De meeste mensen gaan naar Nepal om te hiken. De Mount Everest Base Camp trekking en de Annapurna Circuit zijn razend populair. Maar het wonderschone land heeft nog veel meer te bieden. Heerlijke traditionele gerechten en lekkere lokale snacks bijvoorbeeld. Om te ontdekken hoe de Nepalezen ontbijten boeken gaan wij een foodtour doen in Kathmandu via de Backstreet Academy. Student Bhisma neemt ons mee naar zijn favoriete restaurants en streetfood hotspots. Vandaag eten we zoals de locals dat doen!
Twee keer op pad met Bhisma
Het is nog vroeg en behoorlijk fris als Bhisma ons staat op te wachten in de buurt van het drukke Thamel. Het is niet onze eerste ontmoeting. Twee dagen geleden zij we met hem mee geweest voor een diner-tour door het oude toeristische centrum van de stad. We proeven kleine gerechten in verborgen restaurants, drinken zoete limonade en sluiten af met een heet kopje limoenthee in één van de oudste cafés van de stad. We gaan niet voor niks nog een keer met hem op stap. Deze jongen kent de beste plekken!
In Kathmandu is het nooit stil. Er zit altijd leven in deze miljoenenstad. Toeterende tuk-tuk’s ontwijken de vele voetgangers. Daar tussendoor paraderen honden, geiten en kippen. Om hier de verborgen pareltjes te vinden moet je van goede huize komen. Of, zoals wij, een lokale gids inschakelen. Bhisma brengt ons tijdens onze tweede foodtour in Kathmandu naar kleine bakkerijtjes, kraampjes op straat en verborgen restaurantjes waar we vroeg in de ochtend van de lekkerste curry’s staan te smikkelen. In deze video laten we zien hoe we kennis maken met de veelzijdigheid van het Nepalees ontbijt.
Video: Foodtour in Kathmandu
Ook doen wat wij deden?
Wij boeken veel van onze activiteiten in Azië bij de Backstreet Academy. Hier staan de lokale bevolking, de cultuur en eeuwenoude tradities centraal. Wil jij net als wij met een lokale gids culinaire pareltjes ontdekken? Boek dan hier een foodtour in Kathmandu en ga op pad met een local, die met veel plezier laat zien waar je moet zijn.
Twaalf maanden geleden liepen Daisy en ik de wandeling van ons leven: de Mount Everst Base Camp Trekking. De meeste mensen kiezen ervoor om met een gammel vliegtuigje naar Lukla (2860 meter) te vliegen. Onze ambitie om tijdens onze wereldreis zo min mogelijk te vliegen deed ons anders besluiten. De trekking begon in Jiri en duurde 8 dagen langer. Een onvergetelijke ervaring waar we absoluut geen spijt van hebben! Dit zijn de 11 redenen waarom we fan zijn van de Mount Everest Basecamp Trekking zonder te vliegen!
1. Treed in de voetsporen van Edmund Hillary
Op 29 mei 1953 zette Edmund Hillary samen met Sherpa Tenzing Norgay een prestatie van wereldformaat neer. Als eerste mensen in de geschiedenis klommen zij naar de top van de hoogste berg ter wereld: Mount Everest. Denk maar niet dat zij met een vliegtuigje op bijna 3000 meter gedropt werden. Nee, zij zijn ruim 70 jaar geleden in Jiri begonnen. Daisy en ik beginnen in dezelfde stad, maar klimmen niet helemaal door tot de top. De uitdaging om de Everest Basecamp trekking zonder te vliegen te halen was groot genoeg.
2. Ruige paden zonder toeristen
De dagen voor Lukla zijn niet de meest eenvoudige van je avontuur. Je beklimt stijle paden bezaaid met grote rotsen. Je daalt af in dichtbegroeide bossen en als je pech hebt kom je honderden ezels tegen die goederen omhoog brengen. Het grote voordeel is dat je veel minder toeristen tegenkomt. In de drukste maanden landen er tot 1500 toeristen per dag op het kleine vliegveld in Lukla. Vanuit Jiri starten maar enkele tientallen doorzetters, zelfs in de drukste periodes. Je moet er dus wat voor over hebben, maar het is een unieke ervaring.
3. Zie Mount Everest vanuit verschillende perspectieven
De eerste keer dat je Mount Everest goed kan zien als je vanuit Lukla begint is in Namche Bazaar. Een rustige wandeling omhoog tijdens je rustdag helpt om te wennen aan de 3500 meter grens die je daar passeert. Geniet vervolgens van een kop koffie bij Hotel Everest View, waarvandaan je Mount Everest goed kan zien. Maar als je in Jiri bent begonnen heb je hem al minstens 2 keer gezien! Op de vierde dag toont de machtige berg zich voor het eerst. Uitkijkend over een eindeloze vallei, achter gigantische bergtoppen, zie je de beroemde piek die hoger is dan alle andere. Een adembenemend uitzicht, dat niet te vergelijken is met alles wat je na Lukla ziet.
4. Verklein het risico op hoogteziekte
Hoogteziekte is de belangrijkste reden dat toeristen met een helikopter omlaag worden gevlogen. Soms zelfs voordat ze basecamp hebben bereikt. Dit heeft niks te maken met je conditie of je leeftijd. Je lichaam moet de kans krijgen om te wennen aan de extreme omstandigheden. Rustdagen zijn heel belangrijk. Geleidelijk wennen aan de hoogte helpt om hoogteziekte te voorkomen. Als je vanuit Jiri begint dan start je lager en passeer je op de derde dag al 3500 meter, om vervolgens weer twee dagen te dalen. Het resultaat: je lichaam went makkelijker aan de hoogte en je verlaagt het risico op hoogteziekte.
5. Neem een extra rustdag en bezoek een bijzonder klooster
Op dag drie zit Daisy er helemaal doorheen. Daarom blijven we op advies van onze gids een dagje in het kleine dorp Junbesi, om tot rust te komen. Nadat we lekker hebben uitgeslapen is het tijd voor een korte wandeltocht. “Je moet op je rustdag wel in beweging blijven”, zegt onze gids Ringi. Samen klimmen we omhoog naar het Thupten Choling klooster. Dit klooster werd in 1970 gebouwd door een Tibetaanse gevluchte lama genaamd Trulsik Rinpoche. In de jaren ’90 werd het klooster gerenoveerd en honderden monniken aanbidden de inmiddels overleden heilige Rinpoche. Een bijzondere ervaring, die je cadeau krijgt als je een dagje extra rust neemt tijdens je Everest Basecamp trekking zonder te vliegen.
6. Eet nóg meer dagen dal bhat als lunch én avondeten
Voordat je vertrekt uit de toeristenwijk Thamel kan je er niet omheen: t-shirts met de tekst ‘dal bhat, 24-hour power’. Deze uitspraak wordt door veel toeristen (inclusief onszelf) niet heel erg serieus genomen. Na een paar dagen hiken door de hoge bergen denk je daar anders over. Rond lunchtijd en vlak voor het diner snak je naar een goed gevuld bord dal bhat. De combinatie van linzensoep, rijst, groente, aardappelcurry en chutney helpen je energieniveau weer op peil te krijgen. Het leukste aan dal bhat is trouwens dat je altijd om een tweede ronde mag vragen. Lekker!
7. Geniet van een getraind lijf in de dagen na Lukla
‘Alle begin is moeilijk’, is een vaak gehoorde uitspraak in Nederland. Dat geldt ook als je aan een hike zoals de EBC begint. Je moet wennen aan het wandelen op de steile hellingen en de glibberige paadjes. Je lichaam krijgt veel te verduren. Maar als je in Jiri begint heb je een groot voordeel. Tegen de tijd dat je Lukla bereikt ben je gewend aan de lange dagen en het vele lopen. De klimmers die daar uit het vliegtuig stappen beginnen hijgend en puffend aan de eerste beklimming. En jij? Jij wandelt ze lachend voorbij! Wens ze af en toe succes. Dat kunnen ze in die eerste dagen goed gebruiken.
8. Maak lol met je gids en leer je porter Nederlands
Veel klimmers lopen zonder gids. Er zijn heel veel redenen waarom een gids inhuren een goed idee is. Een van de leukste redenen is dat je (als je Ringi inhuurt in ieder geval) ontzettend veel lol hebt. Onze goedlachse gids was soms wat lastig te verstaan. Maar zodra hij zelf hard om zijn grap begon te lachen, lachte wij net zo hard met hem mee. Onze verlegen porter bleek ook nog eens een talentvolle leerling Nederlands. “Hoe gaat het?”, vroeg hij na een paar dagen elke ochtend. En hij telde zonder moeite in het Nederlands tot twintig. Terwijl tot 5 tellen in het Nepalees mij al veel moeite kostte. De extra dagen met onze topgidsen was de investering meer dan waard.
Omdat steeds meer toeristen kiezen voor het vliegtuig, komen er steeds minder wandelaars langs de dorpen tussen Jiri en Lukla. De winkels, restaurants en lodges op de originele Mount Everest route hebben daardoor minder inkomsten. Jouw keuze om een paar dagen extra te wandelen, zorgen er dus niet alleen voor dat jij een onvergetelijke ervaring hebt, je helpt ook de lokale bevolking. Besteed je geld goed en eet lekkere lokale gerechten. Af en toe worden de groenten voor jouw dal bhat voor je neus uit de moestuin getrokken. Altijd vers, seizoensgebonden en lekker. Eet smakelijk en slaap zacht!
10. Rek je vakantie! Dat is duurzamer en leuker voor jezelf
Niet alle aspecten aan jouw vakantie zijn duurzaam. De vlucht naar je bestemming neemt een groot deel van de impact voor zijn rekening. Daarom is het beter om één keer per jaar lang op vakantie te gaan, dan meerdere keren per jaar kort. Een langer verblijf in Nepal in combinatie met een onvergetelijke wandeltocht is duurzamer dan het plannen van een korte vakantie, om zo vakantiedagen te sparen voor een volgende trip. De uitstoot van je vlucht kan je verdelen over meer dagen en de impact van je vakantie als geheel is minder groot.
11. De EBC zonder te vliegen is beter voor het milieu!
Er zijn veel redenen om in Jiri te starten. Hoewel de Everest Basecamp trekking zonder te vliegen niet altijd makkelijk is, het niet de meest comfortabele route is en het langer duurt, vinden wij dat het daarom juist z’n charme heeft. Het voegt echt iets toe aan je ervaring. Maar voor ons was de meest voor de hand liggende reden toch de belangrijkste: niet vliegen is beter voor het milieu!
Wil jij ook graag op avontuur in Nepal en de Everest Basecamp trekking lopen? Bij Bookatrekking.com boek je bij lokale aanbieders maar met het gemak van een Nederlands platform. De locals weten tenslotte precies wat je nodig hebt als je in Nepal bent. Klik op de onderstaande banner voor het actuele aanbod en boek vandaag nog je reis naar Nepal.
Genoten van dit artikel? Dan vind je dit ook leuk!
Pokhara wordt omringd door 3 van ’s werelds hoogste bergen. Het zal je dan ook niet verbazen dat dit het startpunt is van heel veel prachtige trektochten in het Annapurna-gebergte. Maar er is meer te doen in het kleine bergstadje dan hiken. Wat dacht je van een yoga-cursus met uitzicht op de Annapurnapieken, een traditionele kookles, genieten van een ongebruikelijke massage en een ontspannen bootritje? Zelfs als je niet komt om te wandelen is er genoeg te doen in het levendige Pokhara. In dit artikel deel ik 10 activiteiten waar je geen bergschoenen voor nodig hebt.
1. Varen op Phewa Lake
Het Phewa Lake is het op één na grootste meer van Nepal. Als het windstil is reflecteren de indrukwekkende bergtoppen van het Annapurnagebergte in het spiegelgladde water. Huur een bootje en maak een ontspannen boottocht op het meer. Vanaf het water heb je een mooi uitzicht over Pokhara aan de ene kant en de Himalaya aan de andere kant.
2. World Peace Pagoda beklimmen
World Peace Pagoda’s zijn boeddhistische tempels die symbool staan voor wereldvrede. De meeste van deze pagoda’s zijn na de Tweede Wereldoorlog gebouwd. Inmiddels staan er meer dan 80 World Peace Pagoda’s in landen als India, Japan en Sri Lanka, maar ook in Engeland, Letland en Duitsland. Aan de rand van het Phewa Lake begint het pad dat leidt naar de World Peace Pagoda in Nepal. Sorry, hier moet je wel even voor hiken. Het is een stevige klim van ongeveer een uur, maar het is de moeite waard! Boven word je beloond met een waanzinnig 360 graden uitzicht over Pokhara en het Annapurna-gebergte.
3. Gezelligheid langs de Lakeside Pokhara
De Lakeside in Pokhara is de wijk die – zoals de naam al doet vermoeden – langs het meer ligt. Het is ook meteen de gezelligste wijk van de stad. Hier vind je de leukste barretjes, geweldige restaurants en eindeloos veel souvenirwinkels. Het is altijd gezellig druk in Lakeside. Plan dus zeker een avondje karaoke, kletsen met (nieuwe) vrienden of livemuziek in één van de vele cafés.
4. Proef de vegetarische en vegan keuken
Als vegetariër en veganist ben je in Pokhara aan het juiste adres. Het Nepalese eten is vol van smaak en altijd gemaakt van verse, seizoensgebonden ingrediënten. In het stadje vind je meer dan 15 vegetarische en vegan restaurants die lokale en internationale gerechten serveren. Van Israëlische falafel schotels, Italiaanse pizza’s en Nepalese dal bhat tot Mexicaanse burrito’s en Vietnamese loempia’s. Elke ochtend stond ik met veel plezier op, wetend dat er weer een dag vol heerlijke maaltijden op me stond te wachten.
5. Met mama momo’s maken
Eenmaal in Nepal maak je al snel kennis met de favoriete snack van elke bewoner: momo’s. De kleine, gevulde deeghapjes vind je op elke straathoek. Ik waarschuw je vast, die dingen zijn verslavend! Ik kan er geen genoeg van krijgen. En dus volgen wij via de Backstreet Academy een workshop momo’s maken bij Mama’s Momo’s. Yangchen a.k.a. Mama Momo woont in het Tibetaanse vluchtelingenkamp Tashiling en geeft daar de kooklessen in haar kleine woning. Niet alleen onwijs leuk om te doen, maar ook handig, want daarna kun je deze hemelse hapjes ook thuis maken.
Ik moet toegeven dat dit een klein beetje een ‘tourist trap‘ is. Maar dat heeft dan ook een goede reden. De zonsopkomst vanaf het Sarangkot Viewpoint is werkelijk adembenemend. Je moet vroeg op, flink klimmen en geduldig zijn. Tel daar ook nog eens honderden andere toeristen met selfiesticks bij op en je weet wat je kunt verwachten. Geloof me, het is het waard.
7. Yoga- en meditatiecursus
Pokhara is niet alleen het startpunt van heel veel bijzondere trektochten. Het is ook een plek van rust en bezinning. Je kunt er allerlei meditatie- en yogaklassen volgen en dat is wel zo lekker na een lange wandeling door de bergen. Van een enkel lesje tot een 10-daagse retraite, je kunt het zo gek maken als je zelf wilt.
8. Massage door blinden
Er was één ding waar ik ontzettend naar uitkeek toen de laatste dagen van onze 3-weken durende trektocht waren ingegaan: een ontspannen massage. Dat is dan ook het eerste wat we doen als we aankomen in Pokhara. Langs de Lakeside kun je kiezen uit tientallen massagesalons. Wij kozen voor een massage in de Seeing Hands salon. Daar werkt een team van professioneel opgeleide masseurs en therapeuten met één beperking. Ze zijn blind. Who cares? Ze hebben toch alleen hun handen nodig.
9. Gurkha Memorial Museum
In het noorden van Pokhara ligt het Gurkha Memorial Museum. Dit kleine museum vertelt het verhaal over de Nepalese huursoldaten die vochten voor onder andere de Britten. De mannen hebben de reputatie van sterkste en dapperste strijders ter wereld. In het museum lees je over het ontstaan van de brigade en over hun uitzonderlijke prestaties in de afgelopen eeuw. De Nepalezen zijn zo trots op hun Gurkha’s dat ze er zelfs een biertje naar vernoemd hebben. Nu betwijfel ik of de Gurkha-krijgers die zelf ook mogen drinken.
10. Activiteiten voor durfals
Tijdens ons verblijf in Pokhara komen we lang niet overal aan toe. Zo zijn er nog allerlei activiteiten voor adrenalinejunkies die we dit keer hebben overgeslagen. Zo kun je paragliden boven het Phewa Lake, kajakken en raften over de rivier in de buurt, ziplinen, bungeejumping, mountainbiken en een donkere grot met heel veel vleermuizen bezoeken.
Paradise Pokhara Apartments
Soms is het tijdens een lange reis fijn om even pauze te nemen. In Pokhara besloten wij daarom een appartement te huren bij Paradise Pokhara Apartments en oud en nieuw te vieren. De Nepalese eigenaar Sur Endra regelde onze pick up en nodigde ons uit om samen met zijn vrouw een momo party te organiseren. Wij zorgde voor een drankje, zij voor de ingrediënten. Een superleuke, gastvrije avond!
Doen in Pokhara: Book a Trekking
Wil je na al deze superleuke activiteiten toch nog de bergen in? Via de het platform Bookatrekking.com vind je snel en gemakkelijk jouw ideale trekking! Bij Bookatrekking.com streep je je Nepal Trekking van je bucket list. Boek bij een lokale trekking bedrijven, maar met het gemak van Nederlandse boeking experts en geniet van het avontuur van je leven!
Genoten van dit artikel? Dan vind je dit ook leuk!
Het is zo’n mooie gedachte: iets terug doen voor de kinderen in de arme landen die je bezoekt. Dat wilde ik ook toen ik 12 jaar geleden voor 2 maanden naar India vertrok om daar Engelse les te geven op een schooltje in een arm dorp. Nu weet ik wel beter. Ik ontdekte de schaduwkant van mijn goede bedoelingen en kreeg spijt. Ik denk nog vaak terug aan de hoopvolle gezichten van de kinderen die ik daar achterliet. Als ik écht iets voor ze wil betekenen moet ik nu mijn kennis delen en vrijwilligers in spé waarschuwen: je doet meer kwaad dan goed. Daarom vertel ik je vandaag waarom vrijwilligerswerk in een weeshuis echt niet meer kan.
Ouders leven nog
Laat ik maar meteen beginnen met een paar schokkende cijfers. Geschat wordt dat er wereldwijd 8 miljoen kinderen in weeshuizen wonen. Ruim 80% van die weeskinderen heeft minstens nog één ouder. Ze zijn dus feitelijk geen wees. Hoe het dan toch kan dat ze in een weeshuis wonen? Om antwoord te krijgen op die vraag spreek ik met Samjyor Lama. Hij werkt voor Next Generation Nepal. Dat is een organisatie die de zogenaamde weeskinderen herenigt met hun ouders. Samjyor legt uit hoe de weeshuisindustrie in zijn werk gaat en hoe westerse vrijwilligers onbedoeld het probleem in stand houden.
Next Generation Nepal
In 2004 vertrekt de Amerikaanse Conor Grennan, de oprichter van Next Generation Nepal, voor een jaar op wereldreis. Hij begint zijn avontuur met vrijwilligerswerk in een weeshuis in Nepal. Per toeval ontdekt hij dat de ouders van één van de kinderen nog in leven zijn en dat zij op zoek zijn naar hun verloren zoon. Conor gaat op onderzoek uit en komt tot de schokkende conclusie dat de ouders van álle kinderen in zijn weeshuis nog leven. In 2006 richt hij de stichting Next Generation Nepal op en maakt het tot zijn levensdoel om alle ‘weeskinderen’ in Nepal terug naar huis te brengen. Nu, ruim 10 jaar later, heeft Conor 250 kinderen herenigd met hun ouders. Zijn werk zit er helaas nog lang niet op. Sterker nog; het aantal weeshuizen in Nepal groeit nog altijd. Voor ik je vertel hoe dat kan, wil ik je eerst uitleggen hoe deze kinderen plotseling het stempel ‘wees’ krijgen.
Sociale werkers
Samjyor legt uit hoe kinderen in Nepal ten onrechte in weeshuizen terechtkomen. “In landen waar vrijwilligerswerk in een weeshuis populair is zijn te weinig wezen voor het aantal vrijwilligers. Schimmige handelaren reizen naar arme, afgelegen dorpjes om kinderen te werven.” Deze mannen stellen zichzelf voor als sociaal werkers en beloven de ouders een betere toekomst voor hun kinderen. Samjyor: “Ze zeggen dat de kinderen in Kathmandu naar een vooraanstaande kostschool gaan, waar ze goede educatie krijgen, Engels leren spreken en gezond te eten en drinken krijgen. Een kans op een betere toekomst waar veel Nepalese ouders niet eens van durven te dromen.” De ouders betalen 30.000 roepies (omgerekend € 230,-) voor de gehele schooltijd. Een vermogen voor die gezinnen, maar een bedrag waarvoor ze zich met liefde in de schulden steken.
Een speld in een hooiberg
De mooie beloftes van de kinderhandelaren zijn gelogen: “de kinderen worden meestal eerst in een soort tussenhuis gehouden. Daarna worden ze in weeshuizen geplaatst. Geweld, ondervoeding, onbehandelde ziektes en seksueel misbruik komen regelmatig voor. Soms redden we kinderen die op sterven na dood zijn. Soms zijn we te laat.”
En de ouders dan? Komen die hun kinderen niet halen? “Als de kinderen eenmaal van huis zijn verliezen de ouders ze uit het oog. De handelaren verbieden de kinderen contact te hebben met thuis. De ouders zijn vaak ongeschoold en ongeletterd en niet in staat hun kinderen zelf op te sporen. Een reis naar Kathmandu betekent dagen lopen door de bergen. Een opgave waar ze het geld niet eens voor hebben.” Zelfs als bezorgde ouders de reis wagen is het zoeken naar een speld in een hooiberg in de miljoenenstad.
Een lucratieve business
Ik vraag me of hoe het kan dat het aantal weeshuizen in Nepal 10 jaar na de oprichting van Conors stichting nog steeds groeit. Samjyor is daar heel duidelijk over: “zo lang er goed bedoelende reizigers naar Nepal komen om vrijwilligerswerk in een weeshuis te doen, blijft deze vreselijke industrie bestaan.” Thuis zamelen die vrijwilligers soms duizenden euro’s in en doneren dat aan de weeshuizen waar ze geld meebrengen om te werken. “Er zit geen kwaad achter, dat weten wij ook wel. Maar als je weet wat de gevolgen zijn denk je wel 2 keer na voor je je als vrijwilliger aanbiedt.”
Vooral jonge, westerse meiden betalen veel geld om vrijwilligerswerk in een weeshuis te kunnen doen in arme landen. Soms melden die meiden zich aan via vrijwilligersorganisaties. Andere keren komt het besluit pas tijdens een rondreis of na een bezoek aan een weeshuis. Na hun aangrijpende ervaring als vrijwilliger blijven veel mensen structureel geld doneren aan het weeshuis waar ze hebben gewerkt. “Dat gaat soms om duizenden euro’s per vrijwilliger. Je raadt het al; het geld dat de reizigers betalen en doneren gaat niet naar de kinderen, maar verdwijnt in de zakken van de smokkelaars en ondernemers. Dat is een lucratieve business.”
Het kan nog erger
Ik ben compleet geschokt door de verhalen van Samjoyr. En als ik denk dat het niet erger kan, doet hij er nog een schepje bovenop. “We hebben ontdekt dat kinderen worden gedwongen om liedjes te zingen en dansjes te doen voor toeristen die een excursie doen naar een weeshuis. De toeristen betalen voor zo’n bezoek en geloven dat het geld naar de weeskinderen gaat. Vaak doen ze er achteraf nog een donatie bovenop. Sommige weeshuizen bieden toeristen de mogelijkheid om een weeskind een dagje op sleeptouw te nemen of ze mee naar het hotel te nemen, waar ze het kind een dag mogen verzorgen. Er zijn ook gevallen bekend waarbij kinderen bewust worden uitgehongerd of ziek gehouden. Verwaarloosde kinderen leveren meer geld op.”
Zijn alle weeshuizen slecht?
Veel ex-vrijwilligers zullen het verhaal van mishandelde en uitgehongerde kinderen niet herkennen. Zij werkten bijvoorbeeld in een weeshuis dat gerund wordt door een Europese kerk of een ex-vrijwilliger. Daar werden de kinderen wel goed behandeld. Zijn alle weeshuizen dan slecht? Samjyor: “Natuurlijk zijn er ook weeshuizen waar kinderen goed verzorgd worden. De eigenaren hebben goede intenties en voldoen aan de eisen van de overheid. De papieren zijn op orde en er zijn zelfs overlijdenscertificaten van de ouders.” Niets mis mee dus. “Toch wel. Ook hier blijkt het merendeel van de kinderen gewoon ouders te hebben. De papieren zijn vervalst en de kinderen hebben te horen gekregen dat ze worden mishandeld en op straat gezet als ze de Europeans vertellen dat hun ouders nog leven.” En de eigenaren van het weeshuis? “Die zijn zich van geen kwaad bewust. Dat is ook voor hen een traumatische ervaring.”
Had ik het kunnen weten?
Heb jij als vrijwilliger in een weeshuis gewerkt? Ik kan me heel goed voorstellen dat het niet leuk is om dit artikel te lezen. Toen ik na mijn tijd als vrijwilliger in India ontdekte hoe deze industrie te werk gaat en wat het effect op de kinderen is heb ik me jaren geschaamd en vreselijk schuldig gevoeld. Ik schreef er vorig jaar een artikel over en kreeg, naast heel veel positieve reacties, ook veel boze berichten. Mensen zeiden dat ik naïef was en dat het egoïstisch was om zulk vrijwilligerswerk te doen. Dat raakte me diep, omdat ik zo graag iets goeds wilde doen. Ik wilde juist níet egoïstisch zijn en iets betekenen voor die kinderen. Had ik het kunnen weten? Vast wel. 12 jaar geleden was er veel minder bekend over de negatieve effecten van vrijwilligerswerk in arme landen. Maar toch. Ik had geen enkele opleiding of training die mij tot een goede docent maakte. Ik was zo zeker van mijn goede bedoeling dat ik nooit twijfelde aan mijn kunnen of zelfs maar vraagtekens plaatste bij wat ik ging doen.
Schuldgevoel omzetten in actie
En nu? Ik heb geleerd dat het geen zin heeft om me in stilte schuldig te voelen. Het is gebeurd, daar kan ik niks meer aan doen. Wat ik wel kan doen is mijn verhaal delen en ervoor zorgen dat zoveel mogelijk mensen weten wat zich werkelijk afspeelt in de vrijwilligersindustrie. Het voelt een beetje vreemd om anderen te vertellen dat ze niet moeten doen wat ik wel heb gedaan. Maar het is het minste wat ik kan doen voor al die kinderen die ten onrechte in weeshuizen zitten, alleen maar omdat wij zo graag iets goeds voor ze willen doen.
Ik hoop dat mijn verhaal je niet ontmoedigt om je belangeloos in te zetten voor anderen. Dat is juist een prachtige kwaliteit en dat moet je vooral blijven doen. Ik hoop ook dat je door dit artikel kritisch naar jouw eigen ervaring kunt kijken, zonder woede of schuldgevoel en dat je mijn verhaal gaat delen met iedereen die op het punt staat om dezelfde beslissing te nemen. Pas als de vraag naar vrijwilligerswerk in weeshuizen stopt, worden kinderen niet meer weggehaald bij hun ouders. En wij kunnen daar samen voor zorgen. Dat is toch prachtig?
Laat je leiden door je hoofd
Vrijwilligerswerk in weeshuizen kan echt niet meer. Dat is duidelijk. Ook niet in andere landen dan Nepal. Organisaties als Better Care Network, Save The Children en Unicef hebben vergelijkbare praktijken ontdekt in weeshuizen in Zuid-Afrika, Tanzania, Cambodja, Guatemala, Zimbabwe, Kenia, Liberia, Peru, India, Oeganda, Vietnam, Haïti en nog veel meer landen.
Ben jij van plan om toch vrijwilligerswerk in een weeshuis te gaan doen? Er zijn genoeg andere manieren waarop je wel iets kan bijdragen. Het is belangrijk dat je van te voren goed onderzoek doet naar het bedrijf waarmee je in zee gaat. Je ontdekkingen zullen je niet altijd bevallen, maar sluit er je ogen niet voor. Laat je voor één keer niet leiden door je hart, maar door je hoofd.
Wat kun je wel doen?
Het is geweldig dat je jouw tijd, geld en skills belangeloos wil inzetten voor mensen die het minder goed hebben dan wij. Dat kan ik alleen maar toejuichen. Er zijn een paar dingen waar je op moet letten in je zoektocht naar vrijwilligerswerk dat wel door de beugel kan. Ik help je op weg met een paar tips:
Doe grondig onderzoek
Het is heel lastig om te achterhalen of een vrijwilligersorganisaties doet wat het belooft of volledig op de hoogte is van de praktijken die zich ter plaatse afspelen. Het is aan jou om zo goed mogelijk te onderzoeken wat er precies met jouw geld gebeurt, wie welke taak heeft, of de kinderen echt wees zijn (vraag naar bewijs), of er een kinderbeschermingsbeleid is (moet je bijvoorbeeld een VOG afgeven?) en welke eisen ze aan vrijwilligers stellen. Stel kritische vragen en ga niet zomaar met de eerste de beste organisatie in zee. Op de website van Tourism Concern vind je opties voor verantwoord vrijwilligerswerk waar je zeker van kunt zijn dat je ook echt iets goeds doet.
Overweeg je skills
Wees kritisch over de vaardigheden die je bezit en vraag je af of die geschikt zijn om het vrijwilligerswerk te doen. Als je net van de middelbare school komt heb je niet de kwaliteiten en kennis in huis om de zorg en verantwoordelijkheid over kwetsbare weeskinderen op je te nemen. Ben je heel goed in websites bouwen? Perfect! Bied een lokale NGO aan om een website voor ze te bouwen. Dat is misschien niet zo ‘aantrekkelijk’ als zorgen voor schattige kindjes, maar je doet in elk geval wel iets waar de mensen écht wat aan hebben. En dat wil je toch?
Houd rekening met de duur van je werk
Heb je maar 1 of 2 maanden de tijd om vrijwilligerswerk te doen? Dan is het geen goed idee om werk te doen waarbij je direct contact hebt met kinderen. Projecten waarbij vrijwilligers elkaar constant voor korte periodes opvolgen kunnen juist averechts werken. Je kunt je ook afvragen hoe zinvol het is om ergens maar een paar weken te werken.
Nooit in een weeshuis
Ik krijg zo vaak te horen dat mensen een weeshuis hebben gevonden waar het wél goed is geregeld. Maar helaas blijkt dat zelfs de eigenaren vaak niet op de hoogte zijn van de werkelijke situatie waar de kinderen uit komen. Vrijwilligerswerk in een weeshuis is nooit een goed idee. De risico’s zijn té groot. Weeshuizen waar de zaken écht goed geregeld zijn willen liever geen ongetrainde vrijwilligers die maar een paar weken komen werken. Dat is namelijk niet in het belang van het kind en zorgt op de lange termijn voor hechtingsproblemen.
Vermijd weeshuisexcursies
Ook een weeshuis bezoeken tijdens je reis is geen goed idee. In Nederland mag je ook niet zomaar een instelling binnenlopen waar kinderen leren en leven. Dus waarom zou je dat in het buitenland wel normaal vinden? Een weeshuis moet een veilige plek zijn, geen toeristische attractie. Het gebeurt vaak dat kinderen in weeshuizen dansjes moeten opvoeren voor toeristen in de hoop dat ze dan meer donaties krijgen.
Steun de juiste organisaties
Doneer aan organisaties die zich inzetten om weeshuistoerisme tegen te gaan en kinderen te herenigen met hun ouders. Zoals Next Generation Nepal en Forget Me Not.
Word een verantwoorde toerist
Veel vrijwilligers combineren reizen met werken in het buitenland. Er zijn eindeloos veel manieren om iets goeds te doen op reis, zonder dat je als vrijwilliger aan de slag hoeft. Boek tours en uitjes bij lokale organisaties, overnacht in kleinschalige hotels die door families worden gerund. Investeer in de lokale economie door je geld uit te geven in zelfstandige bedrijven in plaatst van grote ketens. Praat met de mensen over hun leven en interesses en deel die van jou. Je kunt natuurlijk ook gewoon zorgeloos genieten van je groene vakantie en back in homeland Holland vrijwilligerswerk gaan doen voor het Kinderfonds van de Verenigde Naties: Unicef.
Meer weten?
Deze organisatie doen onderzoek naar de weeshuisindustrie en de gevolgen van vrijwilligerstoerisme en kunnen je nog veel beter vertellen waarom vrijwilligerswerk in een weeshuis echt niet meer kan.
Conor Grennan, de oprichter van Next Generation Nepal, schreef een boek over zijn tijd als vrijwilliger en hoe hij ontdekte dat de kinderen in zijn weeshuis eigenlijk geen wees zijn. In ‘Little Princes’ beschrijft hij de lange weg die hij moest gaan om alle kinderen te herenigen met hun ouders. Een echte eye-opener!
De All Day Every Nieuwsbrief
Wil je na dit verhaal over Waarom vrijwilligerswerk in een weeshuis echt niet meer kan nooit meer een verhaal missen? We schrijven vaker dit soort verhalen en delen onze beste tips. Meld je aan voor onze All Day Every Nieuwsbrief en je mist nooit meer een artikel. Je krijgt 1 keer in de maand een selectie handige, altijd leuke, soms grappige verhalen en tips in je inbox. We spammen je niet, we vermaken je alleen 😉 Meld je nu aan en krijg een selectie van handige digitale recepten uit Lekker koken met restjes cadeau! Klik hier om je aan te melden. Wil je elke week een mailtje krijgen met de nieuwste verhalen? Klik dan hier voor de All Day Every Update.
Onder de indruk van dit verhaal over vrijwilligerswerk in een weeshuis? Lees verder:
Afgelopen winter waren Daisy en ik bijna 2 maanden in Nepal. Dat is aanzienlijk langer dan we van tevoren hadden gepland. Niet voor niets, want er is veel te doen in het bergachtige land. Prachtige natuur, onvergetelijke trektochten, food tours, de beste plekken om de zonsondergang te zien en een enorme diversiteit aan wilde dieren. Staat Nepal ook op jouw bucketlist? Ontdek hier alles wat je zeker moet zien en doen in Nepal.
De EBC-trekking (of 1 van de vele andere)
De meeste toeristen hebben in Nepal maar 1 doel: een trekking in de Himalaya. Sommigen beginnen in Pokhara, waarvandaan ze het Annapurna gebergte gaan verkennen. Wij hebben gekozen voor de Everest Base Camp trekking. Normaal gesproken vlieg je eerst naar Lukla, waar de wandeling begint. Maar wij vliegen liever niet dus reizen met de bus naar Jiri. Vanuit daar duurt de wandeling zo’n 21 dagen. (In plaats van de 12 vanuit Lukla.) Maar als je de tijd hebt, doe dan wat wij hebben gedaan. De eerste 6 dagen wandelen van Lukla naar Jiri zijn by far het mooiste deel van de trekking!
Hip en happening Thamel
De wijk Thamel is het toeristisch hart van Kathmandu. Hier vind je goeie restaurants, gezellige bars met live muziek en fijne cafés met lekkere koffie. Het was na 7 weken India een helse busreis vanaf de grens en een ware opluchting om in Thamel aan te komen. De autovrije straatjes van Thamel zijn gezellig druk. In de vele winkeltjes koop je de kleding en uitrusting die je nodig hebt voor je trekking. Of je rent nog even één van de boekhandels in voor leesvoer tijdens de koude avonden in de bergen. Hier neem je een massage, een gezonde maaltijd en een ijskoud biertje voor je begint aan de zware tocht.
In Thamel slapen wij bij Zostel Kathmandu. Een nieuw, gezellig hostel net buiten het autovrije centrum. We hebben gekozen voor een privekamer en het is echt een aanrader!
Local food tour in Kathmandu
In Kathmandu boeken wij via The Backstreet Acadamy een food tour. Student Bishma laat ons de favoriete plekken van hem en zijn vrienden zien. Hij brengt ons naar kleine bakkerijtjes en propvolle lokale restaurants. We proeven traditionele snacks op straat en drinken de lekkerste limonade van Kathmandu. En aan het einde van de tour nodigt Bishma ons ook nog eens uit om hem de volgende ochtend te vergezellen voor een ontbijttour! Een geweldige, culinaire ontdekkingstocht met een dankbare en leergierige gids. Echt een aanrader!
Wandelsafari in Chitwan National Park
In het zuiden van Nepal, dichtbij de grens met India, ligt Chitwan National Park. Een beschermd natuurgebied waar onder andere tijgers, eenhoornige neushoorns en beren in het wild leven. In dit park gingen wij samen met een gids op wandelsafari. Zo kom je superdichtbij de dieren zonder dat ze gestoord worden door het geluid van een ronkende jeep. Het is ook nog eens hartstikke spannend! Wij sliepen in Sapana Village lodge. Wil je daar meer over weten? Lees hier het blog dat we daarover schreven.
Charmant Bandipur
Bandipur is een klein bergdorpje met een autoloze hoofdstraat, omgeven door prachtige heuvellandschappen. Hier maak je kennis met de traditionele Newari cultuur, maak je een prachtige wandeling en geniet je van het uitzicht in knusse restaurantjes en koffiehuisjes. Door de traditionele, bouwstijl met versierd houtwerk waarmee de huizen zijn gemaakt, lijkt het alsof de tijd hier heeft stilgestaan. Dat is de charme van het dorp. In de omgeving bevinden zich tempels, een heus zijdeworm museum en een diepe, donkere grot waar je doorheen kan klimmen. Oftewel, er is genoeg te doen voor de actieve reiziger. Maar even rustig genieten van een cappuccino in het aangename zonnetje kan hier ook prima.
Lakeside Pokhara
Pokhara is de tweede stad van Nepal en het startpunt voor trektochten door het Annapurna gebergte. Voordat je vertrekt óf als je terugkeert uit de bergen is Pokhara een heerlijke plek om tot rust te komen. De Lakeside ligt direct aan het Phewa meer en is dé hotspot voor leuke activiteiten. Net als in Thamel vind je hier de leukste kroegjes, restaurants en koffietentjes. Alleen dan niet middenin een drukke stad, maar aan een prachtig meer omgeven door hoge pieken. Krijg je maar geen genoeg van de indrukwekkende omgeving? Bekijk het dan ook eens van boven tijdens een paraglide vlucht boven Pokhara.
Soms is het tijdens een lange reis fijn om even pauze te nemen. In Pokhara besloten wij daarom een appartement te huren bij Paradise Pokhara Apartments en oud en nieuw te vieren. De Nepalese eigenaar Sur Endra regelde onze pick up en nodigde ons uit om samen met zijn vrouw een momo party te organiseren. Wij zorgde voor een drankje, zij voor de ingredienten. Een superleuke, gastvrije avond!
Zonsopgang en -ondergang
Tijdens de Everest Base Camp trektocht zagen we bijna dagelijks een prachtige zonsondergang. Maar ook na onze trekking genieten we nog vaak van de spectaculaire zonsondergang en -opkomst in Nepal. In Pokhara beklimmen we vroeg in de ochtend de bergtop Sarangot. De zon kleurt het Annapurna gebergte oranje, terwijl de vallei langzaam ontwaakt. In Chitwan fietsen we door kleine dorpjes terwijl de zon achter de jungle wegzakt. In Bandipur klimmen we richting de Thani Mai Temple, waar we tijdens de zonsondergang een 360 graden uitzicht over de bergen hebben. Conclusie: overal in Nepal is de zonsondergang oogverblindend mooi.
Leer momo’s maken
Een restaurant zonder momo’s op de kaart telt niet mee in Nepal. Voor ons zijn ze een standaard onderdeel van ons dagelijks dieet en het is elke keer genieten. Daarom gaan we in Pokhara in de leer bij Mama’s Momo’s. In een middag snijden we de benodigde groenten, leren we het deeg maken en vouwen we ze tot mooie, presentabele hapjes. Daisy blijkt een natuurtalent in het dichtvouwen en creëert net zulke mooie vormpjes als de lerares zelf. Bij mij lijken ze meer op deegballen waar iemand op is gaan zitten. Ach, de smaak is er niet minder om en het is hartstikke leuk om te doen. Kom je als we terug in Nederland zijn een keertje momo’s bij ons eten?
Bezoek de oude stad van Kathmandu
Een bezoek aan Kathmandu is niet compleet als je niet door de smalle straatjes van de Old City hebt gewandeld. Het is druk en soms een beetje stressvol, maar alles wat je ervoor terugkrijgt maakt dat meer dan goed. Bezoek de eeuwenoude tempels op Durbar Square, slenter over lokale markten, ontdek waar de Nepalezen hun dagelijkse boodschappen doen en geniet van het levendige straatleven. Dit is dé plek om te leren over de Nepalese cultuur, de geschiedenis en de mensen!
Extra tip: neem een gids mee!
Zit je erover te denken om een trekking te maken in Nepal? Denk dan ook na over het inhuren van een gids of een porter. Onze gids Ringi was een absolute aanwinst. Een goeie gids kent de omgeving en kan veel vertellen over de natuur. Ringi heeft ook nog eens 6 keer (!!!) de Mount Everest beklommen. Dat geeft toch een extra gevoel van veiligheid, kan ik je uit ervaring vertellen. Daarnaast stimuleer je in het arme Nepal de lokale economie. Jouw trekking wordt nóg leuker en je zorgt ervoor dat jouw gids werk heeft. Daar word je toch blij van?
Wil jij je trekking vanuit Nederland organiseren, maar wel bij een lokale aanbieder? Kijk dan eens op Bookatrekking.com. Deze vergelijkingssite werkt met Nederlandse trekking experts, maar je boekt via hen bij lokale aanbieders. Meer weten? Kijk op de website van Bookatrekking en plan je volgende actieve vakantie!
De All Day Every Nieuwsbrief
Wil je dit soort verhalen zoals over wat te doen in Nepal niet meer missen? Meld je dan aan voor onze All Day Every Nieuwsbrief. Je krijgt 1 keer in de maand een selectie handige, altijd leuke, soms grappige verhalen en tips in je inbox. We spammen je niet, we vermaken je alleen! Meld je aan en krijg een selectie van handige digitale recepten uit Lekker koken met restjes cadeau! Klik hier om je aan te melden. Wil je elke week een mailtje krijgen met de nieuwste verhalen? Klik dan hier voor de All Day Every Update.
Genoten van dit artikel? Dan vind je dit ook leuk!
Nepal is het land van onvoorstelbare schoonheid en betoverende uitzichten. Elk jaar reizen duizenden mensen van over de hele wereld naar het kleine, Aziatische land om een glimp op te vangen van de almachtige Mount Everest. Wij ook. Het toerisme is booming en zorgt voor meer dan een miljoen banen in het arme land. Al die mensen werken keihard om onze trektochten in Nepal onvergetelijk te maken. Maar tegen welke prijs?
Namens Mondiaal FNV spreek ik met werknemers in de toerisme-industrie over de lonen, overuren, veiligheid en afval. Zij delen hun eigen eigen ervaring en laten zien wat de vakbond voor hen betekent. Maak je klaar voor 6 schokkende dingen die je nog niet weet over trektochten in Nepal. En lees wat je zelf kunt doen om bij te dragen aan betere omstandigheden voor de mensen die jouw reis zo fantastisch maken.
Als je besluit om een gids in te huren (slim!) dan is de grote vraag: wat gaat dat kosten. Een gids betaal je meestal per dag. Voor een langere trektocht lopen de kosten snel op. Maar voor je op zoek gaat naar de allergoedkoopste deal is het goed om te weten wie de prijs betaalt van jouw besparing. Het aanbod aan gidsen is groot en de concurrentie is moordend. Touroperators vechten om klanten en lokken wandelaars met de laagste prijs. Dat kan alleen door te bezuinigen op het loon van de gidsen.
Het wettelijk minimumloon voor een fulltime baan in Nepal is omgerekend zo’n € 74,- per maand. Toch komt het veel voor dat gidsen maar een derde van die prijs krijgen. De gidsen in Nepal komen vaak uit afgelegen berggebieden en zijn doorgaans ongeschoold. Ze hebben geen idee van hun rechten en gaan akkoord met veel te weinig geld. Iets is beter dan niets.
2. Extra dagen
De populaire trektochten in Nepal worden in kant-en-klaar pakketten voor een vaste prijs verkocht. Zo is de Mount Everest Basecamp Trekking meestal 16 dagen en kun je rekenen op ongeveer € 1200,- per persoon. Het komt regelmatig voor dat wandelaars langzamer zijn dan verwacht, een extra rustdag nodig hebben of onderweg ziek worden. Jouw gids kan je moeilijk in de bergen achterlaten, omdat zijn werktijd erop zit. Maar die extra dagen krijgt je gids niet betaald.
3. 4 keer zoveel ongelukken
Het is ontzettend knap dat sherpa’s op slippers, in een versleten spijkerbroek, zonder zonnebril en met een loodzware tas de bergen op huppen alsof het niks is. En wij maar zwoegen op onze ultra-ademende bergschoenen, in comfortabele anti-zweet sweaters en met carbon wandelstokken. Deze jongens hebben ongelooflijke kracht en een indrukwekkend uithoudingsvermogen. Maar wist je dat er onder dragers 4 keer zoveel ongelukken gebeuren als onder westerse wandelaars? Het komt zelfs voor dat sherpa’s door de groep worden achtergelaten als ze ziek worden of last krijgen van lichamelijke problemen. Veel erger nog; porters die niet mee mogen in de helikopter als er een evacuatie is vanwege opkomend slecht weer of sneeuwstormen. Het gebeurt echt!
4. Te zware tassen
Helaas zijn er geen officiële regels voor het maximum gewicht dat een sherpa mag dragen. De meeste bedrijven gebruiken hun eigen richtlijnen. Die lopen uiteen van 15 kilo tot soms wel 35 kilo per sherpa. En dan moet hij ook zijn eigen spullen nog dragen. Er zijn nog steeds veel toeristen die bezuinigen op hun kosten door maar 1 sherpa in te huren, wanneer dat er eigenlijk 2 zouden moet zijn. Zij dragen in hun eentje soms de bagage van wel 4 wandelaars. Een bepakking van 50 kilo is niet ongewoon.
5. Accommodatie gids en porter
In de dorpjes langs de populaire wandelroutes is het runnen van een hotel booming business. Elke bewoner heeft inmiddels een guesthouse, of werkt op z’n minst in het hotel van een goede buur. De ondernemers willen natuurlijk alles uit hun bedrijf halen en gebruiken elke centimeter voor kamers en faciliteiten die de toeristen nodig hebben. Er blijft vaak maar weinig ruimte over voor de gidsen en sherpa’s. Zij overnachten meestal in primitieve slaapzalen. Porters staan lager in aanzien dan gidsen en het wil dus wel eens gebeuren dat zij zelfs in de slaapzalen niet welkom zijn. De sherpa’s krijgen dan geen toegang tot de warme keuken en slapen in versleten tenten. Dat is geen pretje met -15 graden. En dat terwijl zij hun nachtrust het hardst nodig hebben.
6. Afval in de bergen
Natuurlijk gooi je als verantwoorde toerist nooit je afval in de natuur. En al helemaal niet als je omringd wordt door de adembenemende bergen. Je verzamelt je lege snoeppapiertjes en plastic flessen netjes in je tas en gooit het bij je guesthouse in de prullenbak. Helaas is de kans nog steeds groot dat jouw plastic afval in de natuur belandt. Het probleem is namelijk dat er niet overal een goed afval-ophaalsysteem is in de onherbergzame Himalaya. Dus hoe meer verpakkingen jij onderweg gebruikt, hoe meer er in de bergen achterblijft.
De kracht van de vakbond
Sinds het begin van de jaren ’90 zijn vakbonden toegestaan in Nepal. In de toerisme-industrie zet Unitrav (Union of Trekking Travels and Rafting Workers) zich in voor de rechten van gidsen, porters, hotel- en restaurantpersoneel en coaches bij het wildwatervaren. Samen vechten zij voor eerlijke lonen, veiligheid en minimale rechten, zoals een levensverzekering voor bergbeklimmers. Mondiaal FNV steunt de lokale vakbond door het delen van kennis, het geven van trainingen en met financiële support. Ik sprak met leden van Unitrav over hun ervaring met de vakbond en wat ze samen bereikt hebben. In deze video wordt duidelijk wat de kracht van de vakbond echt is.
Wat kun je zelf doen
Niet alleen de vakbonden werken hard aan het verbeteren van de werkomstandigheden tijdens trektochten in Nepal. Er is ook genoeg wat jij als wandelaar zelf kunt doen. Ik zet een paar tips voor je op een rijtje.
Stel vragen over het loon en de werkomstandigheden van de gidsen en porters voor je in zee gaat met een touroperator. Zijn de werknemers verzekerd? Is er een maximum gewicht dat de porter mag tillen? Zijn er richtlijnen voor accommodaties? Worden de werknemers voorzien van goede kleding en schoenen?
Onderzoek of de medewerkers van het tourbedrijf lid zijn van een vakbond, zoals Unitrav.
Duurt de geplande trektocht langer dan verwacht? Zorg er dan voor dat je gids en porter ook voor de extra dagen worden betaald. Vraag ernaar bij de betreffende touroperator. Ja, dat betekent inderdaad dat je geld moet bijleggen. Maar je hebt tenslotte ook langer gebruik gemaakt van hun diensten.
Als wandelaar ben je verantwoordelijk voor het welzijn en de veiligheid van je gids en porter. Laat een zieke porter nooit achter of alleen terugkeren. Zorg dat er iemand bij hem is die weet wat er aan de hand is en dezelfde taal spreekt. Geef voldoende geld mee om de porter veilig bij een dokter te krijgen.
Laat de sherpa niet meer dan 20 kilo dragen. Ook niet als de richtlijnen van jouw touroperator een ander maximum voorstellen. Laat je gids en porter nooit op slippers lopen. Koop desnoods nieuwe schoenen voor ze.
Voorkom sneeuwblindheid en doe je gids en porter een zonnebril cadeau, als ze die nog niet hebben.
Boven de boomgrens is het ijskoud en daarom belangrijk dat je gids en porter voorzien zijn van een goede slaapplek. Als je vermoedt dat de drager buiten moet slapen, vraag dan of je zijn slaapkamer mag zien. Wanneer blijkt dat je gelijk hebt kun je eisen van de eigenaar dat je reisgenoot ook binnen slaapt. Anders vertrek je naar het volgende hotel (er is meer dan genoeg keuze).
Wees er ook zeker van dat jouw gids en porter voorzien worden van voedsel en warme dranken. Daar heb je immers voor betaald.
Neem een hervulbare fles mee en vul die met het lokale water. Je kunt de hoteleigenaar vragen om gekookt water. Of filter het water met zuiveringstabletten, een chlooroplossing of een andere methode. In dit artikel beschrijf ik uitgebreid hoe je kunt reizen zonder plastic flessen water te kopen.
Voorkom plastic afval. Als je echt niet zonder energierepen en ander snoepgoed kunt, verzamel dan je afval in een apart tasje en neem het mee de bergen uit.
De All Day Every Nieuwsbrief
Wil je vaker dit soort verhalen zoals over trektochten in Nepal lezen? Meld je dan aan voor onze All Day Every Nieuwsbrief. Je krijgt 1 keer in de maand een selectie handige, altijd leuke, soms grappige verhalen en tips in je inbox. We spammen je niet, we vermaken je alleen! Meld je aan en krijg een selectie van handige digitale recepten uit Lekker koken met restjes cadeau! Klik hier om je aan te melden. Wil je elke week een mailtje krijgen met de nieuwste verhalen? Klik dan hier voor de All Day Every Update.
Vind je dit artikel over trektochten in Nepal interessant? Lees verder!
Een paar weken geleden schreef ik een verhaal over Chandalao Garh. Het verhaal van ondernemer Praduman, die met hulp van een Noorse weldoener zijn droom kon verwezenlijken. Geïnspireerd verlaten wij Chandalao. Met de gedachte dat zijn verhaal uniek is reizen we verder. We verlaten India en trekken 21 dagen door de Nepalese Himalaya. Oud en nieuw vieren we in Pokhara. We fietsen met de locals en bezoeken Chitwan National Park. We wandelen door de jungle op zoek naar wilde dieren. Hier komen we een verhaal tegen dat minstens zo bijzonder is als Chandalao Garh. Een verhaal met een Nederlands tintje. Een verhaal waarin de droom van de Nepalese Dhruba tot leven komt.
Van afwasser tot manager
We zitten aan de rand van Sapana Village Lodge, aan de oever van een smalle rivier, op steenworp afstand van Chitwan National Park. Aan de overkant wassen lokale vrouwen hun kleding. Achter ons wandelt een oude olifant met een man op z’n rug richting de waterkant. De olifant neemt een frisse duik. Tegenover ons zit de trotse eigenaar Dhruba, klaar om zijn verhaal te vertellen. “Ik was 12 toen ik begon als afwasser in een klein restaurant. Ik kom uit een gezin van 10 kinderen. Geld voor school hadden mijn ouders niet.”, begint hij zijn verhaal. “Ik vond het werk leuk en wilde altijd maar beter worden. Op mijn achttiende was ik manager.”
Engels praten
Zijn ogen glimmen als hij terugdenkt aan die tijd. “Ik moest hard werken, maar leerde veel.” Als ober en later als manager leert hij Engels door gesprekjes met toeristen aan te knopen. In het begin onzeker en voorzichtig. Maar hoe vaker hij oefent, hoe beter het wordt. “Mijn collega’s keken soms raar op als ik weer probeerde een gesprekje in het Engels te voeren. Maar het heeft me enorm geholpen.” Eind jaren ’90 raakt Dhruba aan de praat met een Nederlands echtpaar. Ze zijn onder de indruk van zijn energie en doorzettingsvermogen. “Waar droom jij van?”, vragen ze. “Een eigen hotel!”, zegt hij zonder twijfel.
Een Nederlands tintje
De Nederlanders vragen wat hij nodig heeft om zijn droom werkelijkheid te laten worden. “9000 gulden”, is zijn antwoord. Maar als de Nederlanders vertrekken verwacht hij niet dat hij ooit nog iets zal horen. Sterker nog, het echtpaar verdwijnt uit zijn gedachten. Maanden later ontvangt hij een brief. “Er stond in dat twee Nederlanders 9000 gulden voor me hadden ingezameld. Na lang nadenken herinnerde ik het me weer.” De brief wordt afgesloten met een duidelijke boodschap: “Je kan dit geld gebruiken om te feesten. Of je kan je droom waar maken. Wij geloven in je. Succes!”
De 19-jarige ondernemer is overrompeld door verbazing en blijdschap. Hij weet één ding zeker: dit is zijn kans! Hij huurt een hotel en gaat met zijn eindeloze energie en enthousiasme aan de slag. Maar wat ontbreekt is ervaring in het runnen van een hotel. Zijn eerste gasten zijn kritisch en klagen over de kwaliteit. Dhruba is korte tijd uit het veld geslagen, maar al snel raapt hij zichzelf bij elkaar. “Ik vroeg elk van mijn gasten wat ik beter kon doen. Van de klachten leerde ik beter worden.”
Het begin van Sapana Village Lodge
Zijn hotel wordt een succes. Zijn gasten zijn tevreden. Hij opent een klein restaurant. Hij verdient geld. Dan komen de Nederlanders op bezoek. Hij staat klaar met zijn hele boekhouding én met het bedrag dat hij eerder van hen heeft gekregen. Trots laat hij alles zien, maar de Nederlanders weigeren zijn terugbetaling. “Wat is nu je grote droom?”, vragen ze hem in plaats daarvan.
Deze vraag is het begin van het huidige Sapana Village Lodge. Een plek waar je tot rust komt. Waar je verblijft in comfortabele kamers, op traditionele wijze gebouwd en ingericht. Je dineert in een restaurant waar met lokale ingrediënten Nepalese gerechten worden bereid. Jonge locals worden hier geïnspireerd en opgeleid door hun werkgever. Een van hen spreekt ons zelfs in het Nederlands aan. En hij spreekt ook een beetje Frans, vertelt hij trots. Hij leert van gasten met wie hij een gesprekje aanknoopt. Dat klinkt bekend! Als kers op de taart is er voor de kritische koffiedrinker zelfs een klein koffiecafé. Ik geniet van lekkere, echte cappuccino. Wat een heerlijke plek!
De Sapana Foundation
Sapana Village Lodge heeft mijn hart veroverd. Het verhaal van Dhruba is inspirerend. Niet alleen hoe zijn bedrijf tot stand is gekomen, maar ook de passie waarmee hij zich inzet voor de lokale bevolking. Hij richt al in het begin van Sapana de Foundation Sapana Village Lodge op. Met deze stichting begint hij het Sapana Women Skill Development project. Vrouwen uit omliggende dorpen leren hier vaardigheden, zodat ze een financiële bijdrage kunnen leveren aan het gezinsleven. Omdat Dhruba zelf nooit naar school kon, richt hij ook nog the Sapana School op.
Kinderen die geen toegang hebben tot goed onderwijs krijgen hier gratis scholing. “Deze kinderen hebben recht op kansen die er voor mij niet waren. Educatie is daarbij het belangrijkste instrument. Daarom heb ik ook gekozen voor de naam Sapana, dat ‘droom’ betekent. Ik droom ervan dat elk kind toegang krijgt tot goeie scholing.”
Wandelen met neushoorns
We hebben nu dus een inspirerend verhaal, een rustgevende plek en de zekerheid dat je geld geïnvesteerd wordt in de lokale gemeenschap. En dat alles onder het genot van een lekkere kop koffie. Dat lijkt me voldoende reden om Sapana Village Lodge te bezoeken. Maar er is meer! Op enkele kilometers van Sapana ligt Chitwan National Park. Daar wandel je samen met een gids door de jungle. Op zoek naar tijgers, krokodillen, olifanten, neushoorns en beren. Of je leent een fiets en trapt dwars door schattige, kleine dorpjes, waar je wordt uitgezwaaid door enthousiaste kinderen. Je eindigt bij een uitgestrekt meer waar tientallen vogelsoorten voorkomen. Het natuurschoon is eindeloos.
Behoud van de Tharu cultuur
De tweede nacht verblijven Daisy en ik in een dorp in de buurt van Sapana. Ook een project van Dhruba. Daar vissen we met giechelende tienermeisjes en koken samen met de dorpelingen een traditioneel diner. We smeren een mengsel van modder en yakpoep op de muren, want zo bouwen ze hier al eeuwenlang hun huizen. We versieren de nieuwe muur met kleurrijke kunst en de vrouwen van het dorp dansen en zingen voor ons. “Op deze manier helpen we elkaar”, legt Dhruba ons uit. “De Tharu bevolking deelt hun cultuur met de wereld en ze verdienen er geld mee. Dit helpt bij het behoud van de tradities én het verbetert de levensstandaard. Wij bieden onze gasten op deze manier een uniek kijkje in de lokale bevolking en haar cultuur.”
Uniek, maar niet alleen
Ik hoop dat het me is gelukt om mijn enthousiasme in een paar honderd woorden over te brengen. Het is nog steeds te weinig om alles wat er bij Sapana Village Logde gebeurt te beschrijven. Ik kan hier nog hele pagina’s aan wijden. Ik ben geraakt door wat Dhruba heeft bereikt en door de plannen die hij nog heeft. Hij zet toerisme in om culturen te behouden, natuur te beschermen en een maatschappelijke bijdrage te leveren. Het bewijst voor mij opnieuw dat toerisme een positieve impact kan hebben zonder dat het ten koste gaat van ons plezier of comfort. Integendeel.
De ondernemersgeest, het verhaal van de weldoeners, de strijd om te komen waar hij nu is: het doet me steeds weer denken aan Praduman en zijn fort in India. Het enige verschil is nu, dat ik niet per se het gevoel heb dat ik iets unieks heb gevonden. Ik geloof dat er meer plekken zoals Chandalao Garh of Sapana Village Lodge bestaan. Met behulp van Better Places weten wij ze te vinden. Ik word steeds nieuwsgieriger welke bijzondere bestemmingen deze wereld nog meer voor ons in petto heeft.
Het verhaal van Sapana Village Lodge is uniek, maar er zijn meer accomodaties die een bijzonder verhaal vertellen. Daisy en ik hebben samen met Better Places al veel ondernemers bezocht die hun accommdatie net even anders runnen. Ze hebben oog voor de natuur en dragen bij aan maatschappelijke initiatieven. Wil je nog meer inspirerende hotels ontdekken? Hieronder vind je onze andere verhalen.
De All Day Every Nieuwsbrief
Wil je vaker verhalen lezen zoals deze over Chitwan National Park? We schrijven vaker dit soort verhalen. Meld je aan voor onze All Day Every Nieuwsbrief en je mist nooit meer een artikel. Je krijgt 1 keer in de maand een selectie handige, altijd leuke, soms grappige verhalen en tips in je inbox. We spammen je niet, we vermaken je alleen 😉 Meld je nu aan en krijg een selectie van handige digitale recepten uit Lekker koken met restjes cadeau! Klik hier om je aan te melden. Wil je elke week een mailtje krijgen met de nieuwste verhalen? Klik dan hier voor de All Day Every Update.
Lees hier onze andere verhalen over bijzondere accomodaties
De bergwandeling naar Mount Everest Base Camp is veruit de populairste trektocht in Nepal. Elk jaar beginnen zo’n 30.000 avonturiers aan de uitdaging. Lang niet iedereen haalt de top. In het hoogseizoen worden er zo’n 15 mensen per dag met spoed per helikopter uit de bergen gehaald. Gelukkig zijn er genoeg manieren om de tocht zo aangenaam en veilig mogelijk te maken. Wij hebben veel geleerd tijdens 3 weken lopen door de Himalaya en delen daarom onze slimste do’s & don’ts voor de Mount Everest Base Camp trekking.
Do: starten in Jiri
De meeste mensen vliegen van Kathmandu naar Lukla en beginnen daar de 15-daagse Mount Everest Base Camp trekking. Als je meer tijd hebt raad ik je aan om in Jiri te beginnen. Dat is zo’n 7 dagen extra wandelen. Jiri is het originele vertrekpunt van de Mount Everest beklimmers, uit de tijd dat vliegen een luxe was en helikopters onbetaalbaar. Naast dat het stuk van Jiri naar Lukla waanzinnig mooi is, ben je ook beter voorbereid op de hoogte én heb je minder kans op hoogteziekte. Je lichaam heeft namelijk meer tijd om te wennen.
Don’t: haasten
Het domste wat je kunt doen is gehaast de berg op gaan. Ook al voel je je goed, je lichaam heeft het nodig om te wennen aan de hoogte. Plan dus voldoende tijd in om te acclimatiseren. Namche Bazaar en Dingboche zijn gebruikelijke plekken om een dagje langer te blijven. Tijdens je acclimatisatiedag kun je een mooie dagtocht maken naar hoger gelegen gebieden. Ook dat helpt het risico op hoogteziekte te verkleinen.
Do: huur een lokale gids
Een gids huren heeft absoluut een meerwaarde. Helemaal als je niet zo zeker bent van je conditie. Het kost wel wat extra en voor de route is het niet per se nodig (je kunt bijna niet verdwalen), maar het is fijn om iemand te hebben die je kan vertellen over de omgeving, de namen van de bergen en de plekken die je bezoekt. Maar dat niet alleen. Een gids weet precies wat hij moet doen als je hoogteziekte krijgt of als er iets ergs gebeurt. De meeste (dodelijke) ongelukken tijdens de EBC gebeuren bij mensen die alleen de wandeling maken. De Nepalese overheid is bezig met nieuwe regels die wandelaars in de toekomst verplichten een gids mee te nemen.
Do: huur een porter
Huur een porter om je tas te dragen. Het maakt de wandeltocht een stuk aangenamer als je niet alles zelf hoeft te dragen. Zolang je tas niet buiten proportioneel zwaar is, hoef je geen medelijden te hebben met de porter. Het is zijn werk, hij vindt het leuk en krijgt er relatief goed voor betaald.
Er zijn nogal veel reisbureaus in Nepal die trektochten en tours aanbieden. Zie je door de bomen het bos niet meer? Wij boekten onze gids en porter via Sports Tours & Travel en zijn heel tevreden over de service. Na afloop van onze trektocht worden we zelfs uitgenodigd voor een uitgebreide lunch om te kletsen over onze ervaring. Een aanrader! (De reviews op TripAdvisor liegen er niet om.)
Don’t: je eigen eten meenemen
Je eigen eten meenemen is wat mij betreft een echte don’t. Sommige trekkers doen het om geld te besparen. Maar het eten onderweg is goed en spotgoedkoop. Een volledige maaltijd kost zo’n € 3,-. De prijst stijgt met de hoogte en loopt op tot ongeveer € 8,-. Die prijsstijging is goed te verklaren. De ingrediënten worden op iemands rug helemaal naar boven getild. Door te eten in de restaurants help je de lokale bevolking enorm. Dat is toch het minste wat je terug kunt doen voor de locals. En het scheelt ook nog eens gewicht in je backpack.
Do: je eigen water zuiveren
Het is belangrijk dat je genoeg water drinkt tijdens de wandeling. Neem daarom je eigen hervulbare fles mee en iets om het water uit de bergen te zuiveren. Denk aan waterzuiveringstabletten, een chlooroplossing, een Steripen, een Lifestraw Go of de Water-to-Go. Dat scheelt een hoop geld, want hoe hoger je komt, hoe duurder de plastic flessen water. Maar belangrijker nog; er is geen georganiseerd afval-ophaalsysteem in de Himalaya, dus belanden de plastic flessen vrijwel zeker in de natuur. Ja, ook als jij ze netjes in een prullenbak gooit.
Don’t: hoogteziekte onderschatten
Elk jaar komen 3 tot 5 mensen om tijdens de EBC trekking. Soms is het domme pech; een uitglijder bij een klif of een rotsblok dat plots naar beneden komt zetten. Maar in de meeste gevallen zijn het mensen die de symptomen van hoogteziekte niet hebben herkend, onderschat of niet wisten wat ze moesten doen. Hoogteziekte is levensgevaarlijk en heeft niets te maken met hoe fit of ervaren je bent. Iedereen kan het krijgen. Je kunt het risico wel verlagen door langzaam naar boven te gaan en voldoende tijd te nemen om te acclimatiseren. Vertoon je na alle maatregelen toch nog tekenen van hoogteziekte? Dan zit er maar één ding op: zo snel mogelijk naar beneden.
Do: links passeren
Het Nepalese landschap is vrolijk gekleurd met gebedsvlaggen, versierde rotsblokken en goudgele tempels. Onze gids leert ons al snel dat je deze religieuze plekken altijd links moet passeren. Waarom? “For good luck!” legt hij uit. De lokale bewoners waarderen het ontzettend als je hun gebruiken respecteert. Bovendien is een beetje extra geluk nooit verkeerd.
Do: zakdoekjes meenemen
Neem voldoende zakdoekjes mee. Naast je benen zal ook je neus flink gaan lopen. Het wc-papier en de servetjes in de bergen zijn stug en ruw. Niet zo fijn als je je neus de hele dag moet snuiten. De meeste hotels onderweg verkopen zakdoekjes, maar ook hier stijgt de prijs net zo hard als de hoogte.
Do: vochtige doekjes inslaan
Vochtige doekjes zijn de beste remedie tegen stinkvoeten en geurende oksels. Ook al kun je bijna overal douchen, trust me; als het min 5 graden is en je een emmer vrieskoud water aangeboden krijgt als ‘douche’, zijn vochtige doekjes ineens een aantrekkelijk alternatief.
Don’t: te enthousiast beginnen
Pas op dat je niet te enthousiast begint. De blaren, pijnlijke knieën, spierpijn en rugklachten moeten allemaal nog komen. Je voelt je de eerste dagen nog kiplekker en gaat rennend de bergen op. Gevolg? Te weinig tijd om te herstellen en nóg meer klachten dan wanneer je het rustig aan doet.
Don’t: te veel meenemen
Twee weken lang met 25 kilo op je rug wandelen is geen pretje. Ook niet voor je porter. Neem dus alleen het hoogstnoodzakelijke mee en probeer onderweg af en toe wat ondergoed en kleding te wassen.
Do: met stokken lopen
Stokken zijn niet alleen voor oude dames en snelwandelaars. Een meerdaagse trektocht met klimmen en dalen wordt echt een stuk gemakkelijker met 1 of 2 stokken. Je bent veel meer in balans met een stok. Zie het als een extra been. Of je 1 of 2 stokken nodig hebt is helemaal afhankelijk van je voorkeur. Het is slim om dat van te voren even uit te proberen.
Do: contant geld meenemen
Er is een hoop veranderd sinds de laatste keer dat ik een lange trektocht maakte in Nepal. Zo is er bijna overal Wi-Fi, kun je op 3.600 meter worteltaart krijgen en worden rijke stinkerds met een helikopter naar de top gebracht. Het is dus een kwestie van tijd voor je overal kunt pinnen. Maar tot het zover is raad ik je aan genoeg contant geld mee te nemen voor de duur van de trekking. Alleen in Namche Bazaar staat een pinautomaat. Je zult net zien dat die ‘out-of-order’ is als jij geld nodig hebt.
Do: genieten
Geniet zoveel mogelijk van elke dag. Soms is het afzien en ronduit klote. Maar die momenten zijn snel weer vergeten als je langs wapperende gebedsvlaggen uitkijkt over een groen dal, bestrooid met gekleurde huisje, waar de besneeuwde piek van de Mount Everest hoog bovenuit torent.
Heb jij nog tips voor mensen die de Mount Everest Base Camp trekking gaan wandelen die niet mogen ontbreken in dit lijstje? Laat het me weten in de comments.
De All Day Every Nieuwsbrief
Wil je dit soort verhalen zoals over de Mount Everest Base Camp trekking niet meer missen? Meld je dan aan voor onze All Day Every Nieuwsbrief. Je krijgt 1 keer in de maand een selectie handige, altijd leuke, soms grappige verhalen en tips in je inbox. We spammen je niet, we vermaken je alleen! Meld je aan en krijg een selectie van handige digitale recepten uit Lekker koken met restjes cadeau! Klik hier om je aan te melden. Wil je elke week een mailtje krijgen met de nieuwste verhalen? Klik dan hier voor de All Day Every Update.
Ga jij de Mount Everest Base Camp trekking lopen? Lees verder!
Momo’s zijn de ultieme street food snack in Nepal. Inmiddels heb ik al aardig wat mogen proeven van traditionele gerechten van over de hele wereld. Maar de Nepalese momo’s zijn toch wel favoriet. Hier maken ze de gestoomde deegpakketjes met kip, kaas of groenten en serveren het met een pittige, rode saus. Ik kan er geen genoeg van krijgen, dus volgen Patrick en ik via de Backstreet Academy een workshop momo’s maken in de hoop dat we het thuis ook kunnen blijven eten. Omdat deze hemelse hapjes super geschikt zijn om restjes in te verwerken, deel ik het recept om zelf momo’s te maken ook met jullie.
Tibetaanse momo’s
De Nepalese Momo’s komen oorspronkelijk uit Tibet. Sinds 1980 zijn duizenden Tibetanen gevlucht voor de Chinese onderdrukking. De meeste hebben zich gevestigd in Nepal en de noordelijke provincies van India. Het dus niet zo gek dat juist in deze regio’s momoshops goed vertegenwoordigd zijn.
Waar de Indiërs alles flink kruiden, hebben de Tibetanen van oorsprong een vrij neutrale keuken. Dat is dan ook het grote verschil tussen de Indiase en de Tibetaanse momo’s: veel kruiden tegenover geen kruiden. Net als het land, zitten de Nepalese momo’s precies tussen deze twee varianten in. En zo gaan wij ze ook maken; lekker gekruid, maar niet too much.
Recept om zelf momo’s te maken
100 gr bloem (+ een beetje extra voor het rollen)
+/- 100 ml koud water
Voor de vulling
250 gr groenterestjes (kan van alles zijn: wortels, kool, broccoli, bloemkool, aardappels, radijs, paprika)
Evt. restje vlees
2 teentjes knoflook
1 ui
2 centimeter gemberwortel
1 tl garam masala
1 tl komijnpoeder
peper en zout
evt. handje koriander en/of peterselie
Voor de saus
3 tomaten
1 chilipeper
1 teentje knoflook
2 el sesamzaadjes
Zo maak je het deeg:
Om het deeg te maken schenk je ongeveer 100 ml water bij de bloem. Kneed de mix net zo lang tot je een stevig deeg hebt. Als het deeg te droog is doe je er net zo lang scheutjes water bij, tot het stevig genoeg is en zonder dat het aan je vingers blijft kleven. Zet het deeg apart met een natte doek eroverheen.
Zo maak je de groentemix:
Nu is het tijd om de groenterestjes te bereiden tot een vulling voor de momo’s. Snij rauwe groenterestjes, ui, knoflook en gember zo fijn mogelijk. Stevige groenten, zoals aardappels, wortels en radijs, kun je het beste raspen. Heb je gekookte groente over? Snijd die dan ook zo fijn mogelijk. Of, als dat niet meer gaat, prak je ze fijn.
Mix de fijngesneden groenten, ui, knoflook en gember met de garam masala, komijnpoeder en een snufje peper en zout. Als je nog verse peterselie en/of koriander hebt liggen, kun je die ook fijnsnijden en door het mengsel roeren.
Recept om zelf momo’s te maken: vleesvariant:
Voor de vleesvariant gebruik je het liefst vlees dat al gaar is. Bijvoorbeeld het vlees van gisteravond dat is blijven liggen. Gebruik minder groente, wanneer je vlees door de vulling mixt.
Zo maak je de deegrondjes:
Strooi wat bloem over een schoon en droog werkblad. Rol vervolgens het deeg zo dun mogelijk uit. Gebruik een glas of een bakje met een doorsnede van ongeveer 10 cm om ronde vormpjes uit het deeg te snijden. Als je geen nieuwe rondjes meer uit het deeg kunt snijden, kneed je de restjes weer samen. Rol dat vervolgens weer uit en haal er nog een keer zoveel mogelijk rondjes uit. Van het laatste restjes rol je een balletje, dat je met de deegroller plat walst tot het laatste rondje.
Zo vul je de momo’s:
Nu is het tijd voor het echte werk: het vullen van de momo’s. Leg het ronde lapje deeg in je handpalm. Schep er vervolgens een ruime theelepel van de groentemix op. Vouw het deeg samen alsof je een taco in je hand hebt en knijp de randjes tegen elkaar aan. Creatievelingen kunnen de randjes mooi vouwen of ribbelen. Om je momo’s zo mooi als in Nepal te krijgen zul je flink moeten oefenen. Maar geen zorgen, het gaat erom dat je gevulde pakketjes maakt die helemaal gesloten zijn. Lelijke momo’s zijn net zo lekker!
Zo stoom je de momo’s:
Voor het stomen van de momo’s is het handig als je een speciale momopan in huis hebt. Maar aangezien die kans nogal klein is, moeten we creatief zijn. Een pastapan met een stoominzet, zoals deze, is perfect. In dat geval kook je een bodem water, net genoeg dat het water onder de stoominzet blijft. Heb je niet zo’n mooie pan, dan kun je een vergiet of zeef boven een pan met kokend water hangen. Hoe platter de bodem van de zeef of het vergiet, hoe beter. Smeer de bodem van de stoominzet, vergiet of zeef in met een beetje olie, zodat de momo’s niet blijven plakken. Leg de pakketjes er vervolgens op zonder dat ze elkaar aanraken. Hang de momo’s boven het gekookte water en sluit af met een deksel. Laat de momo’s zo’n 10 tot 15 minuten stomen.
Zo maak je de saus:
Maak intussen de saus voor de momo’s. Rooster de sesamzaadjes in een koekenpan. Doe vervolgens de fijngesneden knoflook, chilipeper en tomaten in de pan roer het mengsel goed door elkaar. Dek de pan af, maar blijf tussendoor roeren zodat het echt een sausje wordt.
Recept om zelf momo’s te maken: Eet smakelijk!
Serveer de momo’s warm met de verse saus en eventueel een frisse salade. Vóór het stomen kun je de momo’s ook invriezen voor een later moment. Nooit verkeerd om daar een voorraad van te hebben, lijkt me zo. Bevroren momo’s hebben iets meer tijd nodig om gaar te stomen.
De All Day Every Nieuwsbrief
Wil je vaker recepten zoals dit recept om zelf momo’s te maken én onze inspirerende reisverhalen niet missen? Meld je dan aan voor onze All Day Every Nieuwsbrief. Je krijgt 1 keer in de maand een selectie handige, altijd leuke, soms grappige verhalen en tips in je inbox. We spammen je niet, we vermaken je alleen 😉 Meld je nu aan en krijg een selectie van handige digitale recepten uit Lekker koken met restjes cadeau! Klik hier om je aan te melden. Wil je elke week een mailtje krijgen met de nieuwste verhalen? Klik dan hier voor de All Day Every Update.
Genoten van dit artikel? Dan vind je dit ook leuk om te lezen!
Een stekende pijn raast door mijn hoofd. Ik voel mijn hart kloppen in mijn kaak. Ik kan niet denken, niet praten, niet kauwen. Komt het door de hoogte? Heeft de verandering van luchtdruk een ontsteking veroorzaakt? Er zit niks anders op; ik móet naar de tandarts. In een ontwikkelingsland. Alweer.
Na vijftien dagen lopen door de bergen van Nepal bereiken we het hoogtepunt van onze wandeltocht: Mount Everest Base Camp. De plek waar de klimmers van de hoogste berg ter wereld zich voorbereiden op de gevaarlijke tocht. De afgelopen dagen hebben we er alles aan gedaan om de beruchte hoogteziekte te voorkomen. Want ook de tocht naar een hoogte van 5.545 meter eist ieder jaar weer levens.
Weinig zuurstof
We hebben voldoende rustdagen ingepland en extra klimtochten gemaakt. We sliepen lager dan het hoogste punt dat we die dag bereikt hadden, zodat ons lichaam beter kon wennen. Alsof dat nog niet genoeg is aten we regelmatig knoflooksoep, sliepen veel en dronken liters water. En het heeft geholpen. Geen vuiltje aan de lucht. Zelfs van een lichte hoofdpijn was geen sprake. Het ademen was zwaar. Maar dat is niet zo gek als je bedenkt dat de lucht op deze hoogte ruim de helft minder zuurstof bevat. We bewogen als Neil Armstrong, toen hij als eerste op de maan liep. Alles gaat langzamer.
Vervelende tinteling
En nu zijn we op de weg terug naar normale hoogtes en de bewoonde wereld. Met elke meter die ik daal voel ik het leven terug in mijn lichaam stromen. De stijging van de zuurstof voelt als een geschenk. Het is hetzelfde gevoel van bevrijding als wanneer mijn inhalator de benauwdheid van mijn astma langzaam wegneemt. Ik zie dat Patrick het ook merkt. Hij wordt steeds opgewekter en begint weer te zingen tijdens het lopen. Mijn blijdschap neemt toe, maar ook die vervelende tinteling in mijn mond die ik sinds het bereiken van de 5,5 duizend meter voel. Negeren! Denk ik. Dat gaat vanzelf wel weer over.
Slapeloos
Het is vijf dagen stevig doorlopen voor we Taksindu bereiken. Dat is het eerste bergdorp aan een zandweg. Hier nemen we een jeep terug naar Kathmandu. Ik kan de kiespijn inmiddels niet meer negeren. De afgelopen nacht heb ik eindeloos naar het plafond gestaard. Eerst hield de pijn me wakker. Na een aspirientje was het de angst voor het onvermijdelijke dat me uit mijn slaap hield: ik moet naar de tandarts in Nepal.
Tweede Kerstdag
Na 11 lange uren schuddend over slechte wegen en smalle bergpassen zijn we eindelijk in Kathmandu. Het is Tweede Kerstdag en de toeristische wijk Thamel is vrolijk versierd. De klanken van live-muziek en opgewekt geroezemoes galmen door de straten. De bestuurder van een fietsriksja vermaakt zich kostelijk met drie gierende dronken vrouwen op zijn achterbank. Ik spring opzij om niet geraakt te worden door zijn kar. Bah! Kerst. Ik wil me zo snel mogelijk afzonderen van deze vrolijkheid en zwelgen in zelfmedelijden door de alles overheersende kiespijn.
De volgende ochtend Google ik ‘dentist tourist Kathmandu’. De eerste resultaten zijn hoopgevend. Een ziekenhuis gericht op expats beschrijft het fenomeen ‘dental tourism’. Amerikaanse toeristen die hun vakantie naar Nepal combineren met een bezoek aan de tandarts delen lovende woorden in de reviews. Ik maak een afspraak.
Net als in Nederland
Ik sta gespannen in de hoek van de kamer. Een lichtgroene ligstoel met een grote lamp erboven. Ernaast een schuiftafel met slangetjes, watjes en boormachines. Zelfs het plafond ziet er net zo uit als bij de tandarts in Nederland. Dokter Sushma gebaart dat ik in de stoel mag gaan liggen. Hij draagt een mondkapje en plastic handschoenen. “Wat is het probleem?” Ik leg uit dat ik na de wandeling op grote hoogte kiespijn heb gekregen. Hij knikt begrijpend. “Het verschil in luchtdruk kan een onderliggend tandprobleem bovenhalen. Laten we beginnen met een foto.”
Net als in Afrika
Patrick wacht braaf in de wachtkamer. Hij heeft het flink te verduren gehad met mijn slechte humeur de afgelopen dagen. “En? Weet je wat het is?” vraagt hij als ik na een kwartier weer voor hem sta. Ik barst in tranen uit. Ik ben boos en voel me verslagen. “Het is weer net als toen in Afrika,” breng ik met horten en stoten uit.
It’s a mess
In 2009 studeerde ik in Zuid-Afrika en reisde vervolgens een paar maanden door de omringende landen. Al na een paar weken werd ik overvallen door een gemene kiespijn. Gelukkig was ik toen nog in het ontwikkelde Zuid-Afrika.
De tandarts daar schrok van de röntgenfoto. De wortelkanaalbehandeling – gewoon laten doen in Nederland – was heel slecht uitgevoerd en vreselijk gaan ontsteken. “It’s a mess!” waren zijn letterlijke woorden. De tandarts adviseerde een kaakoperatie, maar dat wilde ik niet. Het enige wat hij dan nog kon doen was de wortelkanaalbehandeling opnieuw uitvoeren, met het risico dat de problemen zouden terugkeren. En ja hoor; 2 maanden later, in Malawi, begon de ellende weer.
Tussen je oren
De enige redelijk moderne tandarts die ik in Malawi kon vinden gaf mij 2 keuzes: terug naar Nederland voor een uitgebreide kaakbehandeling of de kies trekken. Met die laatste optie zou alle pijn in één keer verdwijnen. Ik had nog 3 maanden reizen voor de boeg en was niet van plan die op te geven doordat mijn eigen tandarts het verprutst had. Het werd optie 2. De Malawiaanse tandarts gaf mij 4 verdovingen. Toen ik de pijn nog steeds voelde zei hij: “dat kan niet. Dat gevoel zit tussen je oren.”
Zijn assistent klemde mijn hoofd tussen zijn grote, donkere handen, terwijl de tandarts begon te wrikken en te trekken. Helse pijnscheuten schoten door mijn hoofd. De tranen rolden over mijn wangen. Het intense geluid van de kies die breekt vergeet ik nooit meer. Een uur later stond ik weer buiten. Zonder pijn, maar met een nóg grotere angst voor tandartsen.
Slechte behandeling
Ook dit keer zie ik oprechte verbazing in de ogen van de tandarts als hij de röntgenfoto bekijkt. “Dit is een heel slechte wortelkanaalbehandeling.” Sushma legt uit dat de wortels destijds in Nederland niet volledig gevuld zijn. “Daardoor is er ruimte voor zuurstof in de kies en dat zet uit als de luchtdruk verandert. Dat heeft voor de ontsteking gezorgd.” Veel erger nog is dat mijn Nederlandse tandarts één wortel helemaal heeft gemist. Die is gewoon niet behandeld. Er zit niets anders op dan de wortelkanaalbehandeling opnieuw te doen.
Een nieuwe dag
De volgende ochtend meld ik mij om 10 uur in de praktijk. Ik heb een playlist gemaakt met mijn favoriete muziek om de komende 2 uur door te komen. De tandarts en zijn assistent zijn vriendelijk en kalm. Ze merken dat ik nerveus ben en stellen me gerust. “Na de verdoving voel je niks meer.” Dan zit het zeker tussen mijn oren? Ik houd me in. Nadat de tandarts de naald uit mijn tandvlees haalt ebt het gevoel in mijn mond weg. Ik sluit mijn ogen en concentreer me op de muziek. “Tomorrow is a new day for everyone…” zingt Xavier Rudd in mijn oor.
Oliebol
Mijn playlist is nog niet eens afgelopen als de assistent mijn stoel omhoog tilt. Hij heeft zich aan zijn belofte gehouden: ik heb geen pijn gevoeld. “Dit is de beste wortelkanaalbehandeling die ik ooit heb gehad!” Grap ik naar de tandarts. Hij lacht en bedankt me.
In de wachtkamer zit Patrick nog altijd geduldig te wachten. Als de deur open gaat staat hij afwachtend op. Is het goed gegaan of foute boel? Ik geef hem een halve lach. Mijn mond is immers voor de helft verdoofd. Het is genoeg voor hem om te weten dat het goed is. Opgelucht dat alles achter de rug is geef ik hem een knuffel. “En nu zou ik wel een oliebol lusten!”
De All Day Every Nieuwsbrief
Wil je dit soort verhalen niet meer missen? Meld je dan aan voor onze All Day Every Nieuwsbrief. Je krijgt 1 keer in de maand een selectie handige, altijd leuke, soms grappige verhalen en tips in je inbox. We spammen je niet, we vermaken je alleen! Meld je aan en krijg een selectie van handige digitale recepten uit Lekker koken met restjes cadeau! Klik hier om je aan te melden. Wil je elke week een mailtje krijgen met de nieuwste verhalen? Klik dan hier voor de All Day Every Update.
