Wie durft er nog een selfie op de rug van een olifant in Thailand te delen op Facebook? De kans is groot dat je wordt uitgefoeterd en zelfs bedreigd door online dierenvrienden. Toch berichtte de NOS deze week nog dat steeds meer olifanten in Azië gevangen en gemarteld worden om toeristen te vermaken. Slecht nieuws. Maar wist je dat er nog veel meer manieren zijn waarop dierenleed aangemoedigd wordt door toeristen. Soms is het zo goed verborgen dat zelfs de grootste dierenvriend niet doorheeft dat hij per ongeluk bijdraagt aan veel ellende. Daarom deel ik vandaag 7 keer dierenleed op reis en wat je wel kunt doen om toch een bijzondere vakantie te hebben.

1. Wrede souvenirs

Een echt ivoren beeldje in de vensterbank klinkt aantrekkelijk, maar zorgt ook voor een hoop dierenleed. Elk jaar worden zo’n 30.000 olifanten en 1200 met uitsterven bedreigde neushoorns afgeslacht vanwege hun ivoren slagtanden en hoors. Hetzelfde geldt voor andere producten die van wilde dieren worden gemaak. Bijvoorbeeld leer van slangen, hagedissen, olifanten en schildpadden of traditionele medicijnen die gemaakt worden van tijgerbotten.

Wat kun je wel doen?

Het is niet zo moeilijk om erachter te komen of een souvenir gemaakt is van bedreigde dieren. De verkoper zal erover opscheppen in de hoop dat je het product dan juist koopt. Maar zelfs als je het niet zeker weet, kun je beter gaan voor veilig en het product niet kopen. Als we stoppen met kopen, dan stoppen ze ook met stropen. Dat betekent niet dat je helemaal geen souvenirs kunt kopen. Integendeel. Ga op zoek naar alternatieven, zoals handgemaakte beeldjes of sieraden, zodat jouw geld direct naar de gemeenschap gaat, in plaats van naar stropers en gewetenloze handelaren.
 

2. Barbaars eten

Als veganist is het een makkie voor mij om geen bedreigde dieren te eten. Maar ik kan me goed voorstellen dat het als avontuurlijke reiziger heel verleidelijk is om gerechten van exotische dieren een keer te proberen. Bijvoorbeeld haaienvinnensoep: elk jaar worden er miljoenen haaien gevangen, hun vinnen afgesneden en de dieren bloedend terug in zee gegooid, waar ze een langzame, pijnlijke dood sterven. Wil je echt zó graag haaienvinnensoep proberen? Dolfijnen en walvissen worden ook op vreselijk wijze geslacht voor hun vlees. Wist je dat walvissen in IJsland alleen nog op het menu eindigen omdat toeristen dat graag willen. Van de IJslanders zelf wordt geschat dat nog maar 3% regelmatig walvisvlees eet en toch worden de vissen nog volop gevangen.

Wat kun je wel doen?

Als er een exotisch dier op het menu staat moet je je eerst afvragen of het een bedreigd diersoort is. Dat kun je gewoon googelen. Als het antwoord ‘ja’ is kun je het beter niet eten. Je kunt ook de manager of kok vragen waar het dier vandaan komt en hoe het gevangen wordt. Als het antwoord vaag is kun je ervan uitgaan dat er iets niet klopt. Bij twijfel niet doen. Is je reis echt minder bijzonder als je géén schildpad eet? Soms krijg ik als tegenargument te horen dat het dier toch al dood is en dus maar beter opgegeten kan worden. Met die korte termijn gedachte verandert er natuurlijk nooit iets.

Weten hoe de vangst van haaien voor haaienvinnensoep gaat? Let op; deze video is geen pretjes om naar te kijken.
 

3. Met olifanten spelen

Inmiddels durft amper een toerist nog op een olifant te klimmen voor een ritje in de Thaise jungle. Ik hoef niet uit te leggen waarom. Steeds meer organisaties zetten zich in voor het welzijn van de mishandelde olifanten om zo dierenleed op reis te voorkomen. De olifanten worden gered door ze af te kopen van de uitbater en onder te brengen in verzorgingskampen. Op zich goed. Maar nu toeristen geen ritjes meer maken, willen ze graag knuffelen en spelen met de geredde olifanten. ‘Buy to rescue’ is inmiddels uitgegroeid tot een lucratieve business. Smokkelaars vangen en martelen nog steeds olifanten, omdat er nu bedrijven zijn die de mishandelde dieren van ze kopen.

Wat kun je wel doen?

De grootste oorzaak van het leed bij olifanten in landen als Thailand en India is de armoede en werkloosheid onder de bevolking. Olifantentoerisme is voor veel mensen de enige manier om geld te verdienen en hun gezin te onderhouden. De oplossing ligt in verzorgingskampen en natuurparken die juist deze mensen aannemen om te helpen de dieren te verzorgen en een zo normaal mogelijk leven te laten leiden. Vaak bieden die kampen ook accomodaties voor toeristen, die dan van een afstandje de olifanten vrij kunnen zien leven. Door daar te overnachten kom je tóch dichtbij de olifanten én investeer je in een beter leven voor de olifanten en de verzorgers.
World Animal Protection doet veel onderzoek naar olifanten-opvangkampen en heeft een lijst met parken Azië waar je met een gerust hart naartoe kunt gaan.
 

4. Knuffelen met welpjes

Knuffelen met leeuwenwelpjes is razend populair. Maar het is lang niet zo schattig als het lijkt. Uren lang gaan de welpjes van hand tot hand zodat toeristen even lekker met ze kunnen troetelen. De leeuwtjes ervaren veel stress omdat ze constant door vreemde mensen aangeraakt worden en de natuurlijk bescherming van hun moeder moeten missen. Als ze te groot zijn om te knuffelen worden ze aangelijnd en kunnen toeristen een stukje gaan wandelen met de leeuwen. Ze blijven voor altijd in gevangenschap, want vrijlaten in de natuur overleven ze niet meer. Zijn ze volwassen? Dan leveren ze niks meer op. Het is gebruikelijk dat ze dan worden verkocht aan parken waar trofeejagers de dieren mogen vermoorden. Bij deze vorm van ‘canned hunting’, maakt de leeuw geen schijn van kans tegenover de jager. Het dier is tenslotte gewend aan de aanwezigheid van mensen en gaat er dus niet vandoor als de trofeejager zijn of haar geweer op de leeuw richt.

Wat kun je wel doen?

Het is veel authentieker en mooier om leeuwen en welpjes in het wild te zien. Boek een safari en ga met een ervaren ranger op zoek naar de koning van het dierenrijk. Je kunt de dieren weliswaar niet aanraken, maar je weet in elk geval zeker dat ze in alle rust een normaal leeuwenleven leiden.
 

5. Spetteren met dolfijnen

Lekker spetteren en spatten met dolfijnen. Oei, ook dat is geen goed idee. (Sorry!) Dolfijnen in het wild zwemmen dagelijks tientallen kilometers. In een betonnen bak met water kan dat niet. In gevangenschap leren ze onnatuurlijke trucjes. De trainers zorgen dat ze honger krijgen, zodat ze gemotiveerd raken om kunstjes te doen voor voedsel. Daarnaast ervaren ze heel veel stress en spanning door de aanwezigheid en aanraking van mensen. Ze kunnen zich daardoor minder goed voortplanten.

Wat kun je wel doen?

Regeringen over de hele wereld erkennen dat het houden van dolfijnen en andere grote vissen in bassins en aquaria voor entertainment niet goed is. In Engeland, Costa Rica, Frankrijk, Hawaï en Kroatië is het al verboden om grote zeedieren gevangen te houden en sloten alle dolfinariums hun deuren. Als toerist kun je aquaria en dolfijnenshows beter vermijden. Veel leuker is het om dolfijnen in het wild te spotten met georganiseerde boottochten.

Let op! Het is belangrijk dat je op zoek gaat naar organisaties die verantwoorde dolfijnen-, walvissentours aanbieden. Dat betekent dat ze dieren niet opjagen, dat er niet teveel boten het water op gaan en dat ze op afstand blijven. Doe navraag bij de organisatie en check de reviews op Tripadvisor. Wij maakten de fout om dat niet eerst te checken toen we walvissen wilden spotten in Sri Lanka.
 

6. Dierenselfie

Ik zie zo vaak toeristen poseren met roofvogels, beren die ‘dansjes’ maken en apen in pakjes. Het lijkt op het eerste gezicht vrij onschuldig, maar niets is minder waar. De dieren worden op jonge leeftijd uit het wild weggerukt bij hun moeder en afgericht en verminkt zodat ze braaf poseren en de toeristen geen kwaad kunnen doen. Neem de prachtige condor in Peru. De vleugels van de gevangen roofvogel worden gebroken en ingeknipt, zodat het dier niet weg kan vliegen. Smile!

Wat kun je wel doen?

Het enige wat je kunt doen om deze vorm van dierenleed te voorkomen is het de rug toekeren. Schenk er geen aandacht aan en maak vooral geen foto’s met de dieren. Anders moedig je deze vorm van vermaak alleen maar aan. Wil je meer doen? Maak er dan een melding van bij de lokale autoriteiten, je hotel of de plaatselijke VVV. Reis je met een organisatie? Meld het dan ook bij hun. Zij hebben de mogelijkheid hun klanten te informeren en te waarschuwen. Het voorkomen begint tenslotte met informeren en bewustzijn creëren.
 

7. Kooiduiken met haaien

Kooiduiken met haaien staat op menig bucketlist. Aan de westkust van Zuid-Afrika zijn tientallen organisaties die je voor € 100,- in een kooi in zee laten zakken zodat je oog in oog komt met de grote, witte haai. De concurrentie is moordend, dus moeten die organisaties de garantie kunnen bieden dat je ook daadwerkelijk een haai te zien krijgt. Dat doen ze door aas van rauwe vis en bloed in het water te gooien. De slimme roofdieren kunnen de geur van bloed en vis al van ver ruiken en komen opgefokt op de prooi af. Dat ritueel herhaalt zich tientallen keren, dag in dag uit. Het gevolg? Agressieve en gestreste haaien die voortaan mensen associeren met voedsel. Levensgevaarlijk voor surfers en badgasten in dezelfde regio en een onnatuurlijke staat voor de dieren. In West Australië is kooiduiken met haaien niet voor niets verbannen.

Wat kun je wel doen?

Een ervaren duiker weet dat haaien timide vissen zijn. In tegenstelling tot het beeld wat we krijgen uit horrorfilms zullen ze nooit zomaar een mens aanvallen. Ik ben eens oog in oog geweest met een haai tijdens een diepzeeduik. Dat was een indrukwekkende ervaring. Maar belangrijker nog; het was een authentieke ervaring. Niets is mooier dan een dier in zijn eigen, natuurlijk leefomgeving zien. Dus voor wie heel graag een haai van dichtbij wil zien zonder bij te dragen aan dierenleed op reis: er zijn genoeg duikcentra in landen als Zuid-Afrika die natuurlijke interacties met haaien bieden.
 

Samen tegen dierenleed op reis

Na het lezen van dit blog lijkt het alsof je helemaal geen plezier meer mag hebben op vakantie. Dat is natuurlijk niet waar. Het slechte nieuws is dat het niet mogelijk is om wilde dieren aan te raken, zonder dat je bijdraagt aan dierenleed op de lange termijn. Maar ik denk dat wie graag een leeuwenwelpje knuffelt wel echt een dierenvriend moet zijn. Dan kun je het nooit goedkeuren dat er zoveel leed schuilt achter deze vormen van entertainment. Gelukkig zijn er heel veel duurzame alternatieven, waardoor je de bijzondere dieren wel van dichtbij kunt ervaren, zonder dat je hun natuurlijk leefwijze verstoort. Lees erover, ga op onderzoek uit, stel vragen. Vermijd attracties die dierenleed veroorzaken, vertel anderen erover, informeer jouw reisorganisatie. Het dierenleed stopt pas als wij het als toeristen niet meer aanmoedigen.

Maak jij je wel eens onbewust schuldig aan het in stand houden van dierenleed op reis? Of heb je een ervaring gehad die je graag wilt delen? Vertel het me in de comments.

Sluit je aan bij de World Animal Protection om dierenleed wereldwijd tegen te gaan.

De All Day Every Nieuwsbrief

Wil je na dit verhaal over dierenleed op reis nooit meer een verhaal missen? We schrijven vaker dit soort verhalen en delen onze beste tips. Meld je aan voor onze All Day Every Nieuwsbrief en je mist nooit meer een artikel. Je krijgt 1 keer in de maand een selectie handige, altijd leuke, soms grappige verhalen en tips in je inbox. We spammen je niet, we vermaken je alleen 😉 Meld je nu aan en krijg een selectie van handige digitale recepten uit Lekker koken met restjes cadeau! Klik hier om je aan te melden. Wil je elke week een mailtje krijgen met de nieuwste verhalen? Klik dan hier voor de All Day Every Update.

Onder de indruk van dit verhaal over dierenleed op reis? Lees verder:

1. Zeeziek van het walvissen kijken in Mirissa
2. Met het uitdelen van snoep en geld op reis doe je meer kwaad dan goed
3. Reizen met een positieve impact: zo maak je écht een verschil
4. Homestays: 10 redenen waarom je beslist een keer bij de locals moet slapen
5. Waarom ik spijt heb van mijn vrijwilligerswerk in India