de hitte of de giftige lucht. Tanveer legt uit dat de mannen mondkapjes en beschermende kleding krijgen, maar die niet dragen uit trots en onwetendheid.

Smalle steegjes

“Vinden jullie het oké om in heel smalle straatjes te lopen?” We laten het industriële gedeelte achter ons en slaan van de hoofdweg af een donkere steeg in. “Dit is het woongebied van Dharavi.” De huizen staan zo dicht op elkaar dat er amper zonlicht in de straten valt. Ik mag hier geen foto’s maken en dat is goed.

Als een tegenligger passeert moeten we beiden met onze rug tegen de muur staan om van plaats te wisselen. Een stroom stinkend water kabbelt over het asfalt. Boven mij hangt een wirwar van tientallen snoeren om de huizen te voorzien van elektriciteit. Open deuren geven een kijkje in het leven van de bewoners. Ik zie ruimtes zo klein als mijn oude studentenkamer. “Daar wonen gezinnen van 5 of meer personen,” beantwoordt Tanveer mijn nieuwsgierige blik. “De wc’s staan verderop in gedeelde toiletblokken.”

Wij helpen elkaar

Links, rechts, rechtdoor; de nauwe straatjes lijken eindeloos. Tanveer woont hier al zijn hele leven en manoeuvreert zich probleemloos door het donkere labyrint. “Vroeger speelden wij hier verstoppertje. Ik verdwaal niet in Dharavi.” Mijn ogen moeten wennen aan het felle licht als we het woongebied verlaten. Tanveer wil ons nog één belangrijke plek laten zien: de tempel. “Daar staat het beeld van de Hindu god Shiva, naast het Jezusbeeld voor de Christenen. Als je goed kijkt zie je een Arabische tekst hangen voor de Moslims en daarnaast een afbeelding voor de Jane-gelovigen.” Tanveer is trots op zijn hechte gemeenschap. “We kunnen niet vertrouwen op onze politici. Als er iets misgaat kijken we niet naar religie, maar helpen we elkaar.”

Be The Local

Voor het einde van de tour brengen we een bezoek aan het kantoor van Be The Local Tours & Travels. Oprichter Fahim vertelt hoe hij 7 jaar geleden begon met zijn bedrijf, in het hart van de grootste sloppenwijk in India. “Ik zag dagelijks groepen toeristen in mijn buurt voorbij wandelen. De gidsen die ze meenamen kwamen van buiten de wijk. Dat vond ik vreemd. Hoe kunnen die nou vertellen over het leven in Dharavi? Dus besloot ik zelf ook tours aan te bieden.” Inmiddels werken er zo’n 15 gidsen voor Be The Local. Allemaal jongens uit Dharavi die de baan hard nodig hebben om te kunnen studeren. “Niet iedereen kan zomaar gids worden bij Be The Local. Al heb je nog zo’n talent, als je ouders genoeg verdienen om je studie te betalen, heb je ons niet nodig.”

Het andere verhaal van Dharavi

Met Be The Local hebben Fahim en zijn gidsen een duidelijke missie: de andere kant van het verhaal laten zien. “Dharavi werd in één klap beroemd door de Hollywood kaskraker ‘Slumdog Millionaire’. Maar niet in positieve zin. Wij herkennen het beeld dat in de film te zien is helemaal niet. Het lijkt alsof je in Dharavi achtervolgd wordt door bedelaars; dat kinderen met opgeheven handjes om je heen dartelen; dat op elke straathoek een slechterik wacht op zijn volgende slachtoffer. Daar klopt niks van. In Dharavi wonen hardwerkende mensen die elkaar nodig hebben om te overleven.”

Land of opportunity

Ik zie nu dat Dharavi veel meer is dan armoede en ellende. Het is een hechte gemeenschap die zich niet laat verdelen door religie, herkomst of kleur. Het is een plek van veerkrachtige mensen die door hard werken en onuitputtelijke vindingrijkheid sámen de zwaarste omstandigheden het hoofd bieden. Er wonen ruim een miljoen mensen die in totaal meer dan 10.000 bedrijven runnen en een jaarlijkse omzet van 600 miljoen euro hebben. Dharavi biedt kansen voor mensen die bereid zijn hard te werken, te innoveren en samen te werken. Daarom wordt Dharavi ’the land of opportunity’ genoemd. En daar kunnen wij nog wat van leren!

Ook wandelen door de grootste sloppenwijk in India?

Ik had zo mijn twijfels over het fenomeen ‘slum tour’, maar ben toch blij dat ik het gedaan heb. Ik ben erg onder de indruk van de positieve energie die de jongens van Be The Local uitstralen. Het was één van de meest indrukwekkende ervaringen in India. Een echte eye-opener die ik niet snel zal vergeten.

Bij Be The Local bieden ze jongeren de mogelijkheid om te studeren en te bouwen aan een toekomst met perspectief.
Door de tour te boeken bij Be The Local weet je zeker dat je geld goed terechtkomt.
De gidsen zijn enthousiast en kunnen veel vertellen over Dharavi. Ze komen er tenslotte zelf vandaan.
De tour kost omgerekend zo’n € 7,- per persoon.
Voor meer informatie kun je mailen naar info@bethelocaltoursandtravels.com of bellen met +91 9930027370.
Foto’s maken is niet toegestaan om de privacy van de bewoners te respecteren. (Ik mocht bij grote uitzonderingen en met toestemming van degene die op de foto staan, een paar keer mijn camera tevoorschijn halen om foto’s te maken voor dit artikel.)
Maar een klein deel van de tour is in het woongebied van Dharavi. Ook dat is weer uit respect voor de privacy van de bewoners.
Het is veilig om onder begeleiding van een gids een tour te maken door Dharavi.
Dharavi is een doolhof waar je gemakkelijk kunt verdwalen. Het is niet slim om op eigen houtje de wijk te bezoeken. Het is voorgekomen dat verdwaalde toeristen zonder begeleiding beroofd zijn.

De All Day Every Nieuwsbrief

Wil je na dit verhaal over de grootste sloppenwijk in India nooit meer een verhaal missen? We schrijven vaker dit soort verhalen en delen onze beste tips. Meld je aan voor onze All Day Every Nieuwsbrief en je mist nooit meer een artikel. Je krijgt 1 keer in de maand een selectie handige, altijd leuke, soms grappige verhalen en tips in je inbox. We spammen je niet, we vermaken je alleen 😉 Meld je nu aan en krijg een selectie van handige digitale recepten uit Lekker koken met restjes cadeau! Klik hier om je aan te melden. Wil je elke week een mailtje krijgen met de nieuwste verhalen? Klik dan hier voor de All Day Every Update.