By 

Moderne slavernij in India: deze meisjes maken onze kleding


“De beste T-shirts! Garen in elke kleur! Spijkerbroeken! Sari’s! Stof verven kan hier!” Felgekleurde borden langs de weg schreeuwen KORTING!!! naar iedereen die de stad in rijdt. Winkels ter grootte van een garagebox verkopen de restjes uit de fabrieken. Graaibakken met onderbroeken voor 7 cent. Honderden sokken die je zelf bij elkaar mag zoeken. Een echte Levi’s spijkerbroek met onzichtbare weeffout kost hier amper een tientje. Dit is een verhaal over moderne slavernij in India.

Tiruppur is de stad waar dromen uitkomen én worden ontnomen. Waar de rivier kleurt naar de laatste mode en waar katoen letterlijk in de lucht hangt. Dit is de stad waar onze kleding wordt gemaakt. Welkom in Dollar City.

Kinderarbeid uitbannen

Patrick en ik maken een bijzondere tussenstop op weg naar het toeristische Hampi. Mondiaal FNV heeft mij gevraagd om een kijkje te nemen in de kledinghoofdstad van India: Tiruppur. Het is slecht gesteld met de arbeidsomstandigheden van veel jonge meiden in de naaiateliers. Mondiaal FNV en de lokale stichting SAVE werken samen om kinderarbeid en moderne slavernij in de kledingindustrie uit te bannen. De aankomende dagen ontdek ik wat dat betekent.
 
Sumangali Scheme t-shirt

Niet hardop praten

Toeristen hebben hier niks te zoeken. Het is lastig om een fijn hotel te vinden. We vinden uiteindelijk een kamer in zakenhotel Angel, midden in het centrum van Tiruppur. We worden met verbaasde gezichten ontvangen. Wij zijn de enige gasten mét backpack en zónder driedelig pak.

In de lobby van ons veel te chique hotel ontmoeten we Mary, de projectleider van SAVE. Zij neemt ons vandaag mee naar de meisjes die onze kleding maken. Ik heb gelezen over de Sumangali Scheme en vraag haar ernaar. Zichtbaar ongemakkelijk buigt ze zich naar me toe en fluistert: “Dat woord kun je hier beter niet hardop zeggen. In dit hotel komen de zakenmannen uit de kledingindustrie. Je wilt niet dat zij weten waarom je hier bent.”

Moderne slavernij in India: de Sumangali Scheme

In India is het gebruikelijk dat meisjes bij het trouwen een bruidsschat meenemen voor hun schoonfamilie. Daar moeten de bruid en haar ouders jaren voor sparen. Ondernemers in Tiruppur maken slim gebruik van deze traditie. Zij misleiden arme families met contracten vol mooie beloftes. De zogenaamde Sumangali Scheme.

De belofte? Als hun dochter 3 jaar in de fabriek komt werken, krijgt ze na afloop het volledige bedrag (ongeveer 730 euro) voor haar bruidsschat uitbetaald. In die periode woont ze in een hostel met goede faciliteiten, zoals een bioscoop en een winkelcentrum. Ze krijgt drie keer per te dag eten, nieuwe kleren en de kans om naar school te gaan. Wat wil je als ouder nog meer?
 
Sumangali Scheme Factory

Met lege handen naar huis

Helaas is de werkelijkheid niet zo hoopgevend. De meiden, soms nog maar 12 jaar oud, worden uitgebuit en opgesloten, maken lange werkdagen, krijgen slecht te eten en mogen geen contact hebben met de buitenwereld. Van scholing is al helemaal geen sprake. De arbeidsomstandigheden zijn zo ongezond dat de meeste meiden het einde van hun contract niet eens halen. En dat is de voorwaarde om hun bruidsschat te ontvangen. Duizenden toekomstige bruidjes werken jarenlang in deze vreselijke omstandigheden om vervolgens met lege handen terug te keren naar huis.

Katoen in de lucht

In de omgeving van Tiruppur staan zo’n 4500 kledingfabrieken en ruim 250 spinnerijen. Grote en kleine merken die overal in onze winkelstraten aanwezig zijn laten hier hun mode maken. Meer dan de helft van de fabrieken geeft geen inzicht in de arbeidsomstandigheden. Zoals ik al verwachtte zijn ook wij niet welkom in de werkplaatsen. Wel mag ik praten met een paar meiden die gered zijn door SAVE en herenigd met hun ouders. Het is 3 uur rijden in de zengende hitte naar het arme dorp. “Houd de ramen maar dicht. Er hangen hier kleine katoendeeltjes in de lucht. Mensen worden er ziek van.”
 
Tiruppur Sumangali

Net een filmster

In het eerste dorp worden we vrolijk onthaald door nieuwsgierige kinderen, die zich opdringerig om onze auto hebben verzameld. Ik voel me net een filmster. “Namaste! Namaste!” Er komen hier niet vaak blanke mensen, dus we zijn een ware bezienswaardigheid. Mary neemt ons mee naar het huis van het dorpshoofd. Hij weet waar we de meiden kunnen vinden die ons vandaag te woord staan. En grote man met een witte streep op zijn voorhoofd gebaart ons te gaan zitten. Hij beweegt ongecontroleerd, lacht hard en zonder reden en stinkt vreselijk naar alcohol. Het is 10 uur ’s ochtends.

De rol van het dorpshoofd

Onder de armsten in India is het hebben van een dochter eerder een last dan een zegen. De dure bruidsschat hangt als een donkere wolk boven hun hoofd. Bovendien verlaten dochters na het trouwen hun thuis om bij de familie van de man te gaan wonen. Dat betekent een paar helpende handen minder in huis. Uitzichtloze armoede, ongeletterdheid, alcoholisme en gebrek aan kennis en informatie bij de ouders zijn allemaal redenen om hun dochters mee te geven aan de recruiters. Het dorpshoofd is een gerespecteerd man en speelt vaak een grote rol bij het nemen van de beslissing. Hij krijgt zo’n 60 euro per meisje. Dat geld wordt ingehouden van het uiteindelijke bedrag dat het meisje ontvangt.

Wij zijn toeristen

Het dorpshoofd wisselt wat woorden met Mary in Tamil. Ik versta er niks van, maar hoor aan zijn stem dat het niet vriendelijk is. Mary richt zich teleurgesteld tot ons. “Hij heeft de meiden die we zouden spreken vanochtend weggestuurd. Hij vertrouwt het niet en wil weten waarom jullie hier zijn.” De toon van de man wordt steeds onvriendelijker. Tijd om te gaan. Om de gemoederen te sussen en onze intenties te verbergen maken we nog even een groepsfoto. Zie je wel; we zijn echt toeristen. Smile!
 
Sumangali Scheme dorpsshoofd

Oranje zeil

In het volgende dorp worden we ontvangen met vers geplukte bloemen en een applaus. Alle inwoners hebben zich op een open plek verzameld. In het midden ligt een oranje zeil waar 7 jonge meiden giechelend in een kringetje zitten. Mijn oog valt direct op een mooi meisje, dat afwezig met haar ene hand over een groot litteken op haar andere hand wrijft. “Ze heeft zich verbrand in de fabriek. De wond is niet behandeld, omdat ze geen vrij mocht nemen,” legt Mary uit.

Verrassend positief

De jonge vrouwen vertellen één voor één over hun ervaring in de kledingfabriek of spinnerij waar ze als tieners hebben gewerkt. Nieuwsgierige ouders en andere dorpelingen kijken van een afstandje mee. De meiden zijn verrassend positief over hun ervaring. Niet iedereen is betaald voor hun werk, maar over de omstandigheden valt weinig te klagen. Ik vraag me af wat ik hier doe. Zo erg was het helemaal niet.
 
Sumangali Scheme SAVE ngo

Ze durven niet

Het laatste meisje, Rajeswari, kijkt steeds nerveus opzij als ze met een grote lach vertelt dat ze het gezellig vond om met al die jonge meiden in het hostel te wonen. In haar treurige ogen lees ik iets anders. Dan valt het kwartje. Haar ouders luisteren mee. Het dorpshoofd luistert mee. Het hele dorp luistert mee. Natuurlijk is ze positief!

Verhaal delen

Ik ben hier niet zomaar gekomen. Ik wil de meiden ook interviewen voor de camera, zodat ik samen met Mondiaal FNV hun verhaal kan delen. Ik stel voor om de interviews één op één te doen, zonder publiek. De meeste meiden haken af. Ze durven niet. Er blijven 3 dappere meiden over: P. Nithya (19), Dhanalakhsmi (19) en R. Thenmozhi (18).
 

 
Na afloop van het interview klets ik nog wat met de opgeluchte meisjes. Nu ze gered zijn uit deze verschrikkelijke industrie moeten ze op zoek naar nieuwe kansen. SAVE helpt ze met het vinden en financieren van een opleiding. Daarnaast krijgen ze training waarin ze leren voor zichzelf en hun rechten op te komen. Ze krijgen hulp bij het openen van een eigen bankrekening en leren hoe ze veilig geld kunnen sparen.

Made By Indira

Op 10 januari verschijnt het jeugdboek ‘Made By Indira’. Het verhaal gaat over een Nederlands meisje dat graag goedkope kleding koopt en een meisje in India, dat is geronseld om deze kleding onder slechte omstandigheden te maken. Tijdens een vakantie in India ontdekt het Nederlandse meisjes waar haar goedkope kleding vandaan komt. Het boek is mede mogelijk gemaakt door Mondiaal FNV en SAVE. Ik sta achter dit boek, omdat ik geloof dat er pas echt iets verandert als we beginnen bij onszelf. Het wordt tijd dat wij de echte prijs betalen voor onze kleren.

Goedkoop of duurkoop

Een lage prijs betekent vaak dat de werkomstandigheden slecht zijn en er weinig rekening wordt gehouden met het milieu. Maar een hoger prijskaartje betekent niet automatisch dat het wel goed zit met de natuur en de kledingmakers.

Een paar euro voor een T-shirt kan natuurlijk nooit, als je nagaat wat er allemaal nodig is om dat T-shirt te maken en bij jou in de winkel te krijgen. Meer weten over de productie van één simpel T-shirt? Planet Money maakte een vijfdelige serie korte video’s waarin het hele proces te zien is.
 
Sumangali Scheme Tiruppur

Wat kun je zelf doen?

Het blijft een lastig dilemma: hoe weet ik zeker of de kleding die ik koop niet gemaakt is door kinderen of volwassenen onder erbarmelijke omstandigheden? Wie zegt dat het geen product is van moderne slavernij in India? De prijs van een kledingstuk verklapt al veel. Maar er zijn meer dingen die je kunt doen om zeker te weten dat de kleding die jij draagt eerlijk geproduceerd is.

  • Vraag je af wie jouw kleren maakt en probeer kleren te kopen die zo eerlijk mogelijk gemaakt zijn.
  • Op de websites van Fair Wear Foundation en Rank a Brand kun je zien welke merken eerlijke kleding produceren.
  • Met de app van Talking Dress zie je welke winkels bij jou in de buurt eerlijke kleding verkopen.
  • Vraag in de winkel hoe de kleding gemaakt wordt. Zelfs als de winkelmedewerker geen antwoord heeft, heeft jouw vraag wel effect. Hoe meer mensen deze vraag stellen, hoe groter de kans dat merken het belang zien van eerlijk gemaakte kleding. Bij Schonekleren.nl kun je speciale vragenkaarten downloaden om je stem te laten horen.
  • Laat weten dat jij je ook druk maakt over de herkomst van jouw kleding door een bericht te delen met de hashtag #ikstaachterditboek
  • Kijk eens goed naar de inhoud van je kledingkast. Heb je echt nieuwe kleren nodig? Als je minder koopt, kun je meer uitgeven aan 1 eerlijk kledingstuk.
  • Steun de Facebookcampagne van Mondiaal FNV en like Hetzitmenietlekker. Meer weten? Bekijk hier de pagina met veel gestelde vragen en leer over moderne slavernij in India.

 
Sumangali Scheme kleding

Sumangali Scheme India

Sumangali Scheme meiden kleding maken

Sumangali Scheme SAVE meiden

Sumangali Scheme SAVE ngo India

Sumangali Scheme SAVE meiden

De All Day Every Nieuwsbrief

Ben je onder de indruk van dit verhaal over moderne slavernij in India? We schrijven vaker dit soort verhalen. Meld je aan voor onze All Day Every Nieuwsbrief en je mist nooit meer een artikel. Je krijgt 1 keer in de maand een selectie interessante, handige verhalen en tips in je inbox. We spammen je niet, beloofd. Klik hier om je aan te melden. Wil je elke week een mailtje krijgen met de nieuwste verhalen? Klik dan hier voor de All Day Every Update.

Onder de indruk van dit artikel over moderne slavernij in India? Lees meer:

1. Waarom ik een wandeling maak door de grootste sloppenwijk van India
2. Nepal: wandelen met neushoorns, fietsen met locals en dromen met Dhurba
3. Een dag uit het leven van de Bakhtiari nomaden in Iran
4. Textielarbeiders in Bangladesh moeten hun eigen veiligheid betalen
5. Help! Ik word reisblogger! (En dat komt door India)

Daisy
Over mij

Ontmoet Daisy, freelance reisjournalist, filmmaker en kookboekenauteur. Sommigen kennen haar als kliekjeskoningin, anderen als reisverslaafde of wereldverbeteraar. Daisy is niet in een hokje te stoppen. Ze reisde een jaar lang als reisreporter voor Expedia door Nederland, hield een TED-talk over voedselverspilling, schreef 2 kookboeken over minder verspillen en won de enige, echte vakprijs voor de reisjournalistiek met een artikel over haar verblijf bij de nomaden in Iran. Met deze website wil Daisy laten zien dat duurzaam leven, reizen en eten niet moeilijk is en juist heel waardevol en verrijkend is.

Dit vind je ook leuk!

Bangladesh hospitality
10 redenen waarom je vooral NIET op wereldreis moet gaan
February 19, 2022
India - All Day Every Daisy
Ik ben in India: de geluiden, kleuren, smaken en het ongemak
February 13, 2022
Family picture Maden Homestay Cambodia
Reizen maakt gelukkig, maar dan moet je wel weten hoe!
January 06, 2022
10x originele en duurzame kerstcadeaus waar je de show mee steelt
December 17, 2021
zeilen fair ferry
Mee met een zeilschip naar Zuid-Amerika: “Eind 2022 steken we de Atlantische Oceaan over”
October 08, 2021
koken voor je buren
Zet je in tegen eenzaamheid en kook ook eens voor je buren
September 24, 2021
lekkerste koffie van utrecht
De lekkerste koffie van Utrecht drink je bij Carla’s Conditorie
July 28, 2021
Glamping East Nomads
Glamping in de Achterhoek: bij East Nomads kampeer je op stand
June 07, 2021
wat te doen op vlieland
Wat te doen op Vlieland: 10x de leukste bezienswaardigheden en excursies
April 20, 2021

13 Comments

Flower1988
Reply 15 januari 2018

Wat een goede reportage! Heel belangrijk om dit onder de aandacht te brengen en ik ga het zeker delen.

    Daisy
    Reply 23 januari 2018

    Hoi Flower, bedankt voor het delen. Het kan niet genoeg doorverteld worden. Pas als wij als consument laten zien dat we het anders willen, gaan (grote) kledingmerken actie ondernemen.

Arjan Mulder
Reply 15 januari 2018

'Mooi' verhaal, verhelderende inkijkjes. Dit wordt nog steeds zorgvuldig weggehouden en veel mensen wíllen het helemaal niet zien. Goed dat je hier in bent gedoken.

    Daisy
    Reply 23 januari 2018

    Hoi Arjan, bedankt voor het compliment. Ik ben blij dat ik de mogelijkheid heb om dit soort verhalen tussen de vrolijke reiservaringen door te delen.

Shamira | Wander Rebel
Reply 26 april 2018

Goed stuk! Ik ga gelijk eens kijken hoe het zit met mijn favoriete kledingwinkels :-)

    Daisy
    Reply 26 april 2018

    Doe dat! Ik ben heel benieuwd naar je bevindingen! Het is soms erg lastig om echt inzicht te krijgen in waar het goed zit en waar niet. Vooral omdat de productie zo verspreid is. Ik heb ook een fabriek in Bangladesh bezocht, waar ik uitgebreid heb gesproken met een werkster. Heel verhelderend. Dat verhaal komt binnenkort online. In de gaten houden dus ;-)

Yalou // we are the earth
Reply 29 april 2018

Mooie reportage! Bijzonder dat jullie naar deze plek zijn gegaan. Bedankt voor het delen!!

    Daisy
    Reply 6 mei 2018

    Hoi Yalou, dankjewel voor je lieve woorden. Het was een heel indrukwekkend bezoek. Ik zal die ontmoetingen niet snel vergeten. Ik heb bijna geen kleren meer zonder gaten, maar telkens als ik een nieuw kledingstuk in de winkel door handen laat gaan vraag ik me af wie en onder welke omstandigheden het gemaakt is. Het is zo'n lastige kwestie dat ik nog steeds geen nieuwe broek heb!

Rachel
Reply 23 juni 2018

Hi daisy,
Zou ik met je in contact kunnen komen? Ik wil hier iets groots mee doen. Ik wil een eerlijk kledingmerk op de markt brengen. Met 100% keten inzichtelijkheid en eerlijke lonen voor de boeren en de makers.
Groetjes
Rachel

Anneke
Reply 15 augustus 2018

Hallo Daisy,

Is dit verhaal over Bangladesh al online? Ik zit in dubio om kleding terug te brengen met een label waarop staat gemaakt in India, Bangladesh en Oezbekistan. Ik heb die winkel gebeld en zij hebben mij een verklaring gestuurd om consumenten inzichtelijk te maken waar hun kleding vandaan komt. Dit bedrijf heeft het Convenant Duurzame Kleding en Textiel ondertekend (2016). Maar als ik jouw en andere informatie lees, weet ik nog niet zo goed of mijn gekochte kleding wel zo duurzaam is. Wat raad je mij aan om te doen?

    Daisy
    Reply 17 augustus 2018

    Hoi Anneke,

    Ik begrijp je dilemma en wat goed dat je er zo bewust mee bezig bent. Dat zouden meer mensen moeten doen! Dat de winkel het convenant heeft ondertekend is al een hele stap in de juiste richting. Je overweegt de kleding terug te brengen omdat je je afvraagt hoe het geproduceerd is. Wat volgens mij beter werkt is jouw kledingwinkel heel duidelijk laten weten dat je het superbelangrijk vindt dat de naaisters een eerlijk loon ontvangen. Het is slim om dat online te doen, bijvoorbeeld via Facebook of Twitter. Dan zijn de merken genoodzaakt een antwoord te geven en inspireer je andere klanten om hetzelfde te doen. Hoe meer mensen van zich laten horen, hoe groter de kans dat de winkels actie gaan ondernemen. Helaas werkt het boycotten van kleding uit Bangladesh averechts. Dan verliezen de werknemers hun baan en verdienen ze helemaal niks. In dit blog staat het hele verhaal over naaister Pakhi in Bangladesh. Zij legt uit waarom ze wil dat je haar kleding wél blijft kopen en waarom je vragen moet stellen aan de merken.

Marieke
Reply 16 november 2019

Hey, wat een goed geschreven artikel! Voor mijn profielwerkstuk onderzoek ik of er nog slavernij in de kledingindustrie plaatsvindt. Daarom vroeg ik me af of er nog merken zijn die kleding uit deze naaiateliers verkopen, en zo ja welke merken dat dan zijn.

Alvast bedankt!

    Daisy
    Reply 6 december 2019

    Wat een mooi onderwerp! Ik vrees dat zo ongeveer alle grote en bekende merken in onze winkelstraten hun kleding of een onderdeel ervan in dit soort omstandigheden laten maken.
    Succes met je profielwerkstuk!

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. De velden met een * zijn verplicht.